Moska është duke bërë përpjekje për të joshur vendet perëndimore me furnizimet me gaz përmes një lidhjeje në Turqi. Duket se votimi në OKB, ku është dënuar Rusia për shkak të aneksimit të pjesëve të Ukrainës, ka dëshmuar se politika e jashtme ruse ka pësuar një kolaps diplomatik meqë vetëm katër vende i kanë dhënë mbështetje Rusisë. Disa rusë po postojnë video provokuese në rrjetet sociale, të destinuara për një audiencë evropiane, ku tregohen sobat me gaz që digjen në temperaturë të plotë prej ditësh. Një tallje e tillë mund të jetë fëminore, por tregon një të vërtetë më të thellë: se lufta ekonomike midis Rusisë dhe Perëndimit është në një moment delikat.
Ditë më parë pothuaj në shumë deklarata të zyrtarëve rusë janë kritikuar ShBA ndërkohë që kanë theksuar gatishmërinë për bisedime lidhur me Ukrainë dhe të gatshëm të thyejnë qëndrimin e tyre që të furnizojnë vendet Evropiane me gaz me një çmim të arsyeshëm dhe përmes Turqisë.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky përjashtoi bisedimet me Presidentin Vladimir Putin pasi Rusia shpalli aneksimin e katër rajoneve të Ukrainës muajin e kaluar dhe këtë javë ra raketa mbi qytetet ukrainase pas një sulmi në një urë jetike midis Rusisë dhe Krimesë së aneksuar.
Pra Rusia po shërbehet përmes dy taktikave diplomatike njëra me kërcënimin për ndalimin e eksportit të grurit në Detin e Zi dhe tjetra me joshjen në tentativë të vendeve perëndimore për bisedime përmes mundësisë së furnizimit me gaz të vendeve perëndimore me një çmim të arsyeshëm.
Kështu zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha të enjten se qëllimet e “operacionit special ushtarak” të Moskës në Ukrainë nuk kanë ndryshuar, por se ato mund të arrihen përmes negociatave, raporton Reuters .
Komentet për gazetën ruse Izvestia ishin të fundit në një seri deklaratash këtë javë që theksonin hapjen e Moskës ndaj bisedimeve – një ndryshim në tonin që pason një seri humbjesh poshtëruese për forcat ruse ndërsa lufta në Ukrainë po i afrohet muajit të tetë të saj.
“Kahu nuk ka ndryshuar, operacioni special ushtarak vazhdon, ai vazhdon të arrijë qëllimet tona”, citohet të ketë thënë Peskov. “Megjithatë, ne kemi përsëritur vazhdimisht se mbetemi të hapur për negociata për të arritur qëllimet tona”
Ministri i Jashtëm Sergei Lavrov tha të martën se Moska ishte e hapur për bisedime me Perëndimin, por Shtetet e Bashkuara e hodhën poshtë deklaratën si “poshtërim” . Lavrov iu kthye çështjes të enjten, përmes Izvestia: “Ne nuk do të vrapojmë pas askujt. Nëse ka propozime konkrete serioze, ne jemi të gatshëm t’i shqyrtojmë.” Ai shtoi: “Kur të marrim një lloj sinjali, do të jemi gati ta konsiderojmë atë”.
Zëvendës sekretari i i Këshillit russ për siguri Alexandr Venediktov tha se ShBA janë fituesi më i madh i politikës perëndimore të sanksioneve.
“Për më tepër, “është në interesin e Shteteve të Bashkuara që evropianët t’i ndërpresin plotësisht të gjitha burimet alternative të furnizimit me hidrokarbure dhe t’i bëjnë ata plotësisht të varur nga LNG-ja amerikane”, vazhdoi Venediktov. “Por të gjithë jemi të vetëdijshëm për parashikimet për zëvendësimin e furnizimit të Evropës me gaz natyror rus – do të jetë e pamundur në vitet e ardhshme”, theksoi ai. “Amerikanëve, natyrisht, nuk u intereson, ata do t’u shesin evropianëve aq sa munden me çmimin e duhur dhe vetë evropianët duhet të jenë të kënaqur me sasitë që mungojnë. Kjo është logjika e Uashingtonit”, pohoi ai.
Nga ana tjetër udhëheqësit rus dhe turq, Vladimir Putin dhe Rexhep Tajip Erdogan, janë takuar intensivit në muajt e fundit, pavarësisht faktit se Turqia është anëtare e aleancës së NATO-s – e njëjta që tani është pothuajse “në një bazë lufte” me Rusinë për Ukrainën. Kështu presidentit rus propozoi krijimin e një qendre gazi në Turqi, raporton RIA Novosti.
