Gripi i shpendëve është përhapur te lopët dhe po përhapet me shpejtësi nëpër tufat në Shtetet e Bashkuara, dhe shkencëtarët janë gjithnjë e më të shqetësuar.
Jeremy Farrar, shkencëtari kryesor i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), tha javën e kaluar se rreziku që lloji i ri i virusit H5N1 të transmetohej te njerëzit ishte ‘gjithnjë e më i lartë’. Gripi i shpendëve rrallë i infekton njerëzit, por është vdekjeprurës kur ndodh. Sipas OBSH-së, shkalla e vdekshmërisë njerëzore që nga viti 2003 është 52 për qind.
Pse shkencëtarët janë kaq të shqetësuar?
Fakti që virusi u shfaq te gjitarët si lopët sugjeron se ai ka mutuar, duke e sjellë atë një hap më afër lëvizjes te njerëzit.
“Është një konfirmim i aftësisë së gripit për të na befasuar,” i tha Politico Paul Digard, profesor i virologjisë dhe specialist i gripit në Universitetin e Edinburgut.
“Historikisht, ne i kemi konsideruar lopët si në rrezik shumë të ulët për gripin A (një nëngrup i gripit që shkakton sëmundje te njerëzit dhe përfshin virusin që tani qarkullon te bagëtia). Kjo tani e rrit vlerësimin e kërcënimit me një shkallë,” shtoi Digard. .
Sa i përhapur është lloji i ri?
Ndoshta është më e përhapur se sa mendohet.
“Unë besoj se infeksioni ka prekur një numër dukshëm më të madh fermash sesa kemi raportuar. Kjo tregohet nga prania e virusit ARN në qumësht,” tha James Wood, kreu i departamentit të mjekësisë veterinare në Universitetin e Kembrixhit. .
Që nga e enjtja e kaluar, rreth një në pesë mostra qumështi në dyqanet amerikane rezultuan pozitive për fragmente virusi.
A është ky qumësht i sigurt për t’u pirë?
Grimcat virale janë zbuluar në qumështin komercial në SHBA, por kjo nuk do të thotë se është e pasigurt për t’u pirë. Pasterizimi është efektiv në vrasjen e gripit dhe autoritetet amerikane kanë thënë se nuk ka prova që grimcat e ARN-së të zbuluara në qumësht mund të infektojnë këdo.
Agjencitë federale amerikane (USDA, USFDA, CDC) kanë thënë se ‘furnizimi komercial i qumështit është i sigurt’.
Ata gjithashtu pohojnë se pasterizimi ka ‘mundësi’ të çaktivizojë virusin e gripit të shpendëve në qumësht, por pranojnë se ‘asnjë studim mbi efektet e pasterizimit në viruset (si H5N1) në qumështin e gjedhit nuk është përfunduar ende’.
Zbulimi i një virusi ARN në qumështin amerikan nuk duhet t’i shqetësojë evropianët. Importet e qumështit amerikan në BE janë “shumë afër zeros” dhe “statistikisht të parëndësishme për sa i përket tregtisë”, tha një zyrtar i BE-së për Politico.
Sa i rrezikshëm është lloji i ri për njerëzit?
Deri më tani, rreziku për njerëzit është i kufizuar, por ka shumë që ne nuk dimë sepse lloji është i ri. Të paktën një rast njerëzor është raportuar, por nuk ka prova të transmetimit nga njeriu te njeriu, një tregues kryesor i kërcënimit të një pandemie të re.
Rreziku është se virusi po ndryshon vazhdimisht dhe mund të zhvillojë aftësinë për të infektuar njerëzit më lehtë. Sa më i përhapur të jetë virusi te kafshët, aq më i madh është rreziku për njerëzit.
A është zbuluar një lloj i ri në Evropë?
“Infeksionet e bagëtive qumështore me llojin H5N1 nuk janë zbuluar në Evropë. Ne po monitorojmë nga afër situatën dhe zhvillimin e saj të mundshëm,” tha një zëdhënës i Agjencisë Evropiane të Sigurisë Ushqimore (EFSA). Ai shtoi se “kërcënimi për shëndetin e njerëzve është ende i ulët”.
EFSA këshilloi vendet anëtare që të intensifikojnë mbikëqyrjen e gjitarëve, veçanërisht atyre pranë objekteve të shpendëve të infektuar me gripin e shpendëve.
A kemi vaksina kundër gripit të shpendëve?
Ka vaksina që mund të funksionojnë kundër gripit të shpendëve, por është ende e paqartë se sa efektive do të ishin kundër një lloji të veçantë dhe sa shpejt kompanitë mund të rrisin prodhimin.
Një zëdhënës i GSK tha se kompania ka një kontratë me Zyrën e Përgatitjes dhe Reagimit ndaj Emergjencave Shëndetësore të BE-së për të prodhuar 85 milionë doza të vaksinës së saj Adjupanrix për gatishmëri ndaj pandemisë nëse është e nevojshme. Adjupanrix është një vaksinë model, e cila mund të përshtatet me çdo lloj gripi.
Komisioni Evropian ka konfirmuar se ka një kontratë me kompanitë GSK dhe CSL Seqirus për të furnizuar vaksina të personalizuara të gripit në rast të një pandemie.
Andrew Fenwick, një zëdhënës i CSL Seqirus, i tha Politico se vaksina e gripit zoonotik të kompanisë duhet të jetë efektive kundër llojit që qarkullon aktualisht në SHBA.
Agjencia Evropiane e Barnave ka miratuar gjithashtu vaksinën e gripit pandemik të AstraZeneca, e cila u testua duke përdorur llojin H5N1.
