Turqia është mjeshtri i madh botëror i tregtisë politike dhe pragmatizmit, kryesisht falë pozicionit të saj kyç gjeografik midis dy kontinenteve nga të ashtuquajturat të botës së vjetër – Evropës dhe Azisë. Ai e ka përdorur atë me mjeshtëri që në kohët e lashta, që nga koha e Perandorisë Osmane dhe nuk do të heqë dorë kurrë nga kjo levë ndikimi që i ka dhënë Zoti. Bashkimi Evropian dhe NATO e dinë shumë mirë këtë, ndaj nuk është çudi pse Brukseli e “harron” befas kategorinë e të drejtave të njeriut.
BE i ka ofruar Turqisë pothuajse gjithçka që donte në këmbim të ratifikimit të hyrjes së Suedisë në NATO, mes shenjave që saga po i afrohet kulmit. Kështu ka raportuar dje portali EUobserver në tekstin e autorit nga Andrew Rettman, i cili riprodhohet në tërësi si më poshtë.
Oferta përfshinte nisjen e negociatave të reja mbi modernizimin e bashkimit doganor BE-Turqi 1995 dhe akses më të mirë të vizave në Evropë për popullin turk.
Ai përfshinte gjithashtu përmirësimin e marrëdhënieve diplomatike më gjerësisht duke ringjallur “Këshillin e Asociimit” BE-Turqi (mini-samite vjetore me zyrtarë të lartë të BE-së) dhe bisedime të rregullta në nivel ministror për çështje të tilla si ekonomia, energjia, tregtia dhe transporti.
Udhëheqësit e BE ende duhet ta bekojnë planin në samitin e tyre në Bruksel më 13 dhjetor, tha të mërkurën (29 nëntor) Përfaqësuesi i Lartë i BE për Punët e Jashtme Josep Borrell .
Turqisë do t’i duhet gjithashtu të përmbahet nga shpimi për gaz në ujërat e diskutueshme të Mesdheut lindor dhe nga përshkallëzimi i konfliktit të ngrirë të Qipros nëse gjërat do të ecin pa probleme, tha Borrell.
Por ai mezi i përmendi të drejtat e njeriut, pavarësisht nga sundimi despotik i presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan në shtëpi, me dhjetëra mijëra të burgosur politikë që ende lëngojnë në birucat e tij, duke përfshirë 58 gazetarë, vazhdon EUobserver .
“Ky është një raport pozitiv. Ne duam të bashkëpunojmë me Turqinë”, tha Borrell.
Oferta e vizave nënkuptonte “lëshimin e më shumë vizave me shumë hyrje [BE] me vlefshmëri më të gjatë”, veçanërisht për njerëzit e biznesit dhe studentët turq, tha komisioneri i fqinjësisë së BE, Olivér Várhelyi .
Kjo është kryesisht për shkak se standardet e ashpra të BE-së për një regjim pa viza do të kërkonin lëshime të gjera nga Turqia, si ndryshimi i ligjeve të saj kundër terrorizmit antikurd.
Kandidatura e Suedisë për anëtarësim në NATO
BE njoftoi propozimin e saj në të njëjtën ditë kur ministrat e jashtëm të NATO-s u takuan në Bruksel.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg shpresoi se Turqia do ta ratifikonte pranimin e Suedisë në NATO në kohë për takimin.
Saga filloi kur Finlanda dhe Suedia aplikuan për anëtarësim në NATO vitin e kaluar për shkak të agresionit rus në Evropë.
Finlanda u bashkua në prill.
Turqia dhe Hungaria janë të vetmet anëtarë të NATO-s që nuk e kanë ratifikuar ende hyrjen e Suedisë, por Hungaria miqësore me Erdoganin ka thënë se do ta bëjë këtë pasi Turqia të jetë e para.
Udhëheqësi turk bëri një marrëveshje me Suedinë më 11 korrik në samitin e NATO-s në Vilnius , në të cilën u zotua në Suedi të merrej me separatistët kurdë dhe disidentët e tjerë që Erdogan i konsideronte terroristë.
