Pas sulmeve të 7 tetorit në të cilat u vranë 1,400 izraelitë dhe 240 burra, gra dhe fëmijë u morën peng nga Hamasi, një zëdhënës i krahut ushtarak të grupit tha se “çmimi që duhet paguar” për kthimin e pengjeve është “boshatisja”. Burgjet izraelite të të burgosurve palestinezë.” , kujton France24.
Marwan Barghouti, i njohur si “Palestinezi Nelson Mandela”, është një nga më të famshmit mes tyre. I arrestuar nga forcat izraelite në vitin 2002, ish-udhëheqësi i Tanzim, një fraksion militant i Fatahut, u dënua me pesë burgime të përjetshme me akuza të shumta për vrasje dhe anëtarësim në një organizatë terroriste.
“Sa herë që ka një krizë të brendshme ose kur marrëdhëniet me Izraelin shpërthejnë, emri i tij del në pah”, tha Jean-Paul Chagnolo, kreu i Institutit për Kërkime dhe Studime të Mesdheut Moyen-Orient (iReMMO) me bazë në Paris.
“Ai u arrestua më shumë se 20 vjet më parë, gjatë Intifadës së Dytë. “Ai ishte një udhëheqës shumë aktiv i Fatahut dhe nuk u vra”, shtoi Sagnolo. “Është një detaj i rëndësishëm sepse në atë kohë kishte shumë atentate me shënjestër dhe ai nuk ishte njëri prej tyre”. Ai u arrestua dhe nuk mendoj se ishte aksidentale”.
Pas hekurave të qelisë së tij të burgut, Barghouti nuk pranoi të heshtte. Ai luajti një rol kyç në nënshkrimin e Dokumentit të të Burgosurve të vitit 2006 të shkruar nga të burgosurit palestinezë të lidhur me Fatahun, Hamasin, Xhihadin Islamik, Frontin Popullor për Çlirimin e Palestinës (PFLP) dhe Frontin Demokratik për Çlirimin e Palestinës (DFLP).
Teksti bën thirrje për krijimin e një shteti palestinez në kufijtë e vitit 1967, që rezistenca palestineze të kufizohet në territoret e pushtuara në vitin 1967, të respektohet armëpushimi i ndërsjellë dhe që palestinezët të ruajnë të drejtën e tyre për t’i rezistuar pushtimit në përputhje me me të drejtën ndërkombëtare.
Qëllimi i tij ishte të formonte një qeveri koalicioni për të thyer bllokimin politik të shkaktuar nga fitorja elektorale e Hamasit në Rripin e Gazës në vitin 2006.
BE, SHBA dhe Izraeli e konsiderojnë Hamasin një “organizatë terroriste” dhe nuk e kanë njohur kurrë fitoren e tyre elektorale.
I njohur në mesin e të rinjve palestinezë
Me kalimin e viteve, Barghouti e pozicionoi veten si i vetmi person i aftë për të bashkuar grupet politike rivale palestineze Fatah dhe Hamas. “Ai është i afërt me Hamasin dhe e ka ndjekur grupin në disa raste, veçanërisht me dokumentin e të burgosurve”. Ai arriti të bëjë që Hamasi dhe Fatah të arrijnë një marrëveshje. “Ai është dikush që ka aftësinë për të bashkuar njerëzit dhe kjo është arsyeja pse ai pati një shans të mirë për të fituar zgjedhjet parlamentare në 2021,” tha Sangiolo.
Por zgjedhjet palestineze të vitit 2021 nuk u zhvilluan kurrë. Që nga vdekja e Yasser Arafat në vitin 2004, Mahmoud Abbas ka qenë presidenti i vetëm i Autoritetit Palestinez. Megjithëse mandati i tij përfundoi zyrtarisht në vitin 2009, Abbas i shtyu zgjedhjet për një kohë të pacaktuar, duke përmendur refuzimin e Izraelit për të lejuar përfshirjen e Jerusalemit Lindor në qendrat e votimit.
Megjithatë, shumë ekspertë besojnë se arsyeja e vërtetë e vendimit të presidentit 88-vjeçar ishte shmangia e humbjes. Sondazhet mjaft të besueshme izraelite dhe palestineze i dhanë Barghoutit një shans serioz për të mposhtur Abbasin. “Ai ka ende prestigj në mesin e popullatës palestineze,” tha Sanjoro.
