Beogradi, një nga qytetet më të vjetra në Evropë, fsheh shumë sekrete. Gjatë disa mijëvjeçarëve, në bashkimin e Savës dhe Danubit, qytetërime, kultura dhe ushtri të ndryshme morën radhën dhe secila la gjurmët e veta. Dhe a e dini se çfarë ishte në faqen e sotme të Dhomës së Asamblesë Kombëtare? Përgjigja është – Xhamia Batal.
Në sulmin e austriakëve mbi Beogradin në vitin 1717, të cilin e udhëhoqi Eugjeni i Savojës, xhamia u gjend në vijën e betejës dhe u dëmtua për herë të parë. Për dy dekadat e ardhshme, ndërsa qyteti drejtohej nga austriakët, ndërtesa u shndërrua në një magazinë për uniformat e regjimentit të Princit Aleksandër të Württemberg. Megjithatë, kur turqit u kthyen përsëri, xhamitë e dëmtuara u rivendosën.
Dhe pastaj në vitin 1789, në betejat për Beogradin, Xhamia e Ejnehanit pësoi përsëri, dhe meqë ishte shumë më keq, përmendet për herë të parë si Xhamia Batal (batal në turqisht do të thotë e lënë pas dore). Më vonë, gjatë Kryengritjes së Parë Serbe, turqit i rezistuan kryengritësve të vendosur në Tašmajdan. Populli kryengritës serb e shkatërroi si në kryengritjen e parë ashtu edhe në atë të dytë dhe në fund u kthye në treg bagëtish.
Më 1867, osmanët më në fund u larguan nga Serbia, me dorëzimin simbolik të çelësave në parkun Kalemegdan, dhe xhamia e vjetër Batal u rrafshua me tokë me urdhër të famullitarit, Milivoje Petrović Blaznavac.
Sipas vizatimeve të disponueshme nga Felix Kanic dhe Konstantin Jovanović, mund të konkludohet se dekorimi i brendshëm ishte i pasur. Në krye të mihrabit kishte një dekorim në formë stalaktiti, ndërsa mbi këtë hapje në mur dalloheshin harqe prej blloqe guri. Minarja e madhe qëndronte në një bazament tetëkëndor dhe ndërtesa ishte ndërtuar me gur ranor të latuar me një përmbajtje të lartë kuarci. Lartësia deri në majë të kupolës ishte 18 metra, dhe gjatësia e anës së jashtme ishte rreth 15 metra. Xhamia, shkruan Kanitz, kishte 20 dritare.
Sekretet e Beogradit të vjetër
Në atë zonë u zbuluan mbetjet e një nekropoli të kohës së romakëve. Disa varre u gjetën në mes të rrugëve Nušićeva dhe Vlajkovićeva, Bulevar dhe Svetogorska, prapa Kuvendit midis Kosovska dhe Majka Jevrosima, si dhe dy sarkofagë në vendin e vetë Kuvendit. Sipas Vlajkoviqit, në vitin 2023, në park u zbulua një ujësjellës, i cili supozohet të jetë një degë, ndoshta në Tašmajdan, ku kishte një minierë guri, sepse romakët përdorën gurin ranor të Tashmajdanit për të bërë fortifikime dhe ndërtesa. U gjetën gjithashtu 14 varre të shekujve III dhe IV.
Guri i themelit për ndërtimin e objektit monumental të Kuvendit Kombëtar u vendos më 27 gusht 1907, në prani të mbretit Pjetër I Karagjorgjeviq, sipas projektit të arkitektit Jovan Ilkiq. Plani i tij bazohej kryesisht në projektet konceptuale të Konstantin Jovanović nga viti 1892.
