Strategu politik rus Sargis Mirzakhanyan, i cili është i lidhur me Kremlinin dhe Dumën e Shtetit, dhe grupin e tij lobues të paregjistruar, Agjencia Ndërkombëtare për Politikën Aktuale, ka bashkëpunuar me politikanët evropianë besnikë ndaj Rusisë që nga viti 2014. Nëpërmjet tyre loboheshin rezoluta në parlamentet e vendeve të BE-së apo në rajone të caktuara që kërkonin heqjen e sanksioneve kundër Rusisë dhe njohjen e Krimesë së aneksuar si territor rus. Kjo rrjedh nga një hetim i përbashkët nga Important Stories, Eesti Ekspress, OCCRP, IRPI dhe Profil. Ai bazohet në emailin e Mirzakhanyan, letra nga të cilat u bënë publike nga hakerat ukrainas. Rrjedhja përmban rreth 20 mijë letra nga 2007 deri në 2017.
Në kohën e aneksimit të Krimesë, Mirzakhanyan shërbeu si asistent i deputetit të Dumës së Shtetit, Igor Zotov. Ai ishte gjithashtu anëtar i këshillit të ekspertëve të komitetit të Dumës së Shtetit për çështjet e CIS, integrimin euroaziatik dhe marrëdhëniet me bashkatdhetarët dhe kishte lidhje me administratën presidenciale ruse. Një nga njerëzit me të cilët kontaktonte më shpesh me e-mail ishte Inal Ardzinba, i cili atëherë punonte nën Vladislav Surkov në administratën presidenciale.
Sipas hetuesve, Mirzakhanyan dhe grupi i tij i lobistëve janë të përfshirë në projekt-rezolutën e Këshillit të rajonit italian të Venetos, e cila u prezantua nga deputeti Stefano Valdegamberi. Ai u pranua në maj 2016. Teksti i tij thuhej se Bashkimi Evropian po ndiqte një politikë “diskriminuese dhe të padrejtë nga pikëpamja e parimeve të së drejtës ndërkombëtare” ndaj Krimesë së aneksuar dhe bëri thirrje për heqjen e sanksioneve. Këshilli i Venetos ishte institucioni i parë politik evropian që njohu hapur Krimenë si pjesë të Rusisë. Në të njëjtën kohë, teksti i rezolutës ishte në postën e Mirzakhanyan një muaj para miratimit të saj. Gjithashtu, midis letrave, u gjet një dokument në të cilin kishte një “plan veprimi” të caktuar dhe tregonte se 29 deputetë të Këshillit të Venetos ishin të gatshëm të mbështesnin rezolutën.
Më pas, dy rajone të tjera italiane – Liguria dhe Lombardia – miratuan rezoluta të ngjashme pro-ruse. Deputeti Valdegamberi nuk iu përgjigj kërkesës së gazetarëve.
Nga posta e Mirzakhanyan u bë e ditur gjithashtu se rezoluta e Venetos ishte planifikuar të dorëzohej në parlamentin italian. Në një nga letrat thuhet se për këtë do të kujdeset senatori Paolo Tosato, kolegu i Valdegamberit në Ligën e Veriut të djathtë. Në të njëjtën kohë, në fund të dokumentit kishte një rubrikë të quajtur “Përllogaritje”, ku thuhej: “20,000 euro + 20,000 euro (depozitë), në rast votimi të suksesshëm +15,000 euro në çdo rast”. Më pas, Tosato paraqiti një projekt-rezolutë në Parlament, e cila u refuzua nga senatorët.
Në të njëjtën kohë, në parlamentin austriak është paraqitur një dokument i ngjashëm me atë italian. Këtë e ka bërë deputeti Johannes Hübner nga Partia e Lirisë Austriake e krahut të djathtë. Rezoluta u refuzua. Kjo nismë u përshkrua gjithashtu në një dokument nga posta e Mirzakhanyan. Në pjesën e vlerësimit thuhej: “20,000 euro, në rast votimi të suksesshëm +15,000 euro”. Tosato dhe Huebner mohojnë se kanë marrë para nga Rusia për prezantimin e rezolutës në parlamentet e vendeve të tyre.
Posta e Mirzakhanyan përmbante plane të ngjashme për rezoluta të ngjashme për parlamentet e Letonisë dhe Greqisë, si dhe për Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës. Megjithatë, nuk ka pasur raporte për seanca dëgjimore për dokumente të tilla.
Qipro ishte i vetmi vend në të cilin një parlament kombëtar votoi për një rezolutë të ngjashme austriake dhe italiane. Dokumenti i miratuar në 2016 kërkon gjithashtu heqjen e sanksioneve personale nga qytetarët rusë dhe respektimin e marrëveshjeve të Minskut të lidhura nga Kievi dhe Moska për shkak të konfliktit në Ukrainën lindore. Në postën e Mirzakhanyan, teksti paraprak i rezolutës u ra dakord një javë përpara votimit, por nuk flitet për financimin e ndonjë prej deputetëve qipriotë. Megjithatë, në të njëjtin vit, biznesmeni ruso-qipriot Sergei Kozlov i dhuroi 15 mijë euro Partisë Progresive të Popullit Punues, lideri i së cilës, Andros Kyprianou, paraqiti një rezolutë në parlamentin e vendit.
Në një bisedë me gazetarët, Cyprianu pranoi se paratë e Kozlovit mund të ishin “mirënjohje” nga partia për rezolutën, por nuk i erdhën personalisht.
Hetuesit zbuluan gjithashtu se ekipi i Mirzakhanyan organizoi udhëtime të deputetëve evropianë të krahut të djathtë në Krimenë e aneksuar dhe pjesëmarrjen e tyre në forume të ndryshme në gadishull. Posta e lobistit përmbante gjithashtu korrespondencë me kryetarin e Komitetit të Dumës Shtetërore për Çështjet Ndërkombëtare, Leonid Slutsky, në të cilën u diskutua ideja për të sjellë një delegacion të madh vëzhguesish të huaj në zgjedhjet ruse në 2018. Ai supozohej të përfshinte të gjithë të njëjtët deputetë europianë të krahut të djathtë. Pala ftuese ishte Fondacioni Rus i Paqes, i cili drejtohet nga vetë Slutsky. Vëzhguesit janë paguar për fluturimet, akomodimin dhe shpenzimet e tyre dhe buxheti i përgjithshëm i projektit ishte 68 mijë euro.
Sipas kodit të sjelljes për vëzhguesit ndërkombëtarë, ata nuk duhet të marrin fonde nga qeveritë në territoret e të cilave po zhvillohen zgjedhjet. Kjo mund të vërë në pikëpyetje konkluzionet e misionit të vëzhgimit dhe të çojë në një konflikt interesi.
Leonid Slutsky dhe Sargis Mirzakhanyan nuk iu përgjigjën kërkesës së hetuesve./Kosovatimes/
