Më 23 prill, Porfirije u ul për darkë me Patriarkun rus Kirill dhe Presidentin Vladimir Putin. Gjatë gjithë bisedës, Putini vazhdimisht theksoi dëshirën “për të forcuar… vlerat tradicionale dhe themelet shpirtërore [të përbashkëta]”. Një nga idetë qendrore, e përmendur shpesh, ishte sulmi i vazhdueshëm perëndimor kundër krishterimit tradicional dhe vlerave të krishtera. Patriarku rus Kirill deklaroi shprehimisht se “gjërat që po i ndodhin moralit njerëzor në Perëndim sot… [janë] vepër e djallit”, dhe Porfirije e dyfishoi qëndrimin, duke këmbëngulur se “qendrat e pushtetit nga Perëndimi nuk dëshirojnë të ushqejnë identitetin e popullit serb apo kulturën e tyre”.Duke e paraqitur Perëndimin e udhëhequr nga amerikanët si antitetik ndaj mënyrave të jetesës ruse dhe serbe, këta udhëheqës fetare ndihmojnë në justifikimin e antagonizmit dhe veprimeve kundër anëtarëve të tij.
Ky është një veprim taktik veçanërisht i rëndësishëm në Serbi , lëvizja e së cilës kundër korrupsionit ka arritur kohët e fundit nivele të reja pas një demonstrate në Beograd në mars që nxori qindra mijëra protestues paqësorë në rrugë. Ky tubim shënoi demonstratën më të madhe në Serbi që nga protestat monumentale të viteve 1990 kundër regjimit tiranik të Millosheviqit dhe paraqet sfidën më të madhe me të cilën është përballur Presidenti Aleksandar Vuçiç. Në përgjigje të trazirave, zëvendëskryeministri i atëhershëm i Serbisë, Aleksandar Vulin, theksoi vazhdimisht se protesta përfaqësonte një nga shumë përpjekje për grushte shteti të udhëhequra nga Perëndimi dhe falënderoi “shërbimet speciale të Rusisë, të cilat gjithmonë e mbështesin [Serbinë] në luftën e saj kundër revolucioneve me ngjyra”. Këto pretendime u ndërtuan mbi themele të vendosura më parë – një vit më parë, për shembull, Ambasadori i Rusisë në Serbi paralajmëroi se Perëndimi dëshiron të shkatërrojë vlerat e krishtera ortodokse.
Vetë Porfirije foli kohët e fundit kundër protestave. Gjatë kohës që ishte me Putinin, ai me siguri do të përmendte më tej rrezikun e “revolucioneve me ngjyra” të vazhdueshme dhe do të theksonte se “populli serb e konsideron veten dhe popullin rus si një”, duke u përballur me të njëjtin kërcënim themelor kulturor.
Sado që këta udhëheqës fetarë mund të përpiqen ta lidhin Krishterimin me përpjekjet politike dhe ushtarake të Rusisë, ata duket se po përpiqen të mbështesin parimet e saj themelore teologjike në jetën e tyre. Kisha Ortodokse Ruse e ka mbrojtur me vendosmëri luftën në Ukrainë, e cila ka vrarë qindra mijëra rusë dhe ukrainasë. Priftërinjtë e saj kanë bekuar vazhdimisht kokat bërthamore, pavarësisht pozicionit pothuajse universal brenda Krishterimit të organizuar se ato nuk janë kurrë të justifikueshme. Vetë Kirilli raportohet se ka shërbyer si oficer i KGB-së në vitet 1970 dhe aktualisht ka një pasuri neto prej afërsisht 4 miliardë dollarësh – ai njihet për orët e shtrenjta dhe kohën e kaluar në jahtin luksoz personal të Kishës .
Kjo hipokrizi nuk është rastësi – në fakt, është rezultat i një marrëdhënieje të kultivuar me kujdes midis Kishës dhe Kremlinit, në të cilën e para vepron si përhapëse e propagandës për Putinin në këmbim të mbështetjes së vazhdueshme. Kështu, narrativat që dalin nga Kisha Ortodokse Ruse dhe, si rrjedhojë, nga Kisha Ortodokse nuk janë gjë tjetër veçse një amplifikim dhe zgjerim i mesazheve të vetë Putinit.
Ndërsa tensionet përshkallëzohen në Ballkan, Kisha luan një rol të rëndësishëm në përpjekjen për të ruajtur sferën tradicionale të ndikimit të Rusisë dhe për të mbrojtur pozicionet e aleatëve të saj politikë. Përpjekjet në këtë drejtim janë tashmë të dukshme. Nga Bosnja dhe Hercegovina në Kosovë e deri në Mal të Zi, Moska dhe Beogradi kanë punuar jashtë orarit për të nxitur nacionalizmin serb dhe për të rishkruar historinë.
Qeveria e Serbisë ka bërë thirrje për krijimin e një “bote serbe” – një ekuivalent ballkanik me “botën ruse” të Putinit – të projektuar për të bashkuar serbët etnikë nën një identitet të unifikuar kulturor, fetar dhe politik. Në ndjekje të këtij qëllimi, Milrod Dodik, President i Republika Srpska në Bosnje dhe Hercegovinë, ka bërë thirrje hapur për shkëputje dhe ribashkim me Serbinë.
Këtë javë, Dodik bëri vërejtje të rrezikshme nxitëse, duke pretenduar se “zgjidhja për Bosnjën dhe Hercegovinën është që myslimanët të kthehen në besimin e tyre të vjetër ortodoks”. Rusia po i ndez zjarret në vend, pasi Putini dëshiron të tregojë se NATO dhe misioni i BE-së (EUFOR) janë thjesht aleanca simbolike – qëllimi i tij është të dobësojë besueshmërinë e tyre duke provuar se ata nuk do të ndërhyjnë nëse konflikti përshkallëzohet.
Vetë Porfirije është përfshirë në këtë situatë, duke lëshuar një deklaratë ku kritikon burgosjen e fundit të Dodikut – e cila u njoftua vetëm pasi ai shkeli në mënyrë flagrante kushtetutën – dhe duke mbështetur pavarësinë nga Bosnja. Ky veprim synon të rrisë pushtetin serb dhe, për rrjedhojë, edhe atë rus dhe të forcojë pozicionin e Kishës si një shtyllë thelbësore e çdo “Bote Serbe” të mundshme. Si një përfitim rrjedhimor, ai gjithashtu destabilizon paqen e brishtë në rajon dhe kërcënon të shkëpusë vëmendjen e NATO-s nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia.
Putini e kupton se ndarjet etnofetare në Ballkan ofrojnë terren pjellor për ndërhyrjen ruse dhe serbe, pasi të dy shtetet gjithnjë e më shumë i fshehin ambiciet e tyre gjeopolitike me veshje fetare. Perëndimi duhet ta pranojë se në Ballkanin Perëndimor, beteja për ndikim po zhvillohet jo vetëm në parlamente dhe fusha beteje, por edhe në selitë e kuvendeve.
