Kërpudhat e malit apo siç njihen në zhargonin e lokal si ‘kërpudha të ujkut’, këtë vit ata që i mbledhin janë ndarë të kënaqur me rendimentet e tyre. Krahasuar me vitet paraprake banorët të cilët merren me mbledhjen e tyre nëpër male thonë se janë të kënaqur në të dy sezonet të daljes së kësaj kërpudhe atë pranverore dhe vjeshtore.
Bekim Maliqi, banor i fshatit Busavat në Komunën e Kamenicës thotë se mbledhjen e kërpudhave e ka filluar që kur ishte fëmijë.
“I kam sjellë kërpudhat, të cilat i kam grumbulluar në pyll. Këto kërpudha të malit njihen me emrin në popullatë si ‘kërpudha e ujkut’. Jam i kënaqur me rendimentin e sivjetmë, por edhe me çmimin që e kanë këtë vit”, shprehet Bekim Maliqi, për emisionit ‘Toka’ në RTK.
Ai thotë se grumbullimin e kërpudhave e ka trashëguar nga familja dhe se që nga mosha 10 vjeçare ka mësuar nga familja të dallojë se cilat kërpudha janë helmuese e cilat ushqyese.
“Aktualisht si familje mbledhim kërpudha 15 persona. Këtë vit sezoni i vjeshtës është më e mirë, krahasuar me vitin e kaluar. I vetëm arrij të mbledhë deri 20 kilogramë kërpudha në ditë”, thotë Maliqi
Se ky sezon i vjeshtës ishte më e mirë, sesa ai pranverës dhe më e mira në tri vitet e fundit, e thotë edhe Fatime Krasniqi, menaxhere e prodhimit në pikën grumbulluese-përpunuese të kërpudhave në Kamenicë.
“Sezona e vjeshtës ka qenë shumë më e mirë se e pranverës, sa i përket kërpudhave të malit, madje në përgjithësi ky sezon i vjeshtës është më i mirë në 3 vitet e fundit”, thotë Krasniqi për emisionit ‘Toka’ në RTK.
Në sezonin e vjeshtës kërpudhat e malit, që më së shumti grumbullohet, është ajo e njohur në popull me emrin ‘kërpudha e ujkut’, derisa në pranverë gjendet edhe ajo e njohur në popull me emrin ‘kërpudha e dhelprës’.
“Në përgjithësi mbledhja e kërpudhave vlerësohet si një veprimtari profitabile edhe për qytetarët por edhe për kompanitë që merren me grumbullim dhe përpunim”, shprehet Krasniqi.
Ajo thotë se 90 për qind e kërpudhave të malit, të vjela në Kosovë, tregtohen në pikën grumbulluese të tyre.
“Shitja e tyre, pothuajse 100 për qind kryhet në Evropë. Kërkesa më e madhe është për tregun italian. Arsye është cilësia e lartë e kërpudhave të malit që rriten në vendit tonë”, thotë Krasniqi.
Ndërkaq, krahas grumbullimit të kërpudhës së malit kjo kompani (‘Fungo shpk’) merret edhe me prodhimin e ‘kërpudhës shampinjon’, që ka për destinim tregun vendor.
Ajo thotë se procesi nga vendosja e humusit të saj deri në vjelje mund të zgjasë rreth dy muaj.
“Nga 1200 thasë humus të vendosura vetëm në njërën hapësirë të kultivimit, mesatarisht prodhohen 5 deri në 6 mijë kilogram kërpudha”, thotë ajo.
Krasniqi thotë se përveç humusit, kultivimi i ‘kërpudhës shampinjon’ kërkon ujitje dhe temperaturë të caktuar.
“Ato dallojnë varësisht zhvillimit të bimës. Për shkak të vlerave ushqyese dhe shëndetësore që kanë, konsumimi i kërpudhave në botë është duke u rritur çdo herë e më shumë. Ato nuk përmbajnë yndyrëra derisa janë të pasura me elemente të shumta të cilat janë të nevojshme për organizmin e njeriut”, thotë Krasniqi.
Krahas shtimit të kërkesave për kërpudha në glob, kërkesat për këtë bimë, Fatmir Krasniqi bashkëpronar i Kompanisë që merret me grumbullim përpunim dhe prodhim të kërpudhave ‘Fungo shpk’, thotë se po shtohet edhe në vendin tonë, sidomos 2 vitet e fundit.
“Në vendin tonë rriten rreth 500 lloje të kërpudhave, ato ndahen në ushqyese, jo ushqyese dhe helmuese. Megjithatë në vendin tonë ekziston një vetëdije më e lartë se në rajon. Përparësi për cilësi të lartë dhe sasi të madhe të kërpudhave në vendin tonë është edhe ndotja jo e lartë në krahasim me shtetet e Evropës të cilat kanë industri të zhvilluar”, thotë Krasniqi për emisionit ‘Toka’ në RTK.
Ai thotë se kur janë sezonet e mira të kërpudhës si kompani mund të eksportojnë brenda vitit deri 1 mijë tonë kërpudha të malit jashtë vendit, derisa i tërë vendi mund të eksportojë deri 4 mijë tonë.
Ndërkaq, sipas tij, krahas grumbullimit të kërpudhës së malit, kjo kompani brenda vitit prodhon rreth 100 tonë ‘kërpudha shampinjon’, të cilat të freskëta destinohen në tregun vendor.
