Ndalimi i aktorit dhe shkrimtarit Feđa Štukan në aeroportin Nikola Tesla është i fundit në një sërë rastesh në të cilat Serbia pengon hyrjen e shtetasve të huaj ose ua anulon lejen e qëndrimit pa një shpjegim të qartë, gjë që, sipas bashkëbiseduesve tanë, tregon keqpërdorim të kompetencat diskrecionale të autoriteteve.
Ish-drejtori i BIA-s, Aleksandar Vulin, tha në atë kohë se me atë akt ajo “shkel dinjitetin e Serbisë dhe popullit tonë”.
Tani Feđa Štukan është ndaluar për shkak të një “vlerësimi negativ të rrezikut të sigurisë” dhe kjo nuk është hera e parë që ai kthehet nga kufiri serb.
“Qeveria abuzon me të gjithë mekanizmat e shtrëngimit që ka, si policor-sigurim dhe gjyqësor, për t’u marrë me opozitën dhe qytetarët. Këdo që mendon ndryshe, ia mbyllin gojën fizikisht, në rastin e Fedja Shtukanit, fizikisht nuk e kanë lënë të dalë nga aeroporti se mendon vetë”, thotë avokati Aleksandar Olenik.
Më tej ai thekson se dispozita që rregullon kur dikush mund ose nuk lejohet të hyjë në vend për një arsye ekziston në ligjin që rregullon sigurinë dhe shërbimet tona kanë çdo të drejtë ta zbatojnë atë.
“Megjithatë, problemi është se nuk ka kontroll në shërbimin tonë, askush nuk do të kontrollojë pse dikush u ndal dhe u shkarkua nga kufiri, sepse ai që duhet ta kontrollojë është i njëjti që e ka urdhëruar. Pra nuk ka një sistem kontrolli të veprimeve dhe përdorimit të autoritetit”, thotë Olenik.
Rasti aktual është gazetari dhe aktivisti bjellorus Andrej Gnjot, i cili kërcënohet me ekstradim në vendin e origjinës me kërkesë të autoriteteve bjelloruse.
Përveç tij, në telashe janë edhe shtetasit rusë Irina Tereh dhe Elena Kopsova Shërbimi i sigurisë së vendit tonë, Agjencia për Siguri dhe Informim (BIA), ka dalë në përfundimin se ato janë kërcënim për sigurinë e Serbisë.
Avokati Nikola Kovaçeviq thotë për Danas se me problemin e “revokimit të mikpritjes” më së shpeshti ballafaqohen shtetasit e huaj që i përshtaten profilit të aktivistëve dhe shprehin pikëpamjet e tyre për çështje të ndjeshme shoqërore.
“Ajo që është karakteristike për të gjitha ato vendime është se ato janë kryesisht të paarsyeshme, ose se bazohen në atë, pjesërisht vlerësim arbitrar dhe pjesërisht të paarsyeshëm të Agjencisë për Informim të Sigurisë, e cila zbatohet në bazë të Ligjit për të Huajt. thotë Kovaçeviq.
Siç thotë ai, ky është vetëm një instrument mbi bazën e të cilit është iniciuar procedura e dëbimit të një numri të madh të qytetarëve rusë në dy vitet e mëparshme.
“Kjo është bërë pa marrë parasysh nenin 83 të ligjit për të huajt dhe pa marrë parasysh rreziqet e mundshme ndaj të cilave këta njerëz do të ekspozoheshin pas kthimit të detyruar në një vend si Rusia”, thotë Kovaçeviq.
Bashkëbiseduesi ynë thekson se kjo sjellje politizon punën e BIA-s në raport me ata individë dhe se e bën të pakuptimtë institutin e vlerësimit të rrezikut të sigurisë në raport me të huajt e caktuar.
“Është e diskutueshme që një praktikë e tillë zbatohet për njerëzit që qëndrimi në Serbi i mbron ata nga kthimi në vendin e tyre të origjinës, ku mund të kenë shumë probleme si përndjekja politike”, përfundon Kovaçeviq.
Ai thotë se vetëkuptohet se shtetet serioze kanë të drejtë t’ua ndalojnë hyrjen në vend personave që mund të shkelin rendin kushtetues, por për këtë, thotë ai, duhet të ketë procedura.
“Fatkeqësisht nuk e kemi këtë, prandaj është abuzim në shkallë më të gjerë dhe kam frikë se do të vazhdojë me shpërdorim të gjykatës, shpërdorim të kujdestarisë, shpërdorim të detyrës së prokurorisë dhe shpërdorim të shërbimeve”, thotë. Olenik.
Krahas faktit që nga kufijtë e Serbisë kthehen personat që kanë bërë diçka që nuk u pëlqen autoriteteve tona, kohëve të fundit shpesh ndodh që shtetasve të huaj, kryesisht rusë, t’u hiqet leja e qëndrimit në Serbi.
