By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
Kosova TimesKosova Times
Notification Show More
Latest News
Dikur një simbol i luksit të hoteleve, bufeja e mëngjesit tani është nën shqyrtim për konsumin e tepërt, shpërdorimin e ushqimit dhe ndikimin në mjedis. Male me petulla, grumbuj ëmbëlsirash, radhë të pafundme frutash, djathrash dhe mishrash të konservuar – të gjitha premtojnë bollëk, por shpesh rezultojnë në tepri. Pas pamjes tërheqëse fshihet një problem serioz: shpërdorimi i ushqimit. Sipas një raporti të UNEP-it të vitit 2024, 1.05 miliardë ton ushqim u shpërdoruan në nivel global, ku 28% e këtyre mbeturinave vinin nga restorantet. Mëngjeset bufe janë ndër fajtorët më të mëdhenj, duke gjeneruar më shumë se dyfishin e sasisë së mbeturinave krahasuar me mëngjeset à la carte. Si po i ndryshojnë praktikat hotelet? Për të reduktuar mbeturinat, shumë hotele po bëjnë ndryshime delikate, por efektive. Hotelet Scandic në Evropën Veriore ofrojnë porcione më të vogla ëmbëlsirash dhe ëmbëlsirash, me mundësinë për t’u kthyer për më shumë. Ibis përdor pjata më të vogla për të kufizuar ngrënien e tepërt. Hilton Frankfurt ofron fruta dhe kos në porcione më të vogla, ndërsa Novotel Bangkok ka tabela diskrete të tilla si “Merrni vetëm aq sa mund të hani”. Në Ballkan, gjithnjë e më shumë hotele po ndjekin këto trende – disa resorte luksoze në Mal të Zi dhe Kroaci po prezantojnë stacione porosie sipas kërkesës për omëleta dhe petulla, ndërsa në Serbi, disa hotele butike u ofrojnë mysafirëve përbërës sezonalë, vendas në porcione të përgatitura sipas porosisë. Një përkufizim i ri i luksit Siç theksojnë ekspertët, luksi po ndryshon. Më parë nënkuptonte sasi dhe luks, por sot nënkupton cilësi dhe qëndrueshmëri të zgjedhur me kujdes. Në vend të grumbujve të ëmbëlsirave dhe dhjetë llojeve të vezëve, koncepti i një menuje të hartuar me kujdes me disa pjata të freskëta, të servirura në një mënyrë që kursen burimet dhe i jep mysafirit një ndjesi vëmendjeje të veçantë, është gjithnjë e më popullor. Studimet tregojnë se “efekti i shumëllojshmërisë” shpesh çon në ngrënie të tepërt – sa më shumë mundësi të kemi, aq më shumë hamë. Klientët pa e ditur marrin porcione shumë të mëdha dhe një pjesë e ushqimit përfundon në koshin e plehrave. Qëndrueshmëria dhe kënaqësia e mysafirëve Porcione më të vogla, pjata më të vogla, porcione të paracaktuara kosi ose frutash dhe mesazhe të qarta si “Ushqimi po plotësohet, merrni vetëm atë që ju nevojitet” janë të gjitha hapa të vegjël por të rëndësishëm. Hotelet në të gjithë botën po balancojnë kënaqësinë e mysafirëve me reduktimin e mbeturinave. Markat luksoze si Six Senses dhe Aman tashmë po kalojnë në menu të hartuara me kujdes, mëngjese me shefa kuzhine vendas dhe rituale mirëqenieje para mëngjesit. Hilton njoftoi se dëshiron të përgjysmojë sasinë e mbeturinave në hotelet e saj në të gjithë botën deri në vitin 2030, duke përdorur sisteme inteligjente kuzhine, donacione ushqimore dhe madje duke ricikluar mbetjet në pleh organik. Çfarë do të thotë kjo për udhëtarët? Sipas një raporti nga Booking.com, 84% e udhëtarëve sot po mendojnë në mënyrë aktive për qëndrueshmërinë kur udhëtojnë. Shumë prej tyre tashmë po zgjedhin hotele që ofrojnë mëngjese të përgatitura sipas porosisë, me porcione më të vogla por me cilësi më të lartë. Vizitorët po zgjedhin gjithnjë e më shumë përvoja që nuk i ngarkojnë me ushqim të tepërt dhe faj, por përkundrazi lënë përshtypjen e kujdesit dhe të menduarit mirë. Verërat serbe po bëjnë hapa të mëdhenj përpara, mësoni më shumë . E ardhmja e mëngjesit në hotele Shpërndarësit gjigantë të drithërave, rreshtat e salçiçeve dhe malet me bukë mund të kenë qenë dikur një luks, por koha e tyre po kalon ngadalë. Hotelet tani po investojnë gjithnjë e më shumë në praktika dhe mëngjese të qëndrueshme që kombinojnë cilësinë, freskinë dhe një ndjenjë kujdesi të veçantë për mysafirët. Ndoshta është koha ta lëmë bufenë e mëngjesit një gjë të së kaluarës – dhe t’ia lëmë të ardhmen përvojave të përgatitura me kujdes, të qëndrueshme dhe të përshtatura personalisht.
August 23, 2025
Infantino i jep Trump biletën e parë për në finalen e Kupës së Botës
August 23, 2025
Rrëzohet MiG-29 ukrainas, piloti humb jetën
August 23, 2025
Franca thërret ambasadorin italian për komentet e ministrit për ndihmën ndaj Ukrainës
August 23, 2025
E ardhmja e mëngjesit në hotele: Është koha t’i themi lamtumirë bufesë
August 23, 2025
Aa
  • Ballina
  • Politikë
    • Lajme
    • Tema
    • Gjeopolitikë
    • Opinion
  • Rajon / Botë
  • Ekonomi
    • Lajme
    • Tema
    • Financa
    • Turizëm
    • Bujqësi
  • Kulturë
    • Lajme
    • ShowBiz
    • Moda
  • Shëndetësi
  • Sport
  • Hi-tech
    • Teknologji
    • Shkencë
Reading: Shkollimi i hershëm – “luks” në Kosovë
Share
Aa
Kosova TimesKosova Times
Search
  • Home
    • Home News
    • Home 2
    • Home 3
    • Home 4
    • Home 5
  • Categories
  • Bookmarks
    • Customize Interests
    • My Bookmarks
  • More Foxiz
    • Blog Index
    • Sitemap
Have an existing account? Sign In
Follow US
Kosova Times > Blog > Politikë > Lajme > Shkollimi i hershëm – “luks” në Kosovë
Ballina 1Lajme

