Pushtimi rus i Ukrainës po shoqërohet me shkatërrimin dhe plaçkitjen e vendeve historike dhe thesareve në shkallë industriale, thonë zyrtarët.
Muzetë tani po prezantojnë kopje në vend të disa prej artefakteve të tyre më të çmuara. /rel/
Një diademë e artë, e zbukuruar me gurë të çmuar nga mjeshtrit rreth 1500 vjet më parë, ishte një nga artefaktet më të vlefshme në botë nga sundimi i Attila Hunit, në shekullin V. Punëtorët e fshehën diademën Hun dhe qindra thesare të tjera në shkurt, kur trupat ruse sulmuan qytetin jugor, Melitopol. Por, pas disa javë kërkimesh të përsëritura, ushtarët rusë zbuluan bodrumin e fshehtë të ndërtesës, ku stafi i kishte çuar objektet më të çmuara të muzeut.
Muzeve të Ukrainës tani u duhet të përdorin kopje të objekteve, siç është kjo kopje e një kapele të artë ceremoniale nga shekulli IV para erës së re, një thesar i lashtë nga varri i një mbreti skith që është ekspozuar në Muzeun e Thesareve Historike në Kiev.
Ose në raste të tjera, ato ekspozonin hiçgjë. Kur forcat ruse kërkuan, pa sukses, të rrethonin kryeqytetin, Natalia Panchenko, drejtoresha e Muzeut të Thesareve Historike të Ukrainës në Kiev, jetoi në muze me shpresën për të siguruar artefaktet e tij. “Ne kishim frikë nga pushtuesit rusë, sepse ata shkatërrojnë gjithçka që mund të identifikohet si ukrainase”, tha ajo.
Një kopje e diademës së artë që daton nga shekulli i IV para erës së re është ekspozuar në Muzeun e Thesareve Historike në Kiev. Sipas Panchenkos, shumë prej objekteve të muzeut janë zhvendosur dhe kopjet tani zënë vendet e tyre të mëparshme. “Këto gjëra ishin të brishta. Ato mbijetuan qindra vjet”, tha ajo. “Ne nuk mund ta duronim mendimin se ato mund të humbnin.”
Një tjetër kopje e një artefakti antik nga shekulli IV para erës së re, i ekspozuar në Kiev. Ministri i Kulturës i Ukrainës, Oleksandr Tkachenko, në një intervistë për AP-në, pretendon se ushtarët rusë kanë plaçkitur mijëra artefakte nga rreth 40 muze në Ukrainë.
Vizitorët duke shikuar një kopje të Kraharorit të artë, një thesar i lashtë që nga shekulli IV që u gjet në varrin e një mbreti skith, i ekspozuar në Muzeun e Thesareve Historike në Kiev. Tkachenko tha se grabitja dhe shkatërrimi i vendeve kulturore ka shkaktuar humbje të vlerësuara në qindra miliona dollarë. “Qëndrimi i rusëve ndaj trashëgimisë kulturore ukrainase është një krim lufte”, tha Tkachenko për AP-n.
“Këto janë gjetje të lashta. Këto janë vepra arti. Janë të çmueshme”, tha Oleksandr Symonenko, kryekërkues në Institutin e Arkeologjisë të Ukrainës duke shtuar se: “Nëse kultura zhduket, është një fatkeqësi e pariparueshme”.
Aktualisht, Qeveria e Ukrainës dhe mbështetësit e saj perëndimorë që e furnizojnë me armë, janë të fokusuar kryesisht në mposhtjen e Rusisë në fushën e betejës. Por, edhe kur të kthehet paqja, ruajtja e koleksioneve ukrainase të artit, historisë dhe kulturës do të jetë gjithashtu jetike, në mënyrë që të mbijetuarit e luftës të mund të fillojnë luftën tjetër: rindërtimin e jetës së tyre.
