Më herët një incident të tillë nuk do ta quanim as skandal, por tani ka tronditur gjithë jetën politike të Ukrainës.
Deputeti i Parlamentit të Ukrainës, Vladimir Ariyev, shkroi në Facebook se, sipas njohurive të tij, ministri i Mbrojtjes Rustem Umerov paraqiti një propozim për shkarkimin e Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Ukrainës Valery Zaluzhny.
Në rrjetet sociale ka pasur panik dhe “zrada”, siq quhet ne zhargonin politik ukrainas tradhtisë apo dështimit politik. Gjenerali Zaluzhnyi është heroi super popullor i eposit ushtarak ukrainas, i cili aktualisht po shkruhet.Shkarkimi ose dorëheqja e tij e mundshme nuk është padyshim një veprim që do të pranohej nga shumica e popullit ukrainas.
Nuk kaloi as një orë dhe Aryev e fshiu postimin, me komentin: “Ata thonë se informacioni për shkarkimin e Zaluzhny nuk është konfirmuar”. Zrada u anulua? Jo.
Aryev, si një ish-gazetar, duhet të jetë më i kujdesshëm për të cituar burime, por ai përsëri tërhoqi vëmendjen për situatën rreth Komandantit Suprem të Forcave të Armatosura të Ukrainës.
Xhelozia e fshehur
Ta quajmë çështjen me emër të vërtet.
Enturazhi i presidentit, dhe ndoshta vetë Vladimir Zelensky, gjithmonë ndjente njëfarë xhelozie ndaj Valery Zaluzhnya.
Ai është i vetmi ukrainas që mund të konkurrojë me Zelenskyin për sa i përket mbështetjes popullore dhe – ndoshta më e rëndësishmja – në aspektin e perspektivës elektorale.
Po, nuk ka ende plane për zgjedhje në Ukrainë, por ato do të organizohen një herë.
Por deri më tani kjo xhelozi ka qenë e fshehur.
Pasi Zaluzhni publikoi një tekst me vlerësime tronditëse për luftën e vazhdueshme kundër Rusisë, një kor kanalesh telegrami të kontrolluara nga Zyra e Presidentit dhe politikanë nga grupi presidencial u kthyen kundër tij.
Zaluzhnyi akuzohet për disfatizëm, për mungesë vullneti për të luftuar deri në fitore, domethënë derisa Forcat e Armatosura të Ukrainës të rifitojnë territoret dhe kufijtë që nga viti 1991 pas rënies së Bashkimit Sovjetik.
Zaluzhni kthehet kundër qëllimit të tij për të mbrojtur doktoraturën, tezën madje edhe vdekjen tragjike te një prej bashkëpunëtorëve të tij më të afërt.
Gjithçka duket sikur shoqëria po përgatitet që një nga të preferuarit e njerëzve, “simboli i rezistencës heroike të Forcave të Armatosura të Ukrainës ndaj ushtrisë ruse”, “atamani i Zaluzhny” të zëvendësohet.
Nëse e shikojmë situatën në një kontekst më të gjerë, zëvendësimi i Zaluzny aktualisht nuk duket si vendimi më i mirë për Vladimir Zelensky.
Pas publikimit të një artikulli të bujshëm në American Times, ku thuhet se as bashkëpunëtorët më të afërt nuk guxojnë t’i thonë presidentit të vërtetën e hidhur për situatën në front, në sfondin e thirrjeve të partnerëve perëndimorë për të intensifikuar luftën kundër korrupsionit , në dritën e vështirësive të mundshme në marrjen e ndihmës perëndimore në të ardhmen e afërt, vlerësimi i Zelenskit në vend dhe jashtë vendit, për ta thënë butë, është zhytur.
Në një situatë të tillë, shkarkimi i Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Ukrainës duket thjesht si një ilustrim i fjalës së urtë ukrainase “Nëse hambari digjet, kasollja do të digjet”.
Politikan dhe ushtar
Megjithatë, le t’i shohim gjërat realisht.
Zelensky këmbëngul se potenciali i ofensivës ukrainase nuk është ezauruar ende dhe se ushtria ukrainase duhet të luftojë derisa të rimarrë kufijtë e vendit të vitit 1991.
Valery Zaluzhnyi thotë se lufta ka hyrë në një fazë pozicionale dhe se ukrainasit duhet të mendojnë për mbrojtjen strategjike.
Është e qartë se drejtuesit politikë dhe ushtarakë të vendit kanë vizione të ndryshme për situatën aktuale në fushën e betejës dhe se si do të zhvillohet në të ardhmen e afërt.
Dhe nëse njëri prej tyre duhet të largohet nga anija, atëherë, sipas ligjit, Zelensky ka të drejtë të pushojë Zaluzhny, dhe jo anasjelltas, pavarësisht nëse dikujt i pëlqen apo jo.Është formalisht kështu.
Por gjatë një viti e gjysmë të luftës së madhe në Ukrainë, u formua një model unik, në të cilin një figurë super-popullore – Presidenti Volodymyr Zelensky – promovon interesat e vendit të tij në ngjarje të ndryshme ndërkombëtare, me kusht që me mbështetjen e botes dhe ndihmen e negociatave nga partnerët e huaj, ndërsa një figurë tjetër super-popullore – Valery Zaluzhnyi – lufton kundër armikut dhe çliron territoret e Ukrainës.
Dhe ata nuk ndërhynë në punët e njëri-tjetrit: Zaluzhnji nuk u angazhua në politikë, Zelensky nuk i tha ushtrisë se si të luftonte.
Vendimi hipotetik i Zelenskit për të hequr komandantin e ushtrisë ukrainase, veçanërisht në një situatë ku vendosmëria e Perëndimit për të mbështetur Ukrainën duket se është tronditur disi, duket si një shkelje e dukshme e këtij ekuilibri.
Po, një vendim i tillë do të ishte në përputhje me ligjin, por padyshim që nuk do të përmbushë pritshmëritë e publikut nga autoritetet.
Dhe nuk është aspak e sigurt që shoqëria, dhe veçanërisht ajo pjesë e saj që mbron Ukrainën me armë në dorë, do ta shikonte me qetësi atë lëvizje.
