Raundi i dytë i zgjedhjeve presidenciale në Rumani ishte çuditërisht i paparashikueshëm – për kënaqësinë e kampit pro-evropian. Politikani i pavarur liberal reformist Nicușor Dan fitoi pothuajse 54 përqind të votave – rreth 850,000 vota më shumë se kundërshtari i tij, i krahut të djathtë radikal George Simion, i cili quhet edhe “Trumpi rumun” për shkak të stilit të tij.
Çelësi i suksesit të këtij mësuesi të matematikës ishte një rritje e madhe e pjesëmarrjes. Në raundin e parë të zgjedhjeve, ajo ishte 53 përqind, ndërsa në raundin e dytë u rrit në 65 përqind. Me sa duket, shumë abstenues vendosën të votonin pasi panë që Simion fitoi bindshëm në raundin e parë. Ata votues shtesë penguan ardhjen e një radikali të krahut të djathtë në krye të Rumanisë, shkruan Deutsche Welle .
Mësues matematike pragmatik
Presidenti i ardhshëm rumun, Dan, është 55 vjeç dhe profesor matematike. Ai mund të quhet lehtësisht një gjeni matematik: si i ri ai fitoi dy herë medaljen e artë për Rumaninë në Olimpiadën Ndërkombëtare të Matematikës. Anëtarët e ekipit të tij zgjedhor thonë se ai sillet pikërisht ashtu siç njerëzit e imagjinojnë një matematikan tipik – jashtëzakonisht pragmatik.
Kështu, për pakënaqësinë e ekipit të tij, ai refuzoi paraqitje të shumta në mediat sociale sepse, sipas “logjikës dhe llogaritjeve të tij”, ato nuk ishin me përfitim të drejtpërdrejtë. Në fund, ai arriti të fitonte dhe iu drejtua publikut nëpërmjet televizionit tradicional.
“Dua të falënderoj dhjetëra mijëra rumunë që kanë luftuar për idenë tonë në javët e fundit. Ju keni treguar forcën e shoqërisë civile. Kjo forcë është shumë më e fortë se alienimi që mbretëron në këtë vend”, tha Dan.
Vota e protestës
Në Rumani, shumë votues kanë humbur besimin në politikë dhe për këtë arsye janë larguar prej saj. Si radikali i krahut të djathtë George Simion ashtu edhe politikani reformist i pavarur Nicușor Dan ishin kandidatë të votuar nga protesta. Crin Antonescu, kandidati i koalicionit të madh qeveritar, u eliminua nga zgjedhjet që në raundin e parë.
Koalicioni qeveritar u shpërbë në fillim të majit. Kryeministri Marcel Ciolacu dha dorëheqjen. Qeveria po bëhej gjithnjë e më pak popullore dhe akuzohej për korrupsion. Rumania është vendi i tretë më i korruptuar në BE, pas Hungarisë dhe Bullgarisë. Dani, si presidenti i ri, dëshiron ta ndryshojë këtë, dhe shumë njerëz i besojnë atij. Ndryshe nga politikanë të tjerë rumunë, ai vetë nuk ishte i lidhur me korrupsionin.
Në fjalimin e tij pas fitores, Nicușor Dan tha: “Zgjedhjet e sotme u fituan nga komuniteti i rumunëve, të cilët duan ndryshime të thella. Komuniteti që kërkon një administratë efikase, një vend me më pak korrupsion dhe një ekonomi të begatë për qytetarët.”
Kush do ta formojë qeverinë e re?
Një nga detyrat e para të Presidentit Dan do të jetë emërimi i një kryeministri të ri dhe dhënia e atij mandati për të formuar një qeveri. Për momentin, është e vështirë të imagjinohet se me cilat forca mund të bashkëpunojë mirë Dani, pasi reformistët nuk kanë shumicën në parlamentin rumun.
Dan iu drejtua gjithashtu votuesve të kandidatit të krahut të djathtë Simion, për të cilin votuan rreth pesë milionë votues. “Ata janë aq të hidhëruar sa besojnë se zgjidhja për Rumaninë është revolucioni. Është detyra jonë t’i bindim ata se zgjidhja është reforma gjyqësore dhe administrative. Po vijnë kohë të vështira, në të cilat do të na duhet të stabilizojmë ekonominë. Kërkoj shpresë dhe durim”, tha Dan.
Simioni do të ishte i turpshëm për BE-në
Kandidati i mundur në zgjedhjet presidenciale – kreu 38-vjeçar i partisë AUR, George Simion – iu drejtua publikut përmes një videoje disi të pazakontë. Me një kostum elegant blu, i ulur në një tavolinë luksoze prej druri, i shoqëruar nga muzikë melankolike pianoje, ai shpalli humbjen e tij. “Është koha të vazhdojmë luftën tonë për drejtësi dhe të vërtetë, për familjen tradicionale, për besimin dhe lirinë e krishterë”, tha Simion.
Si president, ai ndoshta do të ishte shumë i turpshëm për BE-në. Ai donte të kundërshtonte Komisionin Evropian dhe të avokonte për forcimin e shtetit kombëtar. Ai kundërshtoi ndihmën ushtarake për Ukrainën dhe kishte pikëpamje etno-nacionaliste dhe ëndrra për një Rumani të Madhe – përfshirë bashkimin me Republikën e Moldavisë. Presidenti i ri, Nicușor Dan, përkundrazi, është një evropian i vendosur.
