Turqia dhe një numër vendesh të tjera mund të humbasin furnizimet nga Bashkimi Evropian me produkte të caktuara teknologjike, të cilat më pas përfundojnë në Rusi dhe Iran dhe përdoren në drone dhe armë të tjera që përdoren për të goditur Ukrainën. Në paketën e 10-të të sanksioneve, BE-ja dha masa për të forcuar kontrollin mbi pajtueshmërinë e tyre dhe tani mund të ndalojë shitjen e produkteve me përdorim të dyfishtë për vendet që ndihmojnë Rusinë me importe paralele.
Komisioni Evropian ka paralajmëruar qeveritë dhe kompanitë e BE-së për futjen e mundshme të një ndalimi të eksportit të disa komponentëve në Turqi dhe vende të tjera, raporton The Guardian . Në disa raste, përpjekjet diplomatike për të kufizuar furnizime të tilla mund të mos jenë të mjaftueshme, tha një zëdhënës i KE-së:
Nëse asgjë tjetër nuk funksionon, e vetmja mundësi që mbetet është ndalimi i eksporteve drejt vendeve të treta të mallrave që na shqetësojnë më shumë, duke përdorur mjetin kundër anashkalimit të BE-së. Ai lejon BE-në të ndalojë eksportin e këtyre mallrave në vendet që përdoren për të anashkaluar sanksionet tona, si dhe ofrimin e shërbimeve përkatëse.
Në gusht, qeveria ukrainase dërgoi një raport prej 47 faqesh për vendet e G7, i cili, në veçanti, analizoi se cilët komponentë janë përdorur për të montuar dronët kamikaze iranianë që Rusia përdor për të bombarduar territorin ukrainas. Në modelin Shahed-131, ukrainasit gjetën 52 komponentë të prodhimit perëndimor, dhe në modelin Shahed-136 – 57. “Ndër prodhuesit e tyre janë kompanitë selitë e të cilëve janë të vendosura në vendet e koalicionit të sanksioneve – SHBA, Zvicër, Holanda, Gjermania, Kanadaja, Japonia dhe Polonia”, thuhet në dokument.
Ai emërton pesë kompani evropiane, duke përfshirë filialin polak të një kompanie shumëkombëshe britanike, përbërësit e së cilës – pompat e karburantit, transistorët, qarqet e menaxhimit të energjisë, mikroprocesorët – u gjetën në drone. Vetë kompanitë nuk dyshohen për shkelje të sanksioneve; produktet e tyre thjesht përfundojnë në Iran përmes vendeve të treta dhe prej andej në Rusi. “Prodhuesit iranianë të UAV-ve kanë përshtatur dhe përdorin kryesisht komponentët komercialë të disponueshëm, furnizimi i të cilëve është i dobët ose aspak i kontrolluar”, thuhet në dokument.
Nevoja për të blerë këto produkte përmes vendeve të treta konfirmon se sanksionet e BE-së krijojnë “presion të konsiderueshëm ndaj atyre kundër të cilëve ato drejtohen”, por vendet e bllokut duhet të ushtrojnë kontroll më të rreptë mbi zbatimin e tyre, thotë një përfaqësues i KE. Për të siguruar që mallrat e ndaluara për dërgim në Rusi të mos rieksportohen përmes vendeve të treta, BE-ja punon me qeveritë e këtyre shteteve. Por kur një bashkëpunim i tillë nuk jep rezultate, është e nevojshme të vendoset një ndalim për eksportin e produkteve evropiane tek ata, shtoi ai.
