Kur Gjermania naziste pushtoi dhe pushtoi Poloninë në vitin 1939, zona që ishte një kamp pune gjatë Luftës së Parë Botërore dhe një kazermë për ushtrinë polake, pranë qytetit të Oświęcim, u pushtua.
Në maj 1940, mbërritën 30 të burgosurit e parë dhe pak më shumë se një vit më vonë, në shtator 1940, pasi u hap kampi, filluan vrasjet e para masive, duke përdorur gazin Zyklon-B.
Edhe pse edhe para futjes së kësaj metode të vrasjes masive të të burgosurve, u bënë masakra më të mëdha, duke vrarë 850 personat e parë, kryesisht të burgosur ushtarakë sovjetikë dhe polakë të sëmurë, administratorët e këtij kampi dhe drejtuesit ideologjikë të idesë naziste zhvilluan një metodë. që e përshpejtoi ndjeshëm planin e tyre racist për “Gjermaninë e pastër dhe botën”.
Foto: Reuters
Që nga shtatori i vitit 1941, më shumë se një milion njerëz janë vrarë në këtë mënyrë mizore dhe njerëzve që u çuan në dhomat e gazit u thanë të shkonin për dezinfektim.
Gjithsej 1.3 milion njerëz ishin në këtë kamp gjatë periudhës 1940-1945. Ata vinin kryesisht me tren dhe në portat e kampit i pritën me fjalët: Arbeit macht frei (Puna të bën të lirë, gjerman).
Të burgosurve që vinin në kamp u dhanë uniforma burgu me një numër, i cili ishte tatuazhuar në trupin e tyre, së bashku me tipare që tregonin se cilit “grup të padëshiruar” i përkisnin.
Dita fillonte në orën 4:30 të mëngjesit, pra një orë më vonë në dimër, kur të burgosurit kishin shumë pak kohë për të bërë dush me ujë që shpesh nuk ishte i pastër. Në mëngjes nuk merrnin ushqim, por zëvendësonin çajin apo kafenë dhe më pas u rreshtuan.
Oficerët e njësive elitare SS, të cilët drejtonin kampin, mbanin të burgosurit e rraskapitur dhe të uritur për orë të tëra, shpesh në shi dhe borë. Gjatë numërimit, njerëzit SS shpesh i rrahën të burgosurit dhe i detyruan të uleshin për orë të tëra me duart në ajër si një ndëshkim për “kolegët” e tyre që përpiqeshin të arratiseshin.
Foto: Reuters
Për drekë, tri herë në javë, merrnin supë me mish, e cila sipas rrëfimeve të të burgosurve të mbijetuar kishte një “erë të neveritshme”. Për darkë u dhanë një copë bukë dhe duhej të mbanin për mëngjes.
Në orën 19:00, pasoi një numërim i dytë, dhe nëse do të kishte më pak të burgosur se numri i mëngjesit, ata do të duhej të qëndronin në këmbë, ndonjëherë me orë të tëra, derisa të gjendej një arsye për numrin më të vogël të njerëzve të numëruar.
Përveç vrasjeve masive dhe abuzimeve, disa të burgosur morën pjesë në eksperimente mizore mjekësore të kryera nga mjeku famëkeq Josef Mengele, i njohur edhe si “Engjëlli i Vdekjes”.
Vetëm nga eksperimentet e tij u vranë më shumë se 15 mijë të burgosur, megjithëse shifra reale besohet të jetë shumë më e lartë. Ai kishte një obsesion të veçantë me binjakët dhe për këtë arsye, shumë të burgosura shtatzëna humbën fëmijët ose jetën e tyre.
Foto: Reuters
Kur Ushtria e Kuqe Sovjetike mbërriti në kamp më 27 janar 1945, pak më shumë se 7500 të burgosur të gjallë u liruan. Njëri prej tyre është Primo Levi, i cili përshkroi takimin e parë mes të mbijetuarve dhe ushtarëve rusë.
“Ata nuk na përshëndetën, as buzëqeshën; dukej se ishin të shtypur jo vetëm nga dhembshuria, por nga një kufizim konfuz, i cili vulosi buzët e tyre dhe nguli sytë në skenën e funeralit. Ishte ai turp që ne e dinim. kaq mirë, turpi që u mbyt pas zgjedhjeve, dhe çdo herë që na duhej të shikonim, ose t’i nënshtroheshim ndonjë zemërimi: turpi që gjermanët nuk e dinin, të cilin njeriu i drejtë e përjeton mbi dikë tjetër. një ndjenjë faji që një krim i tillë duhet të kishte ekzistuar, që duhej të ishte futur në mënyrë të pakthyeshme në botën e gjërave që ekzistojnë dhe se vullneti i tij për mirë duhet të ishte rezultuar shumë i dobët ose i pavlefshëm dhe nuk duhej të ishte përdorur; në mbrojtje”, ka shkruar Levi.
Fatkeqësisht, nga mijëra nazistë që luajtën rol në vrasjet masive, abuzimet dhe drejtimin e këtij kampi, vetëm 789 u paraqitën në gjykatë dhe u vunë përgjegjës për krimet e tyre.
Foto: Reuters
Komandanti i kampit, Rudolf Höss, u dënua kështu me varje më 16 prill 1947. Përveç tij, u dënuan kryesisht oficerë që kishin role “të vogla” në këtë kamp famëkeq, si roje.
Në vitin 2006, Dita e Çlirimit të Aushvicit u vendos si Dita Ndërkombëtare e Përkujtimit të Holokaustit dhe data u zgjodh sepse një nga gjashtë hebrenjtë e vrarë gjatë Gjermanisë naziste u vra në këtë kamp.
Sot zona e këtij kampi famëkeq është kthyer në muze, në mënyrë që njerëzimi të mos harrojë krimin më të madh në historinë moderne të botës.
