Ish Drejtori për Ballkanin Perëndimor në Komisionin Evropian, Pierre Mirel, në një intervistë me Zërin e Amerikës tha se mungesa e gatishmërisë së Kosovës për të hedhur hapa drejt themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, vë në pikëpyetje besueshmërinë e saj te partnerët ndërkombëtarë.
Moshedhja e hapave për themelimin e Asociacionit e la Kosovën jashtë agjendës në takimin e ministrave të Jashtëm të Këshillit të Evropës të premten, ndonëse afrimi me këtë organizatë ishte parë si një hap i rëndësishëm për Kosovën e cila është e fundit në rajon në proceset integruese.
“Mendoj se nuk ishte veprim i mençur, nuk është një zhvillim pozitiv. Kjo mund t’u jap ndjesinë disa vendeve anëtare se pas kërkesës së shprehur me vite e vite për të iu bashkuar Këshillit të Evropës, papritur Kosova nuk është në gjendje të dorëzojë një projekt, pra jo tekstin përfundimtar, por një projekt në Gjykatën Kushtetuese. Pra disa partnerë mund të pyesin veten se a mund të kenë besim më. Prandaj mendoj se kjo nuk është pozitive”, tha ai.
Në muajin prill Kosova mori dritën jeshile nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës për t’u anëtarësuar në këtë mekanizëm, por një pjesë e vendeve anëtare ritheksuan se kusht për përparimin e Kosovës është hedhja e hapave për Asociacionin.
“Kishte disa vende anëtare që kishin pikëpamje të tjera dhe që mendonin se ‘në rregull Asociacioni mund të themelohet pas anëtarësimit, por të paktën na tregoni vullnetin tuaj të mirë duke dërguar propozimin në Gjykatë Kushtetuese. Kjo është shenjë e vullnetit të mirë sepse për Këshillin e Evropës një çështje shumë e rëndësishme është trajtimi i pakicave në çdo vend”, thotë zoti Mirel.
Qeveria e Kosovës i dërgoi të mërkurën një letër Këshillit të Evropës me zotimin për të hartuar një projekt statut të Asociacionit të komunave me shumicë serbe dhe për ta dërguar për interpretim në Gjykatën Kushtetuese deri në fund të muajit maj, ndonëse që më parë udhëheqësit kryesorë evropianë e kishin bërë të qartë se një mundësi e tillë nuk është “as e përshtatshme dhe as e zbatueshme”.
Zoti Mirel thotë se projekt propozimi evropian që iu dorëzua Kosovës dhe Serbisë vjeshtën e vitit të kaluar po qëndron në tavolinë tash e disa muaj duke theksuar se kishte mundësi të shumta për ta diskutuar në rast se kishte ndonjë pjesë të përmbajtjes që nuk është e kënaqshme.
“Por kjo nuk ndodhi, ndërsa krejt papritur projekt propozimi nuk dërgohet në gjykatë dhe dërgohet një letër, kjo është konfuze në fakt”, thotë ai.
Profesori për paqe dhe studime të konflikteve në Universitetin e Dublin-it në Irlandë, Gëzim Visoka, i tha Zërit të Amerikës se kushtëzime të reja kanë qenë të pritshme dhe rëndojnë pozitën ndërkombëtare të Kosovës.
“Për të siguruar njohje dhe anëtarësim në mekanizma ndërkombëtarë, miqtë e Kosovës e kanë kushtëzuar qeverinë e Kosovës që të bëj kompromise të brendshme. Pra për të fuqizuar sovranitetin e jashtëm, Kosovës i është kërkuar që të zbehë apo dobësojë sovranitetin e brendshëm”, thotë ai.
Por zoti Mirel vlerëson se Kosova duhej të bënte lëshime ndaj trysnisë ndërkombëtare për një interes më të madh të saj siç është integrimi evropian.
“Një gjë e rëndësishme është që kur një vend është në kërkim të le të themi sovranitetit të plotë, sepse pesë vende ende nuk e njohin Kosovën, ai vend duhet të sigurohet që çdo element i mundshëm që ndihmon të shfrytëzohet”, thotë ai.
Ndonëse vlerëson se zhvillimet e fundit rrezikojnë të ulin ritmin e integrimit evropian të Kosovës, zoti Visoka është kundër asaj që ai e quan kulturë e kushtëzimeve në diplomaci.
“Nuk mendoj se do të mund të arrihet paqja e qëndrueshme nëpërmjet kësaj kulture të kushtëzimeve dhe trysnisë së njëanshme. Kjo vetëm sa do të nxisë populizmin, nacionalizmin dhe do të acarojë marrëdhëniet ndërmjet palëve dhe ndërmjetësuesve”, thotë ai.
Zoti Mirel thotë se interesimi i shtuar së fundmi i Bashkimit Evropian për integrimin e Ballkanit Perëndimor, duhet të shfrytëzohet nga shtetet e rajonit. Ai shpreh shqetësimin se mungesa e një përparimi më të shpejtë në këtë proces rrezikon të jetë burim i paqëndrueshmërisë në rajon, i cili pastaj edhe mund të shfrytëzohet nga forcat e huaja keqdashëse.