Gjeopolitikani francez dhe eksperti i Lindjes së Mesme Frederic Encel është dakord. “Ai kaloi shumë vite në burg në Izrael, gjë që padyshim i jep atij një reputacion për ndershmëri, heroizëm dhe patriotizëm në sytë e palestinezëve”, shpjegon Enzel. “Kur ai ishte kreu i Fatahut, ai ishte në favor të një aleance me Hamasin, gjë që nuk është rasti me të gjithë anëtarët e Autoritetit Palestinez”.
Vitet e fundit, Barghouti është shfaqur si figura më popullore në mesin e të rinjve në sondazhet palestineze, shumë përpara Abbas dhe liderit të Hamasit Ismail Haniyeh.
Në gusht 2023, gruaja e tij Fadwa Barghouti nisi një tjetër fushatë ndërkombëtare duke bërë thirrje për lirimin e tij, të titulluar “Liri për Marwan Barghouti, Mandela e Palestinës”.
“Për vite me radhë ka pasur fushata për të liruar Barghoutin, pra për ta nominuar për Çmimin Nobel për Paqen. “Ashtu si Mandela, ai kaloi më shumë se 20 vjet në burg, kështu që kjo përforcon vlerën e tij simbolike si negociator politik”, tha Sagnolo. “Është mjaft logjike sepse në thelb përforcon idenë se ai ka kapacitetin për të qenë një lider unifikues dhe për të dalë nga një situatë e pamundur”.
Qëndrimi në burg ka qenë prej kohësh një burim legjitimiteti për popullin palestinez, theksoi ai. “Ata që dalin nga burgu janë të dekoruar me aureolë, është një lloj riti i rezistencës”, tha Cignolo.
Në skenën politike, pak njerëz mund të mbushin këpucët e Barghoutit. “Udhëheqësit e mundshëm nuk kanë karizëm dhe për më tepër popullata i urren pikërisht sepse janë pjesë e aparatit palestinez të sigurisë që bashkëpunon me sigurinë izraelite”, tha Sangiolo.
“Kur bëhet fjalë, për shembull, se kush është më i popullarizuar në mesin e palestinezëve, ai është Barghouti, jo Mohammed Dahlan”, shton Enzel.
Dahlan ishte ish-udhëheqësi i Fatahut në Gaza dhe ka qenë në mërgim në Emiratet e Bashkuara Arabe që kur Hamasi mori kontrollin e rripit në vitin 2007. Në një intervistë të fundit dhe të rrallë me The Economist, biznesmeni i dënuar për korrupsion foli për nevojën e krijimit të një qeverie në Rripin e Gazës i përbërë nga teknokratë nga Gaza dhe Bregu Perëndimor për dy vjet, pas përfundimit të luftës me Izraelin. Pas kësaj periudhe kalimtare, ai tha se zgjedhjet mund të mbahen pa përjashtuar Hamasin, “i cili nuk do të zhduket”.
Nëse Dahlan nuk e përmendi Barghoutin, kjo është sepse ai nuk beson në ndonjë lider të rastësishëm. Për të, askush nuk mund ta zgjidhë i vetëm krizën palestineze, sepse, siç tha ai për The Economist, “koha e heronjve ka mbaruar me Arafatin”.
Izraeli nuk do të ketë sukses në zhdukjen e Hamasit
Shanset që Barghouti të bëhet lider pas përfundimit të luftës janë të vogla, thotë Sangiolo. Izraeli nuk i është përgjigjur thirrjes së Hamasit për shkëmbim të të burgosurve dhe ka kërkuar lirimin e pakushtëzuar të pengjeve të mbajtura nga Hamasi.
“Një shkëmbim i tillë është shumë i rrallë dhe çdo gjë mund të ndryshojë nga momenti në moment”. Po të lirohej, po, mund të luante një rol. Por në kaosin aktual, nuk e kuptoj se si është e mundur kjo. Përveç nëse ai është i kooptuar nga Fatah, i cili nuk e dëshiron atë.”
Për Encel, nuk ka asnjë garanci që Barghouti do të pranojë të “marrë përgjegjësi të mëdha në krye të Autoritetit Palestinez, dhe veçanërisht në Gaza”.
Ndërsa lufta midis Hamasit dhe Izraelit intensifikohet, e ardhmja e Rripit të Gazës duket gjithnjë e më e pasigurt. “Unë nuk besoj se Izraeli do të ketë sukses në zhdukjen e Hamasit, madje as krahun e tij ushtarak,” tha Cignolo. “Dhe edhe nëse izraelitët do të kishin sukses, herët a vonë do të shfaqej një degë tjetër ushtarake.”
Gaza, nga ana tjetër, do të shkatërrohet”. Është një fatkeqësi totale dhe askush nuk e di se cilat do të jenë pasojat”, përfundon ai.
