Gazetari investigativ Hristo Grozev është ndjekur prej vitesh nga agjentët rusë pa e ditur. Derisa të marrë një paralajmërim që të mos kthehet në Evropë .
Babai i tij vdiq më pas në rrethana të paqarta dhe provat e reja sugjerojnë se vdekja e tij mund të ketë qenë pjesë e një operacioni kundër Grozevit.
Këtë e tha gazetari në një intervistë për Channel 4 të enjten. Kur u pyet nëse mendonte se babai i tij ishte vrarë, Grozev u përgjigj:
“Nuk e di dhe nuk jam i sigurt se dua ta di”.
Për shkak të rrezikut që i kanoset, Grozevi tani jeton në mërgim, larg familjes.
Historia e tij vjen disa javë pasi Gjykata Qendrore Penale në Londër shpalli fajtorë bullgarët Katrin Ivanova , Vanya Gaberova dhe Tihomir Ivançev për spiunazh për Rusinë në fillim të marsit .
Një nga detyrat e tyre ishte rrëmbimi dhe vrasja e Grozevit dhe kolegut të tij Roman Dobrokhotov për shkak të hetimit të tyre në tentativën për vrasjen e figurës së opozitës ruse Alexei Navalny .
Grozev dhe Dobrokhotov kanë hetuar më parë operacione të tjera ruse, duke përfshirë rolin e Moskës në sulmin me agjent nervor Novichok ndaj Sergei Skripal në 2018.
Kërcënime për familjen
Ndërsa Grozev ishte në SHBA për shfaqjen e filmit “Navalny” në Nju Jork, pak para Oscars në mars 2023, ai mori një paralajmërim nga shërbimet amerikane që të mos kthehet në Evropë.
Gazetarja foli më pas për këtë në një intervistë për një media austriake. Vetëm një ditë pasi babai i tij ndau intervistën në profilin e tij në Facebook, ai nuk iu përgjigj më thirrjeve të Grozevit.
Katër ditë më vonë, babai u gjet i vdekur në shtëpinë e tij pranë Vjenës .
“Unë ende besoj dhe shpresoj se kjo është një rastësi”, thotë Grozev.
Fillimisht, policia austriake e konsideroi rastin të dyshimtë, por nga hetimet nuk rezultoi asgjë. Megjithatë, së fundmi, Grozev mori prova se grupi që e ndoqi atë ishte afër shtëpisë së babait të tij para vdekjes së tij.
“Policia më tregoi fotografi të këtij ekipi duke kampuar para banesës së babait tim, dhe më pas duke bërë selfie para tarracës së banesës me një shigjetë që thotë se kjo është hyrja”, thotë Grozev.
Ai shton se kjo i lë atij dyshimin se vdekja e babait të tij mund të ketë qenë e lidhur me hetimet e tij.
“Mjafton të them se bëj një jetë të ndarë dhe nuk jetoj më me familjen time. Dhe kjo është ndoshta për mirë përsa i përket sigurisë dhe për fëmijët e mi,” thotë ai.
Mirëpo, kur ishte 14 vjeç, ishte vajza e tij ajo që padashur u bë pjesë e hetimeve të Grozevit kur njohu një nga personat që e ndiqte në rrugë. Ajo i thotë babait të saj se mendon se ai është spiun.
“I thashë – Sofia, mos u mundo të bëhesh si babai yt”, kujton Grozev. Megjithatë, vajza i bën një foto burrit, e cila rezulton të jetë pjesë e rëndësishme e hetimit vite më vonë.
“Putini më urren mua”
“Siç mësojmë tani nga bisedat e zbuluara, unë personalisht ofendova [presidentin rus Vladimir] Putin dhe ai ishte forca shtytëse pas gjithë këtij operacioni. Ai më urren mua,” thotë Grozev.
Operacioni ndaj gazetares nis më 14 dhjetor 2020. – ditën kur u publikua hetimi për helmimin e Navalny.
Në të, Grozev dhe kolegët e tij zbulojnë një program në shkallë të gjerë për të vrarë kundërshtarët politikë, si dhe detaje nga jeta e agjentëve të FSB-së që morën pjesë në të. Navalny ka një bisedë gati një orëshe me një nga kapësit e tij, i cili tregon detaje të operacionit.
“Ne u tallëm me FSB-në, shërbimin sekret të preferuar të Putinit”, tha Grozev në intervistën për Channel 4.
Putin tha më pas se informacioni në hetim ishte i rremë dhe akuzoi gazetarët për bashkëpunim me shërbimet sekrete amerikane.
“Kjo shpjegon pse për një kohë të gjatë ky grup prej gjashtë personash, si dhe shumë të tjerë që ishin pjesë e këtij operacioni, kërkonin prova të fabrikuara, fantastike se ne kishim ndonjë lidhje me një shërbim inteligjent. Dhe kur nuk e gjetën, ata u zemëruan aq shumë sa vendosën të kalojnë në rrëmbim ose vrasje”, thotë Grozev.
Tani Grozev është në mërgim. Ai thotë se shumë gazetarë investigativë nga Rusia janë në një situatë të ngjashme me të tijën dhe kanë gjetur strehim në Shtetet e Bashkuara. Sipas tij, deri vonë, Shtetet e Bashkuara ishin ndihmuesi më i madh për gazetarët e pavarur – me burime, sanksione dhe inteligjencë. Por tani “e gjithë kjo funksionon në shërbim të Rusisë”, thotë Grozev.
