Pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve presidenciale në SHBA, lufta në Ukrainë ka shumë të ngjarë të përfundojë vitin e ardhshëm. Si Ukraina ashtu edhe Rusia përballen me mungesë ushtarësh dhe vështirësi në mobilizimin e të rinjve për linjat e frontit. Ky realitet tregon se viti 2025 do të jetë viti i negociatave, shkruan New York Times.
Fitorja e Donald Trump do të përshpejtojë fillimin e atyre bisedimeve të paqes. Gjatë fushatës, Trump premtoi t’i jepte fund luftës në Ukrainë edhe para inaugurimit të tij. Ndoshta kjo ishte një mbivlerësim, por është e qartë se ai dëshiron që negociatat të fillojnë sa më shpejt të jetë e mundur.
Ky nuk është një lajm i mirë për Ukrainën. Forcat ruse po përparojnë në lindje. Ata gjithashtu kthyen një pjesë të territorit që Ukraina pushtoi verën e kaluar. Ukraina ka ende armë, por trupat e saj janë të shpërndara dhe të rraskapitura. Agjencitë e inteligjencës parashikojnë se së shpejti mund të mbeten pa ushtarë.
A do të jetë në gjendje Ukraina të vazhdojë luftën?
Zyrtarët ukrainas thonë se janë gati të vazhdojnë luftimet. Por republikanët në Kongresin amerikan hezitojnë të miratojnë ndihmë shtesë për Ukrainën dhe në Kiev janë të vetëdijshëm se pa më shumë ndihmë, luftimet do të përfundojnë së shpejti.
A është Evropa e aftë të zëvendësojë SHBA-në në ofrimin e ndihmës ushtarake dhe ekonomike? Në samitin e fundit të NATO-s, aleatët krijuan një plan për mbështetje logjistike për Ukrainën që do të ishte “i mbrojtur nga Trump”. Megjithatë, zyrtarët e administratës së Joe Biden dyshojnë se Evropa mund ta marrë këtë rol. Fuqia ekonomike e dollarit, e cila i mundëson Uashingtonit të ketë deficite të mëdha buxhetore për të financuar mbrojtjen, nuk mund të imitohet nga Evropa. Kur mbështetja e SHBA të zhduket, do të jetë e vështirë për Evropën të sigurojë municion dhe fonde të mjaftueshme për Ukrainën që të vazhdojë të luftojë.
Fati i territoreve nën kontrollin rus
Pa armë dhe trupa shtesë, Ukraina mund të mos jetë në gjendje të rimarrë territorin që ka humbur. Presidenti Volodymyr Zelensky e di këtë. Kohët e fundit ai pranoi se diplomacia dhe jo “lufta e nxehtë” aktuale do të jetë çelësi për rifitimin e territorit.
Gjatë fushatës presidenciale, JD Vance propozoi një ngrirje të konfliktit, duke lejuar Rusinë të mbante territorin e pushtuar me forcë. Presidenti rus Vladimir Putin aktualisht nuk po tregon asnjë qëllim për të fituar territor shtesë, por gjithashtu nuk po tregon asnjë shenjë se është gati të tërhiqet nga territori ukrainas që ai kontrollon. I vetmi mjet negociues i Ukrainës është Kursk, një rajon rus i pushtuar pjesërisht nga forcat ukrainase në gusht.
Administrata Biden po përpiqet të sigurojë pozicionin më të mirë negociues për Ukrainën. Shtëpia e Bardhë po i dërgon Ukrainës sa më shumë armë që të jetë e mundur. Kohët e fundit, ajo i dha leje Kievit që të përdorte raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi brenda Rusisë për të mbajtur Kursk. Nëse do të ketë sukses, ndoshta Rusia do të pranojë të shkëmbejë një pjesë të territorit ukrainas për Kursk. Por Kievi nuk ka gjasa të rifitojë pjesën më të madhe të territorit të humbur.
Garancitë e sigurisë dhe e ardhmja e Ukrainës
Për Ukrainën, fitorja apo disfata nuk varen vetëm nga territori. Marrëveshjet që mund të arrijë me Evropën dhe Amerikën janë kyçe për sigurinë afatgjatë dhe integrimin ekonomik me Perëndimin. Anëtarësimi në NATO, garancia më e fortë e mundshme, nuk është një opsion. Trump nuk do ta ofronte atë dhe Senati i udhëhequr nga Republikanët nuk do ta miratonte atë.
JD Vance propozoi neutralitetin e Ukrainës, një kërkesë kryesore e Putinit. Trump nuk ka shprehur një qëndrim të qartë për këtë çështje. Nuk ka gjasa që ai të mbështesë një mbrojtje ushtarake të Ukrainës në rast të një sulmi të ardhshëm, por ai mund të dëshirojë të arrijë një kompromis me Putinin. Një nga lëshimet e mundshme mund të përfshijë lejimin e Ukrainës për të arritur integrimin ekonomik me Evropën, gjë që do të ishte më e pranueshme për Putinin sesa anëtarësimi i Ukrainës në NATO.
Mundësia e një sulmi në Kiev
Këtu, frika e Zelenskit dhe Trump mund të mbivendosen. Ukrainasit kanë argumentuar prej kohësh se nëse arrijnë një marrëveshje tani, Putini vetëm do të konsolidojë forcat e tij dhe do të sulmojë përsëri Kievin më vonë.
Trump ka kritikuar në mënyrë të përsëritur tërheqjen e Presidentit Biden nga Afganistani dhe me gjasë nuk dëshiron një trashëgimi të ngjashme: një pushtim rus të Kievit që do t’u jepte demokratëve një mundësi për ta fajësuar atë për humbjen e Ukrainës. Republikanët e mbetur që mbështesin Ukrainën argumentojnë se Trump nuk i pëlqen të duket i dobët dhe nuk do të pajtohet me një marrëveshje që e lë Putinin të lirë. Por është e vështirë të imagjinohet që Putini do të bënte një premtim për mossulmim që Kievi mund ta konsideronte të besueshëm. (Premtimet e mëparshme ruse për respektimin e sovranitetit të Ukrainës kanë rezultuar të pavlefshme.) Mbrojtja e Kievit do të jetë pjesa më e vështirë dhe më e rëndësishme e negociatave të Trump.
