Mobilizimi duket se ka filluar të shkaktojë të çara brenda elitës politike në Rusi. Së paku kjo vërehet në bazë të deklaratave të disa figurave te shquara të politik bërjes. Derisa presidenti rus Vladimir Putin gjatë një takimi në Astana të Kazastanit, theksoi se brenda dy javësh do të përfundojë mobilizimi, një deklaratë papritur e ka dhënë gjatë ditës së djeshme kryebashkiaku i Moskës Sergei Sobyanin i cili njoftoi përfundimin e mobilizimit në Moskë.
Ai ka falënderuar moskovitët për patriotizmin e tyre. Mobilizimi është bërë një provë e madhe për mijëra familje të Moskës, baballarët, bashkëshortët dhe djemtë e të cilëve tani shërbejnë në ushtri…. Shpresojmë dhe lutemi që të ktheheni shëndoshë e mirë. Ata u kthyen me fitore mbrojtën sigurinë dhe pavarësinë e vendit tonë”, kishte shkruar ai në profilin e tij në kanalin Telegram. Por në Sankt Peterburg është zëvendësuar zyrtari për zbatimin e mobilizimit, që është një shenjë e problemeve në zbatimin e mobilizimit të padëshiruar dhe kaotik për luftën në Ukrainë.
Moska dhe Shën Petersburgu, dy qytetet më të mëdha të Rusisë, janë qendrat tradicionale të opozitës së vendit dhe në vitet e fundit, ato kanë organizuar vazhdimisht protestat më të mëdha kundër Putinit dhe luftës.
Megjithatë, aktivistët e opozitës akuzuan të hënën Sobyanjin për gënjeshtër, duke thënë se burrat ishin ende në rrezik për t’u mobilizuar. Marija Pevchikh, një bashkëpunëtore e kritikut të burgosur të Kremlinit, Alexei Navalny, shkroi në Tëitter se Sobyanin nuk e kishte përfunduar mobilizimin. “Këto janë fjalët në blog, mos u mashtroni”, ka shkruar Pjevçih.
Një nga studijuesit e njohur të shkencave politike që njihet për saktësinë në përshkrimin e mekanizmave të Putinit nuk mendon se do të ketë çarje në elitat ruse. Deklarata e Sobyanin për ndërprerjen e mobilizimit nga disa konsiderohet si një hap kundër “fraksionit të luftës” Putin-Patrushev-Prigozhin. Një çarje tipike, e cila, me një zhvillim të caktuar ngjarjesh, mund të rezultojë më vonë si “fillimi i një ndarjeje”. Problemi është se kur shohim shembuj historikë, ne gjithmonë shohim rezultatin përfundimtar, por jo gjithmonë atë që çoi në të. Një shembull i famshëm i “transitit pa ndarje” – Hrushovi u rrëzua me votim unanim në 1964. Kjo është e vërteta, megjithëse çarjet dolën në sipërfaqe në vitin 1957 kur Hrushovi mundi “gardën e vjetër staliniste” me ndihmën e “të resë”. Disa përfaqësues të vjetër (Voroshilov, Mikoyan) madje i mbijetuan Hrushovit, por 1964 përfundoi zhvendosjen tektonike që kishte vazhduar për një dekadë të tërë.
Problemi është se komentuesit presin një dramë të bukur nga ndarja e elitave.
Fjalimi i Jelcinit kundër “përfitimeve partiake” në 1987 ishte i kujdesshëm, në gjuhën partiake, aspak revolucionar. Vetëm më vonë doli të ishte një çarje dhe kjo u bë e qartë pas disa vitesh. Për më tepër, të gjithë presin nga “ndarja” që të jetë mes “të mirës” dhe “të keqes”. Kur elita është kaq e kalbur, kur aktivitetet e saj tashmë kanë çuar në pasoja të trishtueshme, nuk ka “të mira” dhe “të këqija”. Këtu po shohim tani çarjet mes “partisë së luftës” hajdutë, të paaftë dhe mizore dhe “partisë së paqes” hajdutë, cinik dhe frikacak. Këto çarje ose janë qartë të dukshme, ose jo shumë të dukshme. Por në kohë reale duhet të diagnostikohet ashtu siç është – këto janë padyshim shenja të hershme të një ndarjeje. Kjo është ndarja e ardhshme e mundshme e elitave në fazën fillestare. Putin dhe Shoigu thonë se nuk ka luftë, por Prigozhin dhe Kadyrov, nominalisht në varësi të tyre, thonë jo, ka një luftë. Dhe ata përdorin mediat e tyre për të përhapur atë mesazh. Tre ditë më parë, Putin lëshoi një deklaratë se mobilizimi do të vazhdojë edhe për dy javë të tjera, dhe sot Sobyanin njoftoi, pa asnjë referencë për Putinin, se mobilizimi në kryeqytet u ndal nga sot. Dhe ai lavdëroi moskovitët, jo Putinin.
