Nga fjalimi i tij në përvjetorin e aksionit Stuhia, mund të konkludohet se Serbia, nga vendi më i respektuar, presidenti i të cilit pritet me respektin më të madh në të katër anët e botës, kaloi në atë pikë sa u la vetëm dhe presidenti i saj u mashtrua.
Duke folur për padrejtësitë që u janë bërë serbëve në 30 ose më shumë vitet e mëparshme, Vuçiç i quajti disa nga vendet e Perëndimit, të cilat ishin të përfshira në proceset në Ballkan, gënjeshtarë, mashtrues, bastardë krenarë dhe arrogantë.
– Jam ngopur. Jam aq i ngopur me gënjeshtrat e tyre sa zemra dhe shpirti im nuk më lejojnë t’i duroj ato gënjeshtra, pa thënë se çfarë lloj gënjeshtarësh dhe mashtruesish janë – thirri ai para turmës në Sremski Karlovci.
Ndërsa Milorad Dodik e përdori vendimin e gjykatës së Bosnjës dhe Hercegovinës për të tallur sundimin e ligjit si një vlerë evropiane dhe theksoi se ishte mashtruar në lidhje me zgjedhjet lokale në veri të Kosovës, kur serbët nuk morën pjesë në to, dhe fituan kandidatët shqiptarë.
– Tre vjet e gjysmë më parë patëm zgjedhje në veri të Kosovës dhe ata i njohën zgjedhjet me një pjesëmarrje prej 2.5 përqind dhe ky ishte sundimi i ligjit. Turp për ju bastardë. Më çuat në Moldavi dhe më thatë se Evropa moderne nuk do ta pranojë atë dhe se duhet të jem i duruar, se së shpejti do të ketë zgjedhje të reja dhe se serbët do të fitojnë. Zgjedhjet u zhvilluan, por jo – deklaroi ai.
Ai përmendi edhe marrëveshjen e Brukselit, e cila duhej të pranohej sepse Serbia kërcënohej me sanksionet më të ashpra, ndërsa pala tjetër nuk kishte pse të bënte asgjë.
Vuçiç arriti në përfundimin se Serbia nuk do të jetë më shërbëtore, por gjithashtu se është vetëm.
– Jemi vetëm. Do të përpiqemi të zhvillojmë miqësi dhe të mbajmë njohje të mira, por besojmë në veten tonë, në familjen dhe në të ardhmen tonë. Do të ruajmë paqen dhe stabilitetin, por do të jemi mjaftueshëm të fortë dhe të aftë ta mbrojmë vendin tonë shumë më mirë sesa ia dolëm 26 dhe 30 vjet më parë – deklaroi ai.
Pas këtij fjalimi, si dhe deklaratave të shumta se fuqitë e mëdha “punuan për të” duke organizuar dhe financuar revolucionin me ngjyra, lind pyetja se çfarë e shkaktoi një shpërthim të tillë të zemërimit të Vuçiçit ndaj Perëndimit, megjithëse nuk është hera e parë që ai i ka quajtur përfaqësuesit e vendeve të tjera gënjeshtarë.
Igor Novaković, një bashkëpunëtor i lartë i fondit ISAC, vlerëson se ky lloj retorike e Vuçiçit është rezultat i tre shkaqeve, situatës në Bosnjë dhe Hercegovinë, situatës së brendshme politike në Serbi dhe përkujtimit të aksionit Stuhia.
Sipas fjalëve të tij, kemi pasur mundësinë të dëgjojmë reagime të ngjashme nga Beogradi ndaj ngjarjeve në Bosnjë dhe Hercegovinë disa herë, por jo kaq fuqishëm.
– E vetmja krizë e madhe e hapur tani është në Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe ka shumë mundësi që ajo të zgjidhet politikisht. Mesazhi nga Këshilli i Sigurisë Kombëtare është mesazhi se Serbia do t’i ofrojë Dodikut një rrugëdalje në rast të një emergjence. Ka të ngjarë që nuk do të ketë zgjedhje të jashtëzakonshme në Bosnjë dhe Hercegovinë, domethënë, edhe nëse Komisioni Qendror i Zgjedhjeve përpiqet t’i mbajë ato, nuk do të ketë sukses. Policia e RS nuk do ta arrestojë Dodikun, dhe pyetja është se sa të gatshme janë forcat ndërkombëtare për këtë. Eufor tashmë ka thënë se nuk do të ndërhyjë në punët e brendshme të Bosnjës dhe Hercegovinës. Ndoshta do të kemi një periudhë tensionesh të shtuara deri në tetor të vitit të ardhshëm, kur do të mbahen zgjedhje të rregullta në Bosnjë. Vuçiç po dërgon një mesazh se, për sa i përket Serbisë, situata në Bosnjë dhe Hercegovinë është serioze dhe se ajo është e interesuar – shpjegon Novaković.
Kur bëhet fjalë për shkakun e dytë, ai përmend situatën sfiduese të brendshme në Serbi, e cila, siç thotë ai, ka qenë shumë serioze që nga 1 nëntori 2024, dhe edhe më serioze kohët e fundit.
– Kjo qasje ndoshta shërben për ta paraqitur situatën aktuale në mjedis si dramatike për publikun vendas dhe për t’u përballur me dinamikën e brendshme, e cila ka hyrë në një fazë të re, ndoshta më sfiduese, veçanërisht pas arrestimeve të fundit të ish-zyrtarëve të lartë – thekson ai.
Arsyeja e tretë është përvjetori i Stuhisë, kur, siç kujton ai, thjesht ekziston nevoja për një lloj të caktuar retorike ngrenë zërin tek autoritetet.
Për Borko Stefanović-in, nënkryetar të SSP-së, nuk ka dyshim se Vuçiç “gënjen edhe kur gënjen”, kështu që retorika e tij me të cilën ai akuzon gjithnjë e më shumë Evropën nuk është e re dhe nuk ka të bëjë fare me atë që progresistët i thonë Evropës në takime të mbyllura.
-Gojët e tyre janë plot me gënjeshtra rreth rrugës evropiane dhe reformave në Serbi. Vuçiç sheh se ia doli ta ndalë rrugën evropiane të Serbisë dhe të vazhdojë me vjedhjen e zgjedhjeve, korrupsionin dhe dhunën, kështu që tani vazhdon me propagandën ndaj një rrethi të ngushtë të votuesve të tij – deklaron ai për Danas.Dhe ai shton se Vuçiç e di se është në fund të pushtetit të tij dhe se askush nuk e do më dhe se askush i ndershëm në botë nuk dëshiron të ketë të bëjë fare me njerëz të lidhur me krimin e organizuar.
– Vuçiç e hoqi kostumin e tij të rremë evropian shumë kohë më parë dhe i hodhi librat e Weberit, meqenëse po përpiqet me shpirtin e tij të vërtetë dhe të natyrshëm radikal të ruajë pushtetin dhe dhunën e zhveshur mbi të cilën mbështetet ai – përfundon Stefanoviqi.
Ju kujtojmë se Vuçiç njoftoi udhëtimin e tij në Kinë në fillim të shtatorit , ku do të takohet me presidentin kinez, dhe përmendi gjithashtu mundësinë e takimit me presidentët e Rusisë dhe SHBA-së.
