Në Iran, gjatë tre muajve të fundit, qindra nxënëse janë helmuar nga gazi helmues. Shumë prej tyre u shtruan në spital. Banorët vendas besojnë se radikalët islamikë që kundërshtojnë arsimimin e grave mund të jenë të përfshirë në helmim. Autoritetet e vendit dhe mediat shtetërore nuk e konfirmojnë këtë version.
Sipas BBC, helmimi i parë ka ndodhur në fund të nëntorit 2022 në qytetin Qom në Iranin qendror. Më pas, sipas gazetarëve, pësuan 18 nxënëse. Më vonë, raste të ngjashme ndodhën në dhjetëra shkolla në qytete të ndryshme të vendit, përfshirë në Teheran.
Sipas mediave lokale, simptomat e helmimit te viktimat përfshinin të përziera, dhimbje koke, kollë, gulçim, lodhje, rrahje zemre, si dhe mpirje dhe dhimbje në gjymtyrë. BBC raporton , duke cituar prindërit e nxënëseve, se disa fëmijë u shëruan nga helmimi brenda pak javësh.
Ende nuk dihet se si kanë ndodhur saktësisht helmimet. Versioni me gaz vërtetohet nga fakti se viktimat, sipas rrëfimeve të tyre, ndjenin erë klori, produkte pastrimi, nenexhik dhe agrume të kalbura.
Sipas botimit të opozitës iraniane Iran Wire, rreth 900 persona u helmuan në total. Incidenti më i fundit ndodhi më 1 mars 2023, kur u prekën nxënës nga 26 shkolla.
Pavarësisht natyrës masive të helmimeve, autoritetet iraniane nuk reaguan ndaj tyre për një kohë të gjatë, gjë që shkaktoi një protestë publike. Në veçanti, më 14 shkurt, familjet e viktimave zhvilluan një tubim pranë zyrës së guvernatorit në Qom. Protestuesit kritikuan autoritetet për mosveprimin e tyre dhe kërkuan që fëmijët e tyre të mbahen të sigurt.
Në fund të shkurtit, zëvendësministri iranian i Shëndetësisë, Younes Panahi, konfirmoi se helmimet në institucionet arsimore nuk ishin aksident. “U bë e qartë se disa njerëz donin që të gjitha shkollat, veçanërisht shkollat e vajzave, të mbylleshin,” tha ai. Agjencia shtetërore IRNA vëren se zëvendësministri i tërhoqi fjalët të nesërmen.
Më 1 mars, tre muaj pas helmimit të parë, presidenti iranian Ibrahim Raisi në një mbledhje të qeverisë urdhëroi ministrin e Brendshëm Ahmad Vahidi të niste një hetim. Më herët Vahidi pohoi se nuk kishte marrë informacione për substanca toksike nëpër shkolla, ndërsa atë që po ndodhte me nxënësit ia atribuoi efekteve të stresit.
Dear world.
Iranian school girls need your complete attention. The misogynistic Islamist regime in Iran is deliberately poisoning school girls. Another level of evil. Close to 1000 girls in dozens of schools have been poisoned. Don’t be silent. pic.twitter.com/CG8ZWcTAPS
— Vahid 🇺🇦وحید (@vahid_y1) March 1, 2023
Masih Alinejad, një aktiviste iraniane për të drejtat e njeriut nga Nju Jorku, tha në një koment për The Guardian se helmimi i nxënëseve është hakmarrja e autoriteteve për protestat antiqeveritare në të cilat gratë luajtën një rol kyç.
“Për shkak se regjimi iranian i urren vajzat dhe gratë, unë u bëj thirrje grave në mbarë botën, veçanërisht vajzave të shkollës, që të bëhen zëri i studentëve iranianë dhe gjithashtu u bëj thirrje liderëve të vendeve demokratike që të dënojnë këtë seri helmimesh dhe të izolojnë regjimin e Khameneit. ”, tha Masih Alinejad. Ajo i kërkoi gjithashtu OKB-së të nisë hetimin e saj./Kosovatimes/