Këtë e pohon edhe Bojan Staniq nga Oda Ekonomike e Serbisë, i cili tregon se nuk kanë marrë asnjë dokument zyrtar për ndalimin e transportit të mallrave për në Kosovë, por se kamionët sigurisht janë duke qëndruar në pikat kufitare.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se embargoja është kundër marrëveshjes së CEFTA-s dhe se “Prishtina dëshiron t’i lërë urie njerëzit në veri dhe të dëbojë serbët”.
Prishtina ka ndaluar hyrjen e kamionëve nga Serbia pas arrestimit të tre pjesëtarëve të policisë së Kosovës nga policia serbe.
Sido që të jetë, Prishtina ka përdorur masa tregtare për të arritur qëllimet politike, të ngjashme me atë kur në nëntor 2018 u vendosën tarifat deri në 100 për qind për mallrat nga Serbia, të cilat ishin në fuqi deri në prill 2020.
“U bëjmë thirrje të gjithë aktorëve përgjegjës që menjëherë të ndërmarrin hapa për të qetësuar situatën dhe për të siguruar që ngjarjet politike të mos pengojnë përmirësimin e vazhdueshëm të mjedisit të biznesit dhe progresin e bërë nga ekonomitë e vendeve tona. Ne u bëjmë thirrje vendeve anëtare të Quinte dhe Bashkimit Evropian që të bëjnë gjithçka në fuqinë e tyre për të mbështetur de-përshkallëzimin e situatës duke paraqitur një plan të qartë veprimi që përmban masa për të vendosur lidhje të qëndrueshme dhe të qëndrueshme midis Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimi Evropian”, thuhet në një deklaratë të dhomës së tregtisë.
Mirëpo, edhe pse dërgimi i mallrave nga Serbia në Kosovë ishte pothuajse tërësisht i pezulluar, menjëherë pas heqjes së detyrimeve doganore, Serbia sërish u kthye në vendin e parë në mesin e vendeve të CEFTA-s në tregtinë me Prishtinën.
Sipas të dhënave të Odës Ekonomike të Serbisë, gjatë tremujorit të parë të vitit 2023, këmbimi i mallrave ndërmjet Serbisë dhe Kosovës arriti në 105 milionë euro, që është 4,9 milionë euro më pak (4,46 për qind) krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2022.
Eksporti, përkatësisht dërgesa e mallrave në Kosovë, gjatë tre muajve të parë të këtij viti, ka qenë 94.1 milionë euro, 3.1 milionë euro më pak (3.2 për qind më pak), krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak. Dorëzimi i mallrave nga Kosova në Serbi, në periudhën e vrojtuar të vitit 2023, ka qenë 10.9 milionë euro, d.m.th. për 1.8 milionë euro më pak (14.2 për qind) se ai i arritur në vitin 2022.
Në të njëjtën kohë, mallrat i janë dorëzuar Serbisë për 51.7 milionë euro (26 për qind) më shumë se në vitin 2021.
Suficiti tregtar me Republikën e Kosovës vitin e kaluar ishte 415.6 milionë euro.
“Mallrat nga Serbia kryesisht shkojnë në veri të Kosovës, por dërgohen edhe në të gjitha pjesët tjera dhe janë konkurruese dhe të njohura kudo.
Bëhet fjalë kryesisht për produkte ushqimore dhe përveç kësaj, të konsiderueshme janë edhe dërgesat e materialeve të ndërtimit.
Mbetet të shpresojmë që ai të heqë dorë nga kjo sa më shpejt, nën presionin e ndërkombëtarëve, sepse duket se nuk mund të bëjë ndryshe.
Tashmë kemi pasur bllokada të mallrave nga Serbia dhe në parim këtë e kemi parë edhe nga pala kosovare”, thekson Nikoliq.
Ai thekson se masa të tilla janë kundër CEFTA-s, marrëveshjes rajonale të tregtisë së lirë.
Sipas të dhënave të PKS, produktet më të rëndësishme të transportuara në vitin 2022 ishin: uji, i thjeshtë dhe i gazuar dhe me sheqer të shtuar, benzinë motorike, grurë, pije joalkoolike, kontejnerë alumini, misër, çelik betoni, vaj luledielli i papërpunuar, preparate për larje dhe pastrim.
Tuba, plastikë, mjedra të ngrira, qymyr kafe, mbeturina letre, plumb i papërpunuar dhe lëkura e lopës silleshin më shpesh me KiM.
Vlerësimet janë se gjatë vitit 2019, embargoja e importit të mallrave nga Serbia ka ndikuar negativisht në PBB-në tonë me rreth 0.7 pikë përqindjeje. Eksporti i mallrave nga Serbia ka rënë nga rreth 400 milionë euro në vitet e kaluara në 5.8 milionë euro në vitin 2019.
Nga ana tjetër, rritja e prodhimit vendor në Kosovë dhe Metohi ishte e butë, ndërsa importet nga vendet e tjera u rritën, kryesisht nga Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut.
Gjithashtu, çmimet e ushqimeve u rritën ndjeshëm, 6.1 për qind, në një periudhë me inflacion të ulët kudo në rajon.