Një ditë më parë, në fjalimin e tij në forumin e Javës së Energjisë Ruse , lideri rus theksoi se Moska mund të lëvizë transitin e gazit nga Rrjedha Veriore në rajonin e Detit të Zi dhe Rrjedha Turke . Sipas tij, një vendim i tillë është i justifikuar nga pikëpamja e përfitimit ekonomik, përveç që kjo rrugë është më e sigurt. “Ne mund të rregullonim në mënyrë paqësore (çmimet) në një nivel normal, tregu, pa asnjë ngjyrim politik,” tha Putin.
Moska ka ngritur shqetësime në lidhje me marrëveshjen e eksportit të grurit në Detin e Zi me Kombet e Bashkuara dhe është e gatshme të refuzojë të rinovojë marrëveshjen muajin e ardhshëm nëse kërkesat e saj nuk plotësohen, tha ambasadori rus në OKB në Gjenevë për Reuters të enjten.
Marrëveshja, e ndërmjetësuar nga Kombet e Bashkuara dhe Turqia në korrik, hapi rrugën për Ukrainën për të rifilluar eksportet e grurit nga portet e Detit të Zi që u mbyllën pas pushtimit rus. Moska mori garanci për eksportet e saj të grurit dhe plehrave. Marrëveshja ndihmoi në parandalimin e një krize globale ushqimore: Rusia dhe Ukraina janë dy eksportuesit më të mëdhenj në botë të grurit dhe Rusia është eksportuesi më i madh i plehrave. Por Moska është ankuar vazhdimisht për zbatimin e tij, duke pretenduar se ende përballet me vështirësi në shitjen e plehrave dhe ushqimit.
Në një intervistë me Reuters , Genadi Gatilov, ambasadori i Rusisë në Kombet e Bashkuara në Gjenevë, tha se të mërkurën Moska i dërgoi një letër Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së Antonio Guterres në të cilën deklaronte një listë ankesash. Zyrtarët e OKB-së janë planifikuar të mbërrijnë në Moskë të dielën për të diskutuar rinovimin e marrëveshjes. “Nëse shohim se asgjë nuk po ndodh në anën ruse të marrëveshjes – eksporti i drithërave dhe plehrave ruse – atëherë na falni, ne do të duhet ta shikojmë atë në një mënyrë tjetër”, tha ai. I pyetur nëse Rusia mund të ndalojë mbështetjen për rinovimin e marrëveshjes së grurit për shkak të shqetësimeve, ai tha: “Ekziston një mundësi… Ne nuk jemi kundër dërgesave të grurit, por kjo marrëveshje duhet të jetë e barabartë, duhet të jetë e drejtë dhe e zbatueshme në mënyrë të drejtë nga të gjitha palët”. Gatilov refuzoi të vinte në dispozicion një kopje të letrës.
Zëdhënësi i OKB-së, Stephane Dujarric, tha: “Ne mbetemi në kontakt të vazhdueshëm me zyrtarët rusë, si dhe zyrtarë nga Bashkimi Evropian, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara për të hequr pengesat e fundit për të lehtësuar eksportin e grurit dhe plehrave ruse. Ai tha se Guterres është i përkushtuar ndaj këtyre përpjekjeve dhe nismës së zgjeruar dhe të zgjeruar të grurit të Detit të Zi.
BE po kërcënon me përsëritjen e skenarëve jugosllav për shkak të tregtisë së pakontrolluar me armë e që është e lidhur me armatosjen e intensifikuar të Ukrainës ambasadori rusë në Vjenë Dmitrii LKyubinskaya kontrollit në mungesë shkruan gazeta Express.
Profesor Jeffrey Sonnenfeld nga Universiteti Yale në Shtetet e Bashkuara pohon se tendencat në tregun e energjisë aktualisht janë në favor të Bashkimit Evropian dhe se rusët mund të mos jenë në gjendje të shkaktojnë aq dëm sa kishin planifikuar.
Në një kolonë në Financial Times, Sonnenfeld shkroi se marrëdhënia midis Rusisë dhe Evropës ka ndryshuar dhe se Evropa nuk varet më nga burimet ruse të energjisë, por se Moska ende varet nga klientët evropianë. “Kërkesës i është kushtuar shumë vëmendje: reduktim apo shkatërrim i kërkesës, kufizime dhe braktisje të gazit natyror- tha Sonnenfeld dhe shtoi: “Megjithatë, ekonomia thotë se nuk duhet të injorojmë ofertën. Kjo mund të jetë një çarje brenda vetë perëndimit. /I.KRASNIQI/
