Ivor Roberts, ish-diplomat britanik i cili kishte shërbyer ambasador edhe në rajon, ka shkruar rreth zhvillimeve mes Kosovës dhe Serbisë dhe mundësisë që të arrihet një marrëveshje mes dy vendeve.
Roberts në një opinion të botuar në gazetën britanike ‘The Telegraph’, shkruan pas gati një çerek shekulli mospërputhjeje dhe bllokimi, më në fund siç shkruan ai, mund të arrijmë në atë pikë që t’i jepet fund mosmarrëveshjes së gjatë për Kosovën.
“Për ata që nuk kanë lindur në atë kohë, dhe ka shumë të tillë, Kosova kishte një shumicë shqiptare dhe luftoi për pavarësinë e saj, duke kulmuar me ndërhyrjen e NATO-s në vitin 1999. Që atëherë, shumë vende e kanë njohur Kosovën si shtet të pavarur, por Serbia dhe të tjerët jo dhe një pakicë substanciale serbe mbetet brenda Kosovës. Për dekada negociatat kanë dështuar të bëjnë shumë përparim drejt një zgjidhjeje. E megjithatë derisa të arrihet një marrëveshje, as Serbia dhe as Kosova nuk do të mund të anëtarësohen në Bashkimin Evropian”, shkruan ai.
Roberts ka shkruar se gjatë vitit të kaluar, SHBA, BE dhe Britania e Madhe kanë bërë një përpjekje të përbashkët për të bindur dhe për të nxitur të dyja palët në marrëveshje për një zgjidhje, raporton RTKlive.
“Ekziston një perspektivë reale që përpjekjet e tyre do të shpërblehen dhe se dy liderët, presidenti Vuçiq i Serbisë dhe kryeministri i Kosovës Albin Kurti, do të bien dakord për kompromiset e dhimbshme dhe të vështira politikisht të nevojshme. Është një moment i rëndësishëm dhe historik”, tha ai.
Roberts shkruan se fatkeqësisht, ka njerëz në audiencë që po bëjnë zhurmë dhe po shpërqendrojnë.
“Më kryesorja dhe më shqetësuese është turma në “fundin e Rusisë” të stadiumit. Rusia nuk dëshiron të shohë arritjen e një marrëveshjeje për Kosovën. Roli i vetëm i Rusisë në rajon është si kampion i refuzuesve serbë të së djathtës së djathtë, të cilët thonë se duan të luftojnë deri në fund për të mbrojtur aksionet e Serbisë në Kosovë. Kjo nuk është për shkak se Rusia kujdeset shumë për Serbinë – historia tregon se nuk ka – por sepse ajo është një front i rëndësishëm në konfrontimin e tyre me Perëndimin, një konfrontim që ata aktualisht po e humbasin”, vlerëson ai.
Ish-diplomati britanez, potencon se pasi Kosova dhe Serbia të arrijnë marrëveshje, ndikimi i Rusisë në rajon ka mbaruar dhe statusi i saj global është zvogëluar më tej.
“Prandaj, ne mund të presim që Rusia të krijojë provokime dhe incidente që do ta bëjnë paqen më pak të mundshme. Për fat të keq, ka edhe sulmues në anën perëndimore. Vëzhgimi në librin e Rebecca West, Black Lamb and Grey Falcan, rreth prirjes angleze për të marrë anën në Ballkanin Perëndimor është ende i vërtetë dhe duket se nuk ka asnjë shembull më të mirë për këtë sesa Alicia Kearns, kryetarja e Komitetit të Punëve të Jashtme”, vlerëson ai.
Diplomatët dhe negociatorët me përvojë, siç shkruan ai, do të kenë të gjitha faktet dhe informacionet që u nevojiten për të ndihmuar Vuçiçin dhe Kurtin të arrijnë një marrëveshje që ata mund ta bëjnë të vështirë dhe t’ia shesin njerëzve të tyre.
“Opinioni dhe emocionet nga mënjanë do të jenë po aq të dobishëm për qëllimet e tyre sa ndërhyrja e Kremlinit. Ndërsa ata shërbejnë për ndeshjen – dhe çmimi këtu është masiv – heshtja nga audienca do të ishte e përshtatshme”, shkruan ai, për të shtuar se në ditët e sotme konfliktet zhvillohen në fushën e betejës, por mund të vendosen në oborrin e opinionit publik ose në biseda të pëshpërituri në korridoret e pushtetit.
“Mediat sociale dhe lobistët mund të jenë më të fuqishëm se shpata. Avokimi publik për njërën ose tjetrën anë mund të sigurojë një avantazh. Megjithatë, kur vjen momenti për negociata serioze, kërkohet përqendrim absolut për të arritur një rezultat. Kjo është arsyeja pse negociatorët shpesh do të tërhiqen në një vend ku ata mund të shkëputen nga mediat dhe lobistët dhe t’i kushtojnë fokusin e tyre të plotë shtypjes së vogël dhe tregtisë së vështirë të kuajve. Kështu u arrit paqja në Bosnje në bisedimet e paqes në Dejton dhe në Belfast për Marrëveshjen e së Premtes së Mirë. Kur konfliktet janë në pikën e ndeshjes, negociatorët duhet të lejohen të punojnë pa shpërqendrim”, përfundon Roberts në shkrimin e tij.
