Në librin e babait të kombit serb Dobrica Qosiq, përshkruhet takimi me Titon deri te ndarja e tyre, duke shpërfaqur pjesëza që deri vonë nuk kan qenë të njohura për opinionin. Qosiq ne mesin e viteve 1970 shkruante në librin për Tito-n” 10 vite pas vdekjes së këtij te fundit se “serbet ishin një popull i frustruar pas disfatave të rënda në luftërat e pabarabarta çlirimtare. Një popull invalid lufte i ekspozuar ndaj “gjenocidit” ustash, i cili sakrifikoi inteligjencën e re dhe forcën mashkullore për lirinë. Identifikimi i serbëve me luftëtarët, trimat dhe të vendosur në daljen publike të Titos ishte i bazuar psikologjikisht. Fshatarët dhe të varfërit ia falnin lehtësisht një jetë luksoze, oborrtare, veçanërisht kur Jugosllavia kërcënohej nga agresioni i Stalinit pas vitit 1948. Jeta e Titos në Brion nuk ishte e panjohur për qytetarët e Jugosllavisë. Për të flitej fillimisht mes miqsh, nëpër lokale e në festa. Këtë jetë luksoze e theksoi “reaksioni” borgjez dhe funksionarët e partisë, partizanë të pakënaqur me karriera. Rrethanat e jashtme e lejuan Titon të ishte një tribun kombëtar dhe politikani më me ndikim që nga krijimi i Jugosllavisë në paqe; luftoi me pasion për bashkësinë shtetërore jugosllave dhe synimet e tij ideologjike. Daljet e tij publike në atë kohë shkaktuan delirim ” , shkruante Qosiq
Se sa besim kishte Dobrica Ćosić tek heroi i librit të tij, Josip Broz, dhe tek njeriu me të cilin u mor me obsesion për dekada, deri në vdekjen e tij në vitin 2014, dëshmon pjesa e mëposhtme nga “Libri për Titon”.
“Në ditën e dytë të Vitit të Ri 1963, Tito më ftoi në biseda politike për situatën në vend, e cila sipas tij po bëhej gjithnjë e më dramatike. Në tri biseda, Tito theksoi rritjen e nacionalizmit serbomadh dhe aktivitetet antitito të udhëheqjes serbe. Më përmendi (Jovan) Veselinovin dhe (Petar) Stamboliqin të cilët janë nën ndikimin e Aleksandër Rankoviqit, “të prapambetur në udhëheqjen ideologjike të Partisë”. Qëndrimi i tij çon në shkatërrimin e sistemit tonë politik të vetëadministrimit shtetëror, kuptimin socialist të të cilit ai, një konservator, nuk e kupton. Në bisedat me Titon për problemet personale, qëndrova me vendosmëri bindjen time se ai ishte i keqinformuar. Tito u zemërua me këto fjalë të mia dhe më tha: “Ti je naiv dhe i painformuar. Udhëheqja serbe po e kthen popullin kundër meje. Pazari i Beogradit flet shumë për mua dhe Jovankën ” .
Në ato biseda, Dobrica Ćosiq nuk mundi ta bindte Josip Brozin se e kishte gabim, ndaj i sugjeroi: “Nëse nuk më beson, të lutem vizito Šumadijen dhe Pomoravljen”. Dhe personalisht sigurohuni që populli serb t’ju besojë në gjithçka. Serbët janë besnikë ndaj jush, shoku Tito”.
“Unë e tunda atë. Ndë rsa ai më tha: “Mirë, do ta vizitoj Serbinë, por ti duhet të më shoqërosh”.
Dobrica Ćosiq nuk e shoqëroi Titon gjatë vizitës së tij në Serbi, por së bashku me zyrtarë të tjerë të asaj republike bëri gjithçka për të mobilizuar popullin që masivisht dhe me entuziazëm e priti dhe e përshëndeti liderin jugosllav kudo që ai u shfaq në ato ditë.
Me sa shihet, konflikti i parë i rëndë mes Dobrica Ćosiq-it dhe Josip Broz-it ka ndodhur pas shkrimit me titull “Bashkë apo ndryshe” të cilin shkrimtari e ka botuar në revistën e Zagrebit “Praxis”.
“Pas publikimit të Praxis, Tito më thirri dhe më qortoi ashpër se në fusnotat e shkrimit përmendja nacionalizmin e Miroslav Krlezhës dhe Josip Vidmarit, gjë që i “inatosi shumë”. “Me sulme të tilla, shoku Ćosiq, ju vetëm po provokoni, provokoni nacionalizmin kroat dhe slloven. Mund ta kishe thënë në një mënyrë tjetër. Ata janë njerëz të vjetër dhe të respektuar dhe nuk duhet debatuar me ta në atë mënyrë” .
“Vendosa të kundërshtoj dënimin e Titos” , shkruan Ćosiq. “Më dha një mësim të gjatë për mundësinë e polemikave për nacionalizmin. Nuk u pajtova me kritikat e tij… Takimet me Titon do t’i japin fund ekzekutimit politik të Aleksandar Rankoviqit. Dhe ndërkohë, nacionalizmi kroat dhe slloven dhe procesi i shpërbërjes shtetërore të Jugosllavisë ishin ndezur. ”
“Likuidimi politik i Rankoviqit përfaqësoi fundin e marrëdhënieve të mia me presidentin Tito” , ka shkruar Dobrica Ćosiq.
