Vizioni i administratës Biden për promovimin e demokracisë është në shtratin e vdekjes në Ballkan, sipas një analize të Newsweek.
SHBA-ja ka hequr dorë nga përpjekjet për të frenuar regjimin autoritar të rrënuar nga krimi i Serbisë, pavarësisht se Beogradi e ka lidhur politikën e tij të jashtme me atë të Rusisë dhe ka shkelur liritë civile.
Për të ruajtur rendin, SHBA-ja ndëshkoi aleatin e saj më të vendosur, Kosovën me orientim demokratik – një shtet që e mbrojti dhe e inkurajoi ta ndërtonte pas fushatave serbe të spastrimit etnik kundër shumicës shqiptare në vitet 1990.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vlerat liberale nevojiten dëshpërimisht për të zgjidhur krizën, por ato nuk gjenden askund tani, vlerësohet.
Në Kosovë nevojitet urgjentisht një kthesë drastike e politikës së SHBA-së.
Të inkurajuar nga qetësimet e njëpasnjëshme perëndimore, nxitësit nën udhëheqjen e Beogradit, me maska, shkopinj, armë dhe kokteje molotov sulmuan së fundmi paqeruajtësit dhe gazetarët e NATO-s në veri të Kosovës.
Një ditë para sulmit ndaj trupave të NATO-s, Sekretari Amerikan i Shtetit, Anthony Blinken, dënoi Kosovën për zbatimin e rezultateve të zgjedhjeve në veri të Kosovës që u mbështetën nga Perëndimi.
Por ishte Serbia ajo që i vuri forcat e saj të armatosura në gatishmëri luftarake dhe vendosi njësitë në kufirin e Kosovës.
Blinken nuk shqiptoi asnjë fjalë të vetme dënimi për raundin e parë të demonstruesve të dhunshëm me urdhër të Serbisë.
Pa dënim ndërkombëtar, agjitatorët serbë trimëruan dhe sulmuan dhe plagosën trupat e NATO-s, dëmtuan automjetet e mediave dhe pikturuan simbolet “Z” në automjetet paqeruajtëse. Në përgjigje të dhunës serbe, SHBA anuloi pjesëmarrjen e Kosovës në stërvitjet e NATO-s Defender 23.
Vitet e fundit, kjo verbëri e qëllimshme ndaj shkeljeve të Serbisë është bërë normë në marrëdhëniet diplomatike SHBA-Ballkan.
Modeli është i qartë.
SHBA-të shikojnë nga ana tjetër, ndërsa lideri serb Aleksandar Vuçiç godet saberin e tij dhe “përshkallëzohet në de-përshkallëzimin” në Kosovë sa herë që opozita e tij e brendshme bëhet më e zëshme.
Edhe pas disa ditësh të dhunës së udhëhequr nga serbët kundër NATO-s, Perëndimi po kërkon më shumë nga Kosova dhe vetëm “e ka inkurajuar presidentin Vuçiq që të kërkojë qetësi në mesin e serbëve të Kosovës”.
SHBA duhet të vendosë për vizionin e saj për Ballkanin.
A do të bëhet një rajon i drejtuar nga autokratë etno-nacionalistë, apo një rajon i përkushtuar ndaj multikulturalizmit dhe demokracisë?
Në fund të fundit, Kosova është aleati më demokratik i SHBA-së në rajon.
Megjithatë, tani SHBA po qetëson liderët etno-nacionalistë si Vuçiç dhe po ndëshkon ata që kërkojnë të zbatojnë strukturat e vërteta liberale si pengesa për “stabilitetin”.
Modelet e pajtimit në emër të stabilitetit
Në vitet e fundit, Serbia ka mobilizuar tanke dhe avionë luftarakë në kufi në përgjigje të politikës reciproke të targave në Kosovë, pa asnjë dënim ndërkombëtar.
Këtë herë, Serbia u përshkallëzua si kundërpërgjigje ndaj qeverisë së Kosovës që dërgoi katër kryetarë të sapozgjedhur komunash në zyrat e tyre në veri të Kosovës.
Shumica e popullsisë serbe në veri i bojkotoi zgjedhjet me urdhër të Serbisë, por më pas u përpoq të bllokonte fizikisht kryetarët e rinj që të merrnin detyrën.
Kur policia e Kosovës i përcolli politikanët para turmës së protestuesve, pati një përplasje mes serbëve dhe policisë.
SHBA-ja mbështeti rezultatet e zgjedhjeve komunale të prillit.
Megjithatë, kur Kosova u përpoq të zbatonte rezultatet e zgjedhjeve në mes të barrikadave serbe, SHBA-ja ndryshoi kursin dhe fajësoi Kosovën për guximin për të zbatuar sundimin e ligjit.
Përderisa SHBA-ja investoi dekada financime dhe dërgoi ushtarë për të promovuar shtetësinë e Kosovës, ajo tani po përdor diplomacinë e saj kundër sovranitetit të Kosovës dhe kundër interesave perëndimore dhe demokratizimit në rajon.
Ndërkohë, Serbia blen armë të sanksionuara nga Rusia dhe sponsorizon bandat kriminale dhe një qeveri ilegale në veri të Kosovës pa u ndëshkuar.
Diplomacia aktuale amerikane i bën jehonë një të shkuare të përgjakshme
Nuk ka asnjë logjikë apo vlerë në pozicionin aktual diplomatik të SHBA-së në Ballkan.
Ka vetëm një jehonë rrëqethëse të epokës kur Perëndimi iu drejtua autokratëve më të fuqishëm në rajon, e cila përfundoi me gjenocid, spastrim etnik dhe ndërhyrje të NATO-s.
Duke e dënuar Kosovën dhe duke lavdëruar Serbinë kur ajo de-përshkallëzohet, SHBA-ja në mënyrë implicite miraton rajonin verior pa ligj.
Ai e vendos sovranitetin e Kosovës në tavolinë si mjet pazaresh – pavarësisht dekadave të vendosmërisë perëndimore për të mbështetur përparimin demokratik të Kosovës.
Nëse “fuçia e barutit ballkanik” shpërthen edhe një herë, diplomatët amerikanë do të jenë gjak në duart e tyre për ndëshkimin e aleatëve të tyre demokratë ndërsa qetësojnë autokratët.
Por ka ende kohë për të rivendosur dhe rinovuar investimet në demokratizimin e Ballkanit – jo në një tjetër stabilizim.
Ndërhyrja më e suksesshme humanitare dhe misioni i demokratizimit i SHBA-së në epokën e pas Luftës së Ftohtë është në rrezik, së bashku me atë që ka mbetur nga kredencialet e saj liberale, përfundon në analizën e tij Newsweek
