Aktivistë rusë në Mal të Zi organizuan mbledhjen e nënshkrimeve për kandidaturën e politikanit opozitar rus, Boris Nadezhdin, në zgjedhjet presidenciale në Rusi, të cilat do të mbahen në mars.
Sipas tyre, ai është i vetmi kandidat që e kundërshton luftën e Rusisë në Ukrainë.
“Kjo është një mënyrë për të treguar qëndrimin tonë kundër luftës, duke e mbështetur atë”, tha për Radion Evropa e Lirë Olga Stepanova, e cila u zhvendos në Budvë të Malit të Zi pas fillimit të agresionit rus kundër Ukrainës, gati dy vjet më parë.
Deri më tani, për Nadezhdinin janë mbledhur rreth 1.700 nënshkrime.
Njëri prej organizatorëve, Illija Gureviç, beson se mesazhi që dërgohet, është më i rëndësishëm se numri.
“Të gjithë këta njerëz i kanë lënë shtëpitë e tyre dhe kanë ardhur në Mal të Zi, për shkak të regjimit rus dhe luftës. Mesazhi i tyre është se ata duan ndryshime”, tha Gureviç për Radion Evropa e Lirë dhe shtoi se rusët po mbledhin mbështetje për Nadezhdinin edhe në disa vende të tjera evropiane.
Zgjedhjet presidenciale në Rusi do të mbahen nga data 15 deri më 17 mars dhe kandidat kryesor në to është presidenti aktual, Vladimir Putin.
Ministria e Punëve të Jashtme e Malit të Zi i tha REL-it se Ambasada e Federatës Ruse e ka njoftuar se, në mes të marsit, do të organizojë votime për zgjedhjet presidenciale ruse në ndërtesën e ambasadës në Podgoricë.
Në Mal të Zi banojnë zyrtarisht rreth 27.000 rusë.
Më 26 janar, Ministria e Punëve të Jashtme e Rusisë njoftoi se rusët jashtë vendit do të mund të votojnë në zgjedhjet presidenciale edhe në vendet “armiqësore”.
Mali i Zi është në listën e vendeve “armiqësore” të Rusisë që nga marsi i vitit 2022, kur u është bashkuar sanksioneve të Perëndimit kundër Rusisë, për shkak të agresionit në Ukrainë.
REL-i konfirmoi më herët se votimet në vendet e rajonit do të organizohen në Shqipëri, Maqedoni të Veriut dhe Kosovë. Në Serbi nuk konfirmuan ende, ndërsa në Bosnje dhe Hercegovinë thanë se nuk do ta pengojnë mbajtjen e zgjedhjeve nëse ato janë në përputhje me ligjet e tyre.
Nënshkrime për Nadezhdinin kanë nisur të mblidhen edhe në vende të tjera të rajonit, përfshirë Serbinë.
Kush është Boris Nadezhdin?
Boris Nadezhdin, 60 vjeç, angazhohet për fundin e luftës në Ukrainë dhe fundin e mobilizimit ushtarak, si dhe për dialog me Perëndimin.
“Njerëzit nënshkruajnë për mua, jo sepse u pëlqej në mënyrë të veçantë, por sepse është një shans për të bërë diçka për paqen, për t’i dhënë fund gjithë kësaj historie dhe për t’i ndalur vrasjet e njerëzve”, tha Nadezhdin për agjencinë e lajmeve Reuters, më 24 janar.
Afati i fundit për dorëzimin e nënshkrimeve të mbështetjes në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve në Rusi është data 31 janar. Ato, pastaj, kontrollohen dhe kandidatura ose miratohet, ose refuzohet.
Bashkëbiseduesit e REL-it nuk deshën të thonë publikisht se si do t’ua dorëzojnë nënshkrimet nga Mali i Zi autoriteteve në Rusi, sepse dyshojnë se mund të pengohen.
Rusët i ndjek frika edhe kur janë jashtë Rusisë
Pavarësisht faktit se vetëm pak më shumë se 6 për qind e rusëve në Mal të Zi e nënshkruan mbështetjen e tyre për Nadezhdinin, organizatorët janë të kënaqur me pjesëmarrjen në peticion, sepse, siç thonë, shumë rusë hezitojnë t’i shprehin publikisht pikëpamjet e tyre politike.
Në Rusi është e ndaluar që lufta kundër Ukrainës të quhet luftë. Në vitin 2022, Putin nënshkroi një ligj që përcakton se kundërshtimi publik ndaj luftës, mund të rezultojë me 15 vjet burgim.
“…prandaj, edhe kur janë në një vend tjetër, shumë rusë nuk duan të ekspozohen, sepse kanë frikë për të afërmit e tyre në Rusi, të cilët mund të vuajnë nga qëndrimet e tyre”, tha Gureviç.
Ai kujton se në Bullgari ka pasur raste të ekstradimit të aktivistëve kundër luftës në Rusi.
“Autoritetet në Rusi mashtrojnë dhe mund të trillojnë një rast, mbi bazën e të cilit mund të kërkojnë ekstradimin e një rusi nga jashtë. Dhe shumë mendojnë se është më mirë të heshtin”, sipas tij.
Kjo është një nga arsyet përse ky tridhjetëvjeçar nuk është shumë optimist kur flet për të ardhmen e vendit të tij.
Ai beson se nuk do të ketë ndryshime rrënjësore për së paku dhjetë vjetët e ardhshëm.
“Ata që janë larguar nga Rusia, do të kenë gjithnjë e më pak shanse për t’u kthyer. Hapësira e opozitës është boshe dhe duhet të mbushet nga disa politikanë të rinj. Detyra e atyre që janë larguar, është t’i mbështesin ata dhe kjo është ajo që po ndodh tani”, tha Gureviç.
Megjithatë, sipas tij, për opozitën në Rusi nuk ka shpresë nëse nuk ndryshon diçka brenda vendit.
“Ne mund të ndihmojmë, por ndryshimi mund të ndodhë vetëm nga brenda”, u shpreh ai.
Stepanova beson se mbështetja për Nadezhdinin është njëkohësisht mesazh i qartë edhe për Putinin.
“Në këtë mënyrë, qytetarët i thonë: Jemi lodhur me këtë që po bëni”, u shpreh Stepanova.
Edhe pse dyshohet për krime lufte, Putin në garë për mandat të ri
Siç ka raportuar deri më tash Radio Evropa e Lirë, për shumicën e analistëve, fitorja e Putinit nuk është në dyshim, sepse figurat kryesore të opozitës ruse, si Aleksei Navalny, janë në burg ose jashtë vendit, për shkak të rrezikut të arrestimit.
Putin, 71 vjeç, i cili do të garojë si kandidat i pavarur, ka në duart e tij të gjitha levat e pushtetit.
Ai garon për mandatin e tij të pestë. Këtë ia kanë mundësuar ndryshimet në Kushtetutën ruse, të bëra në vitin 2020, të cilat e kanë shfuqizuar dispozitën se posti i presidentit nuk mund të mbahet për më shumë se dy mandate radhazi.
Paraprakisht, mandati presidencial është zgjatur nga katër në gjashtë vjet.
Nëse e përfundon mandatin e ri gjashtëvjeçar, Putin do të ishte sundimtari më jetëgjatë rus që nga shekulli XVIII.
Perëndimi e konsideron Putinin diktator dhe për shkak të dyshimeve për përfshirje në krime lufte në Ukrainë, Gjykata Penale Ndërkombëtare ka lëshuar një urdhër arresti për të në mars të vitit 2023.
