Situata e keqe ekonomike në Gjermani dhe nëntë vende të tjera të BE-së mund të ketë pasoja negative për të gjithë bllokun, paralajmëroi Komisioni Evropian. Mosbalancimet makroekonomike në këto vende shkaktuan shqetësim në të ashtuquajturin Raporti i Mekanizmit Alert të Komisionit dhe do të analizohet më thellë.
“BE përballet me sfida serioze strukturore që kërcënojnë prosperitetin tonë afatgjatë,” tha komisioneri evropian i ekonomisë Valdis Dombrovskis, duke paralajmëruar se “duhet veprim urgjent”. Qëllimi i raportit është zbulimi dhe zgjidhja e hershme e problemeve të tilla. Treguesit e marrë në konsideratë përfshijnë shkallën e papunësisë, nivelet e borxhit, flukset e kredive dhe çmimet e pronave.
Mosbalancimet makroekonomike në një vend të BE-së, për shembull një deficit i lartë i llogarisë korente ose një flluskë e pasurive të paluajtshme, mund të ketë efekte të përhapura në shtetet e tjera anëtare. Inflacioni jashtëzakonisht i lartë në vitet e fundit, duke përfshirë rritjen e kostove të punës dhe çmimeve të pasurive të paluajtshme, ka shkaktuar ndikimin e tij, tha Komisioni në një deklaratë.
Paralajmërim për 10 vende
Përveç Gjermanisë, e cila prej kohësh konsiderohet si ekonomia kryesore evropiane, Qiproja, Greqia, Italia, Hungaria, Estonia, Rumania, Sllovakia, Suedia dhe Holanda do t’i nënshtrohen një analize më të thellë nga Komisioni në vitin 2025.
Kroacia është përmirësuar në krahasim me vitin e kaluar. Në Kroaci, inflacioni i lartë bazë ngre shqetësime për konkurrencën e kostos, ndërkohë që çmimet e pasurive të paluajtshme vazhdojnë të rriten fuqishëm dhe tregojnë shenja mbivlerësimi, megjithatë, rreziqet makroekonomike duken të kufizuara.
Kostot e punës u rritën fuqishëm vitin e kaluar, kur inflacioni bazë ishte ndër më të lartat në eurozonë dhe ka mbetur përherë i lartë.
Deficiti i qeverisë po rritet disi, por pritet një ulje e mëtejshme e borxhit të qeverisë për shkak të rritjes nominale të produktit të brendshëm bruto (PBB). Rritja reale e PBB-së në vitin 2023 arriti në 3.3 për qind dhe parashikohet të rritet me 3.6 për qind këtë vit dhe 3.3 për qind vitin e ardhshëm. Inflacioni total dhe ai bazë ishin ndër më të lartat në eurozonë në vitin 2023, përkatësisht 8.4 dhe 8.8 përqind.
Inflacioni
Inflacioni total u zbut dhe arriti në afërsisht tre për qind në tremujorin e tretë të këtij viti, i cili është ende mbi mesataren e eurozonës. Këtë vit, sipas parashikimeve, duhet të jetë katër për qind. Inflacioni bazë është ende i lartë dhe mbi mesataren e eurozonës, por diferenca është e konsiderueshme krahasuar me vitin e kaluar.
Shkalla e papunësisë vazhdoi të ulet dhe arriti në 6.1 për qind në vitin 2023 dhe pritet të ulet në rreth pesë për qind këtë vit dhe vitin e ardhshëm. Një pasqyrë e rezultateve për Kroacinë tregon se katër tregues janë mbi kufijtë tregues nga viti 2023, kostot e punës, çmimet e pasurive të paluajtshme, borxhi kombëtar dhe kursi real efektiv i këmbimit.