Ai gjithashtu u zotua në Suedi për ta ndihmuar atë të përmirësojë bashkimin doganor të BE-së dhe të aksesojë vizat.
Kur u pyet nga EUobserver nëse oferta e BE-së nga e mërkura lidhej me NATO-n, Ministria e Jashtme suedeze tha: “Është një raport i përbashkët i Komisionit Evropian dhe EEAS [ Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm të Borrelit]. Ne kemi vërejtur se raporti është prezantuar dhe do të analizohet para diskutimeve në Bruksel [samiti i BE-së në dhjetor]”.
“Kjo lidhet me një numër fushash që meritojnë një shqyrtim më të afërt,” shtoi Stokholmi.
I bërë të njëjtën pyetje, zëdhënësi i Borrell hodhi poshtë idenë e një lidhjeje me NATO-n.
“Jo, këto janë dy çështje krejtësisht të ndara,” tha ai.
“Raporti i sotëm është rezultat i vendimit të Këshillit Evropian nga qershori se ne duhet të hedhim një vështrim të plotë në marrëdhëniet tona dhe çfarë mund të bëhet për t’i formësuar ato në përputhje me pritjet tona dhe realitetin global,” shtoi ai.
“Pra, konteksti, qëllimi, rrjedha e punës dhe korniza kohore e këtij vendimi të BE27 është krejtësisht e ndryshme dhe e ndarë nga ajo që Suedia dhe Turqia ranë dakord [në Vilnius në korrik],” tha ai.
Tymi i bardhë
Por në çdo rast, oferta e re e BE-së erdhi mes shenjave të tjera se pritjes së Suedisë po i vjen fundi.
Nga ana e tij, Ministri i Jashtëm turk Hakan Fidan i tha ministrit të jashtëm suedez Tobias Billström përpara takimit të NATO-s se Ankaraja do të ratifikojë pranimin në NATO “brenda disa javësh”.
“Në këtë bisedë nuk u paraqitën kushte të reja, nuk pati kërkesa të reja nga qeveria turke”, u tha Billström gazetarëve në Bruksel të mërkurën.
“Ne presim tym të bardhë [ratifikimin] nga Budapesti në momentin që tymi i bardhë shfaqet nga Ankaraja, për ta thënë shumë troç,” shtoi ai.
Por i pyetur nga gazetarët nëse e gjithë kjo do të thotë se NATO duhet të presë një “dhuratë të Krishtlindjes [ratifikimin]” nga Turqia, Stoltenberg refuzoi të rrisë pritshmëritë.
“Ne do të vazhdojmë të punojmë për këtë dhe sa më shpejt aq më mirë, sepse do të jetë mirë për Suedinë. Do të jetë mirë për NATO-n dhe për të gjithë aleatët e NATO-s që Suedia të jetë anëtare e plotë”, tha ai.
Unë do të shtoja sa vijon në këtë tekst të EUobserver :
Turqia është mjeshtri i madh botëror i tregtisë politike dhe pragmatizmit, kryesisht falë pozicionit të saj kyç gjeografik midis dy kontinenteve nga të ashtuquajturat të botës së vjetër – Evropës dhe Azisë. Ai e ka përdorur atë me mjeshtëri që në kohët e lashta, që nga koha e Perandorisë Osmane dhe nuk do të heqë dorë kurrë nga kjo levë ndikimi që i ka dhënë Zoti. Bashkimi Evropian dhe NATO-ja e dinë mirë këtë, ndaj nuk ka vend për t’u çuditur pse Brukseli e “harron” befas kategorinë e të drejtave të njeriut kur bëhet fjalë për Turqinë.
Gjeopolitika dhe interesat kombëtare janë thjesht përpara të gjitha ideologjive apo parimeve njerëzore të pranuara përgjithësisht – sado që të betohet për to. Këtë më së miri e tregojnë ngjarjet aktuale në Gaza, si dhe reagimi zyrtar i Ankarasë ndaj tyre. Përveç fjalimeve të zjarrta dhe retorikës së ashpër politike anti-izraelite, në praktikë nuk bëhet asgjë që do të ishte në përputhje me këtë të fundit. Pikërisht e kundërta!
