Si do të dukej Serbia pa mbështetjen evropiane?

Këtë, tha ai, ia ka lënë të kuptohet nga ekipi i diplomatëve evropiano-amerikanë gjatë bisedimeve të 20 janarit, nëse Beogradi nuk e pranon planin franko-gjerman, pra të Bashkimit Evropian (BE) për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.

Tri ditë më vonë, më 23 janar, ai deklaroi se mund t’u kishte thënë bashkëbiseduesve se nuk do të fliste, por se atëherë do të ishin çështje javësh kur do të hiqet regjimi pa viza i Serbisë me BE-në.

Regjimi pa viza i Serbisë me BE-në ka hyrë në fuqi në dhjetor 2009. Që atëherë, qytetarët e Serbisë nuk kanë nevojë për vizë për të udhëtuar në 27 shtete anëtare të BE-së, si dhe në tre vende që nuk janë anëtare të BE-së, por janë pjesë e zonës Shengen.

Banori i Beogradit Vladimir Tripiq tha për  RELse kjo do të nënkuptonte gjithashtu një rritje të kostove që nuk kanë shumë kuptim për njerëzit që duan të udhëtojnë.

I pyetur se çfarë do të thotë ndalimi i investimeve, ai u përgjigj se mendonte se “në përgjithësi nuk është një mënyrë e mirë për të shkuar”.

“Nuk e pranoj këtë, është torturë”, ishte përgjigja e saj kur u pyet se çfarë do të thotë rikthimi i vizave të udhëtimit.

Për VK-në nga Beogradi, emri i plotë i të cilit është i njohur për redaksinë e RSE-së, kthimi i vizave do të nënkuptonte heqjen e lirisë së lëvizjes dhe lirisë në përgjithësi.

“Mendoj se për ne do të thoshte rikthim në një periudhë të jetës që të gjithë donim ta harronim dhe ta kalonim”, tha ajo.

Bashkimi Evropian është investitori dhe donatori më i madh i Serbisë

VK nga Beogradi beson se qytetarët e Serbisë nuk e dinë se BE-ja është një nga investitorët më të mëdhenj dhe donatori më i madh i fondeve për Serbinë.

“Nëse largohet, nuk dua të mendoj për këtë, ne mezi i mbijetuam viteve ’90 si psikofizikisht ashtu edhe financiarisht,” tha ajo.

Gjatë viteve 1990, gjatë regjimit të Sllobodan Millosheviqit, Serbia ishte nën izolim dhe sanksione ndërkombëtare për shkak të rolit të saj në luftërat në territorin e ish-Jugosllavisë.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq në fjalimin e tij drejtuar qytetarëve tha se “nuk ka sanksion më të keq se tërheqja e investimeve”.

Për momentin, Serbia ka vetëm një hekurudhë të shpejtë nga Beogradi në Novi Sad.

Autobusë që nuk qarkullojnë mes qyteteve, linja ajrore dhe trena që nuk ekzistojnë – kjo është fotografia e lidhjeve të trafikut të vendeve të Ballkanit Perëndimor (foto tregon pamjen nga treni nga stacioni kryesor hekurudhor në Beograd).

Pasojat e tërheqjes së mundshme të investimeve 

Igor Novakoviq nga fondi joqeveritar ISAC tha për REL se Serbia në 20 vitet e fundit është integruar aq shumë me BE-në sa që heqja e regjimit pa viza dhe ndalimi i investimeve do të krijonte probleme të mëdha për qytetarët dhe ekonomisë.

Për më tepër, ndërprerja e integrimeve evropiane, siç tha ai, do të ishte një sinjal për investitorët se Serbia nuk është vend i sigurt për investimet e tyre.

Ai tha se një numër i mirë i kompanive vendase janë ose furnizues ose partnerë të kompanive evropiane dhe perëndimore që operojnë në Serbi.

“Ata do të humbnin biznesin e tyre, që do të thoshte se papunësia në Serbi do të rritej jashtëzakonisht,” tha Novaković.

Mesatarisht 16.9 për qind e të rinjve të moshës 15 deri në 24 vjeç në Bashkimin Evropian nuk punojnë ose nuk ndjekin shkollën. Në Ballkanin Perëndimor, kjo statistikë është dy herë më e lartë – 31.5 përqind e tyre. Në foto, një punëtor sezonal në një pronë në Vojvodinë nga viti 2015.