Të gjithë tashmë e kanë komentuar saktë deklaratën e Sobyanin. Është frikacake, hipokrite, dhe më e rëndësishmja, nuk e detyron atë për asgjë. Komisarët ushtarakë nuk janë në varësi të Sobyanin, dhe ai flet për diçka në lidhje me të cilën ai nuk ka asnjë autoritet zyrtar. Për më tepër, nëse bastisjet ndaj rekrutëve vazhdojnë sikur të mos kishte ndodhur asgjë, Sobyanin do të kapet në një gënjeshtër tjetër pikërisht nga ata që tashmë e konsiderojnë atë bashkëpunëtor të kriminelëve. Sidoqoftë, deklarata nuk duhet të nënvlerësohet – kjo është një deklaratë shumë e qartë politike e mosmarrëveshjes me atë që po ndodh.
Gjithashtu, nuk është për tu nënvlerësuar guximi politik i Sobyanin. Putini mund të heqë Sobyanin me një goditje të stilolapsit. Por, do të ketë frikë ta bëjë këtë. Edhe pse është e qartë se deklarata e Sobyanin – qoftë edhe verbale – minon përpjekjet për mobilizimin dhe luftën. Sobyanin u jep “mbulesë politike” atyre guvernatorëve që sabotojnë mobilizimin dhe ka shumë prej tyre.
Është e pamundur të dihet në kohë reale se çfarë lloj çarje do të çojë në ndarjen e elitave që do të shoqërohet me rënien e regjimit të Putinit. Por të injorosh plasaritjen e sotme është analitikësh e gabuar. Ky është mosmarrëveshja më serioze për rrjedhën e vendit – dhe fatin e Putinit – që është shfaqur deri më tani.
Ajo që është interesante për regjimin e Putinit është përshtatshmëria e tij e mahnitshme ndaj sfidave të mundshme. Taktike, jo strategjike. Disa konsiderojnë se kjo është një përpjekje tjetër e propaganduesve për të qetësuar njerëzit që të mos ikin nga mobilizimi.
Kreu i Komitetit të mbrojtjes, Sobolev, disa ditë më parë u ankua se kryeqyteti po prishte planin e mobilizimit
Sobyanin njoftoi përfundimin e mobilizimit. Plani duket se ka përfunduar. Sigurisht, kjo nuk mund të besohet. Sepse ligjërisht, fjalët e tij nuk qojnë peshë. Ky është mendimi i tij privat, i shprehur në kanalin telegram. Fuqia e tij, si drejtues i një subjekti, nuk shtrihet në zyrat e regjistrimit dhe të regjistrimit ushtarak.
Moska është një metropol shumë-milionësh, ku çdo goditje e madhe mund të shkaktojë trazira që do ta lëkund gjithë sistemin, siç ishte gjatë Covid. Mobilizimi, veçanërisht në javën e fundit, kur pati bastisje masive në zyra dhe fabrika, kur filluan të vinin në hotele dhe bujtina, kur policia i merrte pikërisht në dalje të metrosë – ishte thjesht një tronditje.
Shumë njerëz në një situatë të tillë u larguan nga Moska duke shkuar në qytete tjera madje duke u larguar nga puna dhe ky fenomen nuk ishte i izoluar.
Edhe pa gjithë këto bastisje, me fillimin e mobilizimit u reduktuan shumë udhëtimet në qendrat tregtare, restorantet dhe në përgjithësi ekonomia filloi të lëkundet shumë, veçanërisht ajo që nuk është e lidhur drejtpërdrejt me shtetin. Mobilizimi i dhjetëra mijëra për ekonominë është shumë.
Pavarësisht nga të gjitha përpjekjet e Sobyanin për të zgjidhur problemet dhe për të thënë se asgjë nuk kërcënon askënd, e gjithë kjo u shemb pas videove të para të policisë që nxirrte të gjithë jashtë ndërtesave dhe zyrave.
Prandaj, ishte e nevojshme që urgjentisht të “qetësohej” Moska, mbase edhe Sobyanin e diskutoi këtë çështje personalisht me presidentin, duke u lutur të ngadalësonte pak planin për qytetin, përndryshe gjithçka thjesht do të ngrinte fort. Por shkarravitjet në blogun e një njeriu që e quan veten krye bashkiak i Moskës janë thjesht shkarravitje dhe nuk kanë fuqi ligjore. Shumë komentues thonë jo, nuk ka mbaruar por gjithçka sapo ka filluar. Mobilizimi mund të përfundojë vetëm pasi vetë Putini të nënshkruajë një dokument për përfundimin e mobilizimit ose të bëjë rregullime në ligjin aktual. /Kosovatimes/