Shkollimi i hershëm – “luks” në Kosovë

Kosova Times
Last updated: 2022/11/29 at 3:39 PM
Kosova Times Published November 29, 2022
Share
SHARE

Vetëm 6.7 për qind e fëmijëve nën 5 vjeç në Kosovë ndjekin edukimin e hershëm në çerdhe, tregojnë të dhënat e Ministrisë së Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MAShTI).

Në Kosovë, sipas Agjencisë së Statistikave, jetojnë rreth 130.000 fëmijë të kësaj moshe, ndërsa funksionojnë 49 çerdhe publike dhe 177 private.

Numri i këtyre institucioneve parashkollore, në raport me nevojat, duket se është i pamjaftueshëm.

“Sa herë kam shkuar të interesohem për t’i regjistruar fëmijët në çerdhe [publike], më kanë thënë se nuk ka vend”, thotë për Radion Evropa e Lirë Xhavit Hasani, baba i dy fëmijëve, nga Fushë Kosova.

“Njërin fëmijë e kam regjistruar në një kopsht privat, tjetri ka qëndruar në shtëpi, nën përkujdesjen e familjes”, thotë ai, duke shtuar se nuk ka mundur të përballojë çmimin për të dy.

Në familjen 4-anëtarëshe të Hasanit, punon vetëm ai.

