Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan justifikoi edhe një herë “titullin” e negociatorit më të mirë mes politikanëve botërorë dhe arriti ta shesë me “një çmim dhjetë herë më të lartë” vendimin e shumëpritur – ratifikimin e pranimit të Suedisë në aleancën e NATO-s. Përveç kësaj, ai arriti të shmangë një ngërç dhe të mos prishë marrëdhëniet e tij të mira me Rusinë dhe presidentin e saj Vladimir Putin,shkruan Nova.
Gjegjësisht, Erdogan ka kushtëzuar qartazi bashkësinë ndërkombëtare, duke kërkuar që nëse i hap rrugën Stokholmit drejt Aleancës në një nga samitet më të rëndësishme të këtij viti në Vilnius, në këmbim do të fillojnë negociatat për anëtarësimin e Turqisë në Bashkimin Evropian.
“T’i hapim rrugën Turqisë për t’u anëtarësuar në BE dhe më pas do t’i hapim rrugën Suedisë për anëtarësim në NATO, siç bëmë me Finlandën”, tha Erdogan para se të nisej për në Vilnius.
Erdogan tha se ftesa u drejtohej mbi të gjitha vendeve “që e bëjnë Turqinë të presë në derën e BE-së për më shumë se 50 vjet”.
Një kthesë pas gati 10 vitesh
Meqë ra fjala, deri para dy muajsh, askush nuk do ta priste që Erdogan do të këmbëngulte që Turqia të anëtarësohej në BE.
Megjithatë, interesat e “Sulltanit turk” u ndryshuan nga rrethanat. Përkatësisht, Erdogani, i cili prej dekadash njihet si fituesi i përjetshëm, në zgjedhjet presidenciale të këtij viti arriti të fitojë një mandat të ri me sytë e gjilpërës me 52 për qind të votave, ndërsa kundërshtari i tij Kemal Kilicdaroglu kishte rreth 48 për qind të votave. mbështetjen e qytetarëve .
Që në fillim të garës zgjedhore, Kilicdaroglu u etiketua si “mik i Perëndimit”. Prandaj, përqindja e vogël që ai fitoi në zgjedhje tregon qartë se një pjesë e qytetarëve të Turqisë po kthehen drejt Evropës.
Këtë e kuptoi shumë mirë edhe Erdogani, i cili mori një mandat të ri dhe bëri një ndryshim në politikën e jashtme.
Përveç njoftimit për ratifikimin e hyrjes së Suedisë në NATO, Erdogan bëri një lëvizje tjetër të papritur – ai deklaroi se beson se Ukraina meriton të anëtarësohet në Aleancë sa më shpejt të jetë e mundur.
Gjithashtu, gjatë vizitës së presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskiy në vendin e tij, u nënshkrua një memorandum mirëkuptimi ndërmjet Ministrisë së Industrive Strategjike të Ukrainës dhe Ministrisë së Industrisë dhe Teknologjisë të Turqisë.
Shtëpia e Bardhë dhe Stoltenberg e bënë të qartë se qëndrojnë pranë Erdoganit
Meqë ra fjala, Turqia aplikoi për herë të parë për pranim në Komunitetin Ekonomik Evropian, i cili i parapriu BE-së, në vitin 1987.
Më pas, në vitin 1999, ajo u shpall kandidate për anëtarësim në BE dhe gjashtë vjet më vonë filluan negociatat zyrtare për pranimin.
Megjithatë, pas tentativës për grusht shteti në Turqi në vitin 2016 dhe arrestimeve masive dhe shkeljeve të të drejtave të njeriut që pasuan, BE i ngriu këto negociata.
Me sa duket, tani situata do të ndryshojë.
Gjegjësisht, menjëherë pas deklaratës së Erdogan folën edhe Departamenti i Shtetit dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg.
Ata e kanë bërë të qartë se mbështesin ofertën e Turqisë për t’u bërë anëtare e BE-së.
Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë tha se SHBA-ja ka mbështetur gjithmonë ofertën e Turqisë për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian dhe vazhdon ta bëjë këtë, njoftoi sot Shtëpia e Bardhë, duke vënë në dukje se bisedimet e pranimit janë një çështje midis Turqisë dhe anëtarëve të bllokut.
Stoltenberg mbështeti gjithashtu dëshirën e Ankarasë për t’u bërë anëtare e BE-së.
A është kjo një shuplakë për Putinin?
Ndryshimi i retorikës së Erdoganit konsiderohet nga shumë njerëz si një shuplakë e rëndë për Putinin. Sipas disa analistëve, është evidente se “Sulltani i Turqisë” ka bërë një llogaritje dhe ka llogaritur se kthimi në BE është më fitimprurës për të sesa lidhjet e ngushta me Rusinë.Gjithashtu, me këtë lëvizje, lideri turk vendosi qëllimisht në karrigen e nxehtë një tjetër aleat të Putinit – kryeministrin hungarez Viktor Orbán, i cili përmendi Turqinë si arsyen kryesore pse edhe ai nuk e lejon Suedinë të anëtarësohet në Aleancë.
Përveç kësaj, gjatë vizitës së Zenelskit, Erdogan liroi anëtarët e kapur të Batalionit Azov, të cilët u kapën nga Rusia në Marijupol. Duhet theksuar se ai personalisht i ka premtuar Putinit se nuk do t’i lirojë deri në fund të luftës.
Por ai gjithashtu e di se nuk mund t’i kthejë plotësisht shpinën. Prandaj, ai vendosi të mos bashkohet me sanksionet perëndimore kundër Rusisë, nga e cila, meqë ra fjala, ajo nxjerr energji të lirë për Turqinë.
