I dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha se Qeveria e Kosovës duhet të jetë më pragmatike dhe të ketë një “qasje të re” lidhur me dialogun për normalizimin e raporteve me Serbinë.
Në një intervistë për Zërin e Amerikës, zyrtari i lartë amerikan tha se Qeveria e Kosovës e ka të qartë se çfarë duhet të bëjë në procesin e dialogut.
“Ka ardhur koha për një qasje të re për disa nga personat që e kanë marrë dialogun si një opsion vetëm ‘po apo jo’. Dhe e kam fjalën konkretisht për Qeverinë e Kosovës. Ata kanë një detyrim të qartë për çfarë duhet të bëjnë. Dhe mendoj se deklarata e [përfaqësuesit të lartë të BE-së, Josep] Borrellit [pas rundit të fundit të dialogut] ishte shumë e qartë. Serbinë e inkurajojmë të vazhdojë të jetë konstruktive dhe e duruar, por gjithashtu vazhdojmë t’i kërkojmë Serbisë të mos bëjë ndonjë gjë destabilizuese brenda Kosovës. Do të duhet të vazhdojmë të punojmë me dialogun. Nuk ka alternativë. Nuk ka alternativë për rajonin përveç integrimit evropian”, tha ai.
Kosova dhe Serbia më 14 shtator në rundin e dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian nuk arritën ndonjë rezultat.
Pas takimit, nga BE-ja thanë se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, nuk ishte i gatshëm të ecte përpara, ndryshe nga presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili “e ka pranuar propozimin e tyre” për zbatimin e Marrëveshjes bazë për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, deklaroi se Kurti ka këmbëngulur që të formalizohet, fillimisht, njohja de facto e Kosovës nga Serbia.
Kurti në Bruksel tha se “kushtëzimi i Serbisë” për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe “është shndërruar në qëndrim të emisarëve të BE-së”.
Sipas Vuçiqit, Kurti, thjesht, “i shmanget formimit të Asociacionit… ky është thelbi i gjithçkaje”.
Katër ditë pas përfundim të rundit të dialogut, kryeministri kosovar akuzoi të dërguarin e posaçëm të BE-së për dialogun, Mirosllav Lajçak, se është ndërmjetësues i njëanshëm dhe se më 14 shtator në Bruksel ishte “pozicionuar” kundër Kosovës.
Escobar u pyet për këto deklarata të Kurtit. Ai tha se Lajçak gëzon mbështetjen e plotë të BE-së dhe ShBA-së.
“Lajçaku nuk do të largohet. Dialogu nuk do të largohet. Dhe nuk mendoj se një vend prej një milion e gjysmë do ta bindë komunitetin transatlantik prej 700 milionësh që të ndryshojë taktikat e tij. Mendoj se duhet të ketë një qasje më pragmatike nga Qeveria e Kosovës. Më duhet të them edhe diçka tjetër. Gjatë javës së fundit jam alarmuar nga sulmet personale ndaj Lajçakut që ekzistojnë në sferën shoqërore të Kosovës. I kërkova presidentes [së Kosovës, Vjosa] Osmani dhe Kryeministrit Kurti që t’i dënojnë këto sulme. Nuk po them se vijnë nga Qeveria e Kosovës, por Qeveria e Kosovës duhet të jetë shumë e qartë se sulmet personale ndaj përfaqësuesit të posaçëm janë të papranueshme”, tha Escobar.
Edhe ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, deklaroi për Radion Evropa e Lirë më 20 shtator se Escobar dhe Lajçak kanë mbështetjen e plotë të ShBA-së. Ai tha po ashtu se themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe duhet të jetë ndër hapat e parë që duhet të bëjë Kosova.
Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për Asociacionin më 2013. Por, Qeveria e Kosovës druan se ai mund të cenojë funksionalitetin e shtetit.
Prishtina dhe Beogradi më herët gjatë këtij viti janë pajtuar edhe për Marrëveshjen drejt normalizimit. Kjo marrëveshje me 11 nene parasheh, mes tjerash, një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë të gjitha marrëveshjet e mëhershme të dialogut.
ShBA-ja vazhdimisht ka përsëritur se nuk do të lejojë krijimin e një Asociacioni me kompetenca ekzekutive, që do të mund t’i ngjasonte një Republike Sërpska.