Komuna e Fushë Kosovës, me afro 34.000 banorë, ka vetëm një çerdhe publike.

Pagesa mujore në çerdhet publike është 40 deri në 50 euro, ndërsa në ato private varion nga 80 deri në 250 euro.

Ngjashëm si Fushë Kosova, ose më keq, janë edhe disa komuna të tjera.

Ajo e Deçanit, me 40.000 banorë, nuk ka asnjë çerdhe publike për fëmijë.

Drejtori i arsimit në këtë komunë, Besnik Hulaj, thotë se atje gjendet një çerdhe publiko-private dhe një private.

Sipas tij, edukimin e hershëm e ndjekin rreth 100 fëmijë, por, me gjithë interesimin e REL-it, ai nuk tregon nëse numri i çerdheve është i mjaftueshëm përballë nevojave.

Me një çerdhe publike është edhe komuna e Hanit të Elezit, e populluar me mbi 9.000 banorë, konfirmon për Radion Evropa e Lirë drejtori i drejtorisë për arsim, kulturë dhe sport në këtë komunë, Hisni Luri.

Pak çerdhe me kosto të përballueshme

Nga Koalicioni i OJQ-ve për Mbrojtjen e Fëmijëve – KOMF thonë se nga shërbimet e edukimit të hershëm në Kosovë, përfiton vetëm një shtresë e caktuar e popullatës, që ka një situatë më të favorshme financiare.

Sipas tyre, kapaciteti i institucioneve parashkollore me kosto të përballueshme është i vogël.

“Në mungesë të institucioneve parashkollore publike, funksionon një numër i institucioneve parashkollore private, me tarifa që konsiderohen si barrë relativisht e rëndë për familjet e Kosovës me të ardhura mesatare mujore”, thotë Bukureza Surdulli, hulumtuese në KOMF.

Paga mesatare bruto në Kosovë, sipas Agjencisë së Statistikave, është rreth 480 euro në muaj.

Eksperti i arsimit, Rinor Qehaja, i cili udhëheq Institutin EdGuard në Prishtinë, thotë se mungesa e më shumë çerdheve publike, ia ka pamundësuar një numri të madh të fëmijëve edukimin e hershëm.

Ai thotë se këta fëmijë, në njëfarë mënyre, “janë diskriminuar nga shteti”, pasi familjet e tyre nuk kanë mundur të përballojnë çmimin e çerdheve private.

“Me këtë nivel të ulët të përfshirjes së fëmijëve në edukim të hershëm, ka padrejtësi – në veçanti për fëmijët në zonat rurale. Institucionet shtetërore duhet të garantojnë mundësi të barabarta për të gjithë fëmijët”, thotë Qehaja për Radion Evropa e Lirë.

Ekspertë të arsimit, më herët, kanë ngritur dilema edhe për cilësinë e edukimit që ofrohet në institucionet ekzistuese parashkollore, për shkak të mbipopullimit të tyre.

Për këtë çështje, Kosovës i është tërhequr vërejtja edhe nga Komisioni Evropian, në raportin e progresit për këtë vit.

Sipas këtij raporti, pjesëmarrja e fëmijëve në edukimin dhe kujdesin parashkollor -mosha nën 5 vjeç – mbetet e ulët.

Kjo është një vërejtje që është përsëritur disa vite radhazi nga Komisioni Evropian.

Fondacioni për Fëmijë i Kombeve të Bashkuara, UNICEF, ka shprehur po ashtu shqetësim për, siç ka thënë, pjesëmarrjen e ulët të fëmijëve kosovarë në edukimin e hershëm.

Në një studim të publikuar vitin e kaluar, ky fondacion ka theksuar se edukimi i hershëm është një periudhë kruciale për zhvillimin njohës, shoqëror, emocional dhe fizik të fëmijës.

Sipas UNICEF-it, fëmijët që ndjekin së paku një vit të edukimit parafillor kanë më shumë gjasa të zhvillojnë shkathtësi kritike, që do t’iu nevojiten për të pasur sukses në shkollë.