BE në Serbi në numra 

Bashkimi Evropian vazhdon të jetë lider në investimet e huaja direkte në Serbi.

Sipas të dhënave të Bankës Kombëtare të Serbisë, të disponueshme për nëntë muajt e vitit 2022, investimet nga vendet e BE-së përbënin një të tretën e investimeve totale.

BE-ja mban pozitën e parë për nga vlera e investimeve të huaja në Serbi për më shumë se 10 vjet. Në dekadën e mëparshme, investimet nga BE-ja përbënin 63 për qind të të gjitha investimeve të huaja direkte.

Bashkimi Evropian është partneri më i madh i tregtisë së jashtme të Serbisë. Rreth 65 për qind e eksporteve serbe vitin e kaluar shkuan në vendet anëtare të Bashkimit Evropian, dhe më shumë se gjysma (54 për qind) e importit të përgjithshëm të mallrave në Serbi ishte nga BE-ja, sipas të dhënave të Institutit Republikan të Statistikave nga dhjetor 2022.

Përveç kësaj, që nga viti 2001, përmes disa instrumenteve dhe fondeve të ndryshme, BE-ja ka dhënë më shumë se tre miliardë euro grante për Serbinë për të mbështetur reformat, sipas faqes së internetit të Ministrisë së Integrimit Evropian.

Kjo mbështetje synon reformat e nevojshme në rrugën drejt BE-së në fusha të ndryshme.

Përveç kësaj, Serbia ka një marrëveshje për tregti të lirë me vendet e BE-së që nga viti 2009 në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.

Çfarë thanë përfaqësuesit ndërkombëtarë?

Ambasadorët e Gjermanisë dhe Francës në Serbi, Anke Konrad dhe Pierre Koshar, kanë deklaruar më 24 janar se nuk flitet për masa ndëshkuese apo sanksione në rast se nuk pranohet plani franko-gjerman për Kosovën.

“Ne nuk kemi një qasje ndëshkuese ndaj Serbisë, nuk po flasim për ndonjë sanksion apo shantazh, ne po paraqesim vetëm një mënyrë për të dalë nga kjo situatë, e cila jemi të sigurt se do të jetë e dobishme për rajonin dhe për njerëzit. tha Košar në një intervistë të përbashkët me ambasadorin Konrad për televizionin Prva.

Teksti i propozimit parasheh që të dyja palët të dalin nga supozimi se asnjëra prej tyre nuk mund ta përfaqësojë tjetrën në sferën ndërkombëtare apo të veprojë në emër të saj.(Foto: Flamujt e Kosovës dhe Serbisë)

Ai tha se në rast mospranimi do të ketë pasoja, por se këto nuk janë sanksione.

Ambasadorja gjermane Anke Konrad deklaroi se BE-ja nuk ka akses në sanksione në lidhje me integrimin evropian.

Derek Chollet, këshilltari special i Departamentit Amerikan të Shtetit, i tha REL më 19 janar se anëtarët e ekipit evropiano-amerikan të diplomatëve ishin shumë të qartë nga të dyja palët, Serbia dhe Kosova, në lidhje me pritshmëritë e larta që kanë për procesin e normalizimit. të marrëdhënieve.

“Por ne jemi gjithashtu shumë të qartë me ta për mundësitë e mundshme që mund të shfaqen kur kemi një marrëveshje të tillë,” tha Cholet.
Šole: Vendimi i fundit i Kosovës për targat KM mund të çojë në krizë

Tash për tash Serbia po i vuan pasojat e para. Ajo nuk ka hapur asnjë grup të vetëm në negociatat e anëtarësimit në BE për një vit. Arsyeja është se ajo nuk vendosi sanksione ndaj Rusisë për shkak të agresionit të saj kundër Ukrainës fqinje.

Edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, gjatë fjalimit të tij më 23 janar pranoi se “Serbia është në radarin e të gjithëve sepse nuk vendosi sanksione ndaj Rusisë”.

Vuçiq tha se lufta në Ukrainë ka ndikuar edhe në “qasjen e mprehtë me ndjenjën e urgjencës” që po përballet Serbia në lidhje me Kosovën, sepse në BE “nuk ka tolerancë për asnjë lloj kërcimi në kuptimin politik”.