Udhëtimi shënon vizitën e parë të madhe jashtë vendit të presidentit amerikan gjatë mandatit të tij të dytë, me Shtëpinë e Bardhë që tha se ai mezi priste një “kthim historik” në rajon.
Donald Trump do të mbërrijë në Arabinë Saudite të martën, në pjesën e parë të një turneu në Gjirin Persik, që do ta çojë atë gjithashtu në Katar dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, duke synuar marrëveshje biznesi, edhe pse marrëveshjet mbi pikat e nxehta të Lindjes së Mesme ka të ngjarë të jenë më të vështira për t’u arritur.
Udhëtimi shënon vizitën e parë të madhe jashtë vendit të presidentit amerikan gjatë mandatit të tij të dytë, me Shtëpinë e Bardhë që tha se ai mezi priste një “kthim historik” në rajon.
Tetë vjet më parë, Trump zgjodhi gjithashtu Arabinë Saudite për udhëtimin e tij të parë jashtë shtetit si president — kur pozoi në mënyrë të paharrueshme me një sferë të ndezur dhe mori pjesë në një valle shpate.Vendimi i tij për të anashkaluar përsëri aleatët tradicionalë perëndimorë për të udhëtuar drejt shteteve të Gjirit të pasura me naftë, nënvizon rolin e tyre gjeopolitik gjithnjë e më të rëndësishëm – së bashku me marrëdhëniet e tij të biznesit në rajon.
Në ditët para udhëtimit, Shtëpia e Bardhë ka luajtur një rol të rëndësishëm në arritjen e një armëpushimi midis Indisë dhe Pakistanit, lirimin e një pengu amerikan në Gaza dhe mbajtjen e një raundi tjetër bisedimesh bërthamore me Iranin.
Këto iniciativa erdhën pas një njoftimi të papritur nga Trump javën e kaluar për të rënë dakord për një armëpushim me rebelët Huthi të mbështetur nga Irani në Jemen.
– ‘Oferta’ –
Por fokusi gjatë turneut në Gjirin Persik ka të ngjarë të jetë nënshkrimi i marrëveshjeve të biznesit.
“Burime nga Shtëpia e Bardhë kanë treguar se presidenti do të përqendrohet te ‘marrëveshjet’”, shkroi Daniel B. Shapiro, një bashkëpunëtor i shquar në Iniciativën Scowcroft të Sigurisë në Lindjen e Mesme të Këshillit Atlantik.
Riadi, Doha dhe Abu Dhabi pritet të shtrojnë tapetin e kuq me një pritje madhështore mbretërore për miliarderin 78-vjeçar.
“Presidenti mezi pret të nisë kthimin e tij historik në Lindjen e Mesme” për të promovuar një vizion ku “ekstremizmi mposhtet në vend të tregtisë dhe shkëmbimeve kulturore”, tha zëdhënësja e Trump, Karoline Leavitt, përpara udhëtimit.
Shtetet e Gjirit e kanë pozicionuar veten si partnerë kryesorë diplomatikë gjatë mandatit të dytë të Trump.
Doha mbetet një ndërmjetës i rëndësishëm për negociatat midis Hamasit dhe Izraelit, ndërsa Arabia Saudite ka lehtësuar bisedimet mbi luftën në Ukrainë.
Bisedat për kthimin në mbretëri kanë qarkulluar prej muajsh, me sundimtarin de facto të Arabisë Saudite, Princin e Kurorës Mohammed bin Salman, i cili është zotuar të investojë 600 miliardë dollarë në tregtinë dhe investimet e SHBA-së.
“Do t’i kërkoj princit të kurorës, i cili është një djalë fantastik, ta rrumbullakosë shumën në rreth një trilion. Mendoj se do ta bëjnë këtë sepse ne kemi qenë shumë të mirë me ta”, tha Trump në përgjigje të ofertës.
Sipas një zyrtari saudit pranë ministrisë së mbrojtjes, Riadi do të shtyjë përpara sigurimin e avionëve luftarakë më të fundit amerikanë F-35, së bashku me sisteme të mbrojtjes ajrore të teknologjisë së fundit, me vlerë miliarda dollarë.
“Ne do të kushtëzojmë që dërgesat të ndodhin gjatë mandatit të Trump”, tha burimi për AFP-në.
– ‘Dhuratë’ e përkohshme –
Në terren në Arabinë Saudite, banorët shprehën ndjenja të përziera rreth asaj që do të nënkuptonte udhëtimi.
“Pres që kjo vizitë të rezultojë në vendime politike që do të kenë rëndësi për të gjithë rajonin”, tha për AFP-në Khalifa Oneizi, një banor 47-vjeçar i Riadit.
Të tjerët ishin më pak të sigurt.
«Nuk jam optimist për këtë vizitë apo rezultatet e saj», tha Hamad Shahrani, një shtetas saudit 62-vjeçar.
Përpjekjet për ta shtyrë Arabinë Saudite të njohë Izraelin nuk ka gjasa të jenë në krye të axhendës së këtij udhëtimi, me Riadin që këmbëngul se duhet të krijohet një shtet palestinez përpara se të arrihet një marrëveshje.
Ndërkohë, Irani ka të ngjarë të jetë në qendër të vëmendjes gjatë vizitës, pas një raundi të katërt bisedimesh në Oman gjatë fundjavës.
Kontradikta po shtohen gjithashtu rreth planeve të presidentit për të pranuar një avion luksoz Boeing nga familja mbretërore e Katarit për ta përdorur si Air Force One.
Të dielën vonë, Trump kaloi në ofensivë mes një vale kritikash, duke thënë se avioni ishte një “dhuratë” e përkohshme.
Më vonë ai e quajti marrëveshjen “një transaksion shumë publik dhe transparent” dhe të hënën tha përpara se të nisej nga Uashingtoni për udhëtimin e tij: “Unë kurrë nuk do të isha nga ata që do ta refuzonin një ofertë të tillë”.