Çfarë thonë nga institucionet?

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, përmes një postimi të mëhershëm në rrjetet sociale, ka thënë se me buxhetin shtetëror të vitit 2023, që kap vlerën e 3.2 miliardë eurove, është planifikuar ndërtimi i 11 çerdheve.

Nuk është e qartë se ku dhe kur do të mund të funksionalizohen ato.

Ministria e Arsimit nuk i është përgjigjur pyetjes së Radios Evropa e Lirë nëse do të mund të krijojë kushte për përfshirjen e më shumë fëmijëve në edukim të hershëm, vitin e ardhshëm.

Megjithatë, në strategjinë e saj për arsim – që është publikuar në tetor dhe mbulon periudhën e ardhshme pesëvjeçare – edukimi i hershëm nxirret si shtyllë e parë.

Në këtë dokument pranohet se pjesëmarrja e fëmijëve në edukimin e hershëm në Kosovë është në nivel shumë të ulët, si pasojë e mungesës së infrastrukturës.

Aty thuhet se fëmijët në zonat rurale janë të përfshirë në edukimin e hershëm tri herë më pak se bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane.

Kjo dukuri, pastaj, ka edhe efekt zinxhiror, duke ndikuar në pjesëmarrje më të vogël të grave në tregun e punës, pasi përgjegjësitë e kujdesit për fëmijë bien kryesisht mbi to.

“Edukimi i hershëm cilësor, përveçse u mundëson fëmijëve të përgatiten më mirë dhe të shënojnë rezultate më të mira më vonë në shkollë, ndikon edhe në uljen e pabarazisë në shoqëri”, ka thënë ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci, gjatë publikimit të strategjisë për arsim.

Po në tetor, Kuvendi i Kosovës ka miratuar në parim Projektligjin për edukimin në fëmijëri të hershme.

Me këtë projektligj, shkollimi parafillor i fëmijëve nga mosha 5 vjeçe pritet të bëhet i obligueshëm, nisur nga viti i ri shkollor 2023-2024.

Tash për tash, me ligjin në Kosovë, i obligueshëm është vetëm shkollimi fillor, përkatësisht nga klasa e parë deri në të nëntën.

You Might Also Like

Moti në Shqipëri me kthjellime dhe vranësira

BE: Çdo përjashtim i partive bie ndesh me parimet demokratike

Qeveria në detyrë merr pesë vendime në mbledhjen elektronike

QUINT dhe BE reagojnë pas mos-certifikimit të Listës Serbe

Hyseni nderon Fatmir Mehmetin me titullin “Nderi i Qytetit”

Kosova Times November 29, 2022
Share this Article
Facebook Twitter Email Print
Leave a comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Follow US

Find US on Social Medias
Facebook Like
Twitter Follow
Youtube Subscribe
Telegram Follow

Weekly Newsletter

Subscribe to our newsletter to get our newest articles instantly!

[mc4wp_form]
Popular News
Lajme

Prokuroria nis hetimet për krizën e mbeturinave në Prishtinë

Kosova Times Kosova Times May 19, 2025
Rama: Diskutime për rikthimin e mësuesve pensionistë në shkolla
Ylli triumfon në Pejë
UNMIK kritikon Kosovën për rregulloren e BQK-së
Kurti përkujtoi me homazhe të vrarët në masakrën në Burim të Malishevës
- Advertisement -
Ad imageAd image
Global Coronavirus Cases

Confirmed

0

Death

0

More Information:Covid-19 Statistics

Kategoritë

  • Politikë
  • Rajon / Botë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Shëndetësi
  • Sport
  • Hi - tech

About US

Kosova Times We influence 20 million users and is the number one business and technology news network on the planet.

Subscribe US

Subscribe to our newsletter to get our newest articles instantly!

[mc4wp_form]

© Kosova Times. All Rights Reserved.

Removed from reading list

Undo
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?