Mitzi Perdue, trashëgimtare e pasurisë së Perdue Farms, po përdor një komplet pjatash darke të Car Aleksandrit I për të mbledhur miliona dollarë për organizatat bamirëse ukrainase, një veprim që ajo e quan një sfidë të drejtpërdrejtë ndaj Kremlinit.
Nga sallat luksoze të Rusisë Perandorake te një akt sfidues filantropie gjatë kohës së luftës, një komplet pjatash darke dikur në pronësi të Carit Aleksandër I është tani në zemër të një fushate jokonvencionale për mbledhjen e fondeve për Ukrainën.
Mitzi Perdue, trashëgimtarja amerikane e pasurisë së pulave Perdue, po planifikon të nxjerrë në ankand pjatat dhe t’i drejtojë të ardhurat për të ndihmuar ushtarët ukrainas dhe familjet e tyre.
Perdue, një filantrop dhe autor, thotë se akti është një formë e luftës kulturore.“Ky është një thesar kulturor i Rusisë dhe nuk ka asnjë shans që unë t’ia kthej ato Rusisë”, tha ajo për Kyiv Post në një intervistë ekskluzive. Në vend të kësaj, ajo planifikon t’i shesë ato dhe të sigurojë që ky “thesar kulturor të shkojë për të ndihmuar në luftimin e Rusisë”.
Pjatat, një shembull i shkëlqyer i porcelanit perandorak rus, janë një pjesë e prekshme e historisë. Perdue, një koleksioniste porcelani, i bleu ato për bukurinë e tyre, por vetëm më vonë e kuptoi rëndësinë e tyre të plotë historike. Gjatë një vizite në vitin 2008 në Pallatin e Dimrit të Shën Petersburgut, ajo pa një pjatë të vetme të dëmtuar nga i njëjti set në ekspozitë.
«Po mendoj, o Zot i madh, nëse kur një muze i madh në Rusi e bën të madhe njërin prej tyre, atëherë 12 muzetë e mi ndoshta vlejnë shumë», kujton ajo.
Përpara pushtimit në shkallë të plotë, Perdue-t iu ofruan 100,000 dollarë për targat nga një oligark rus.
Në atë kohë, ajo e shqyrtoi ofertën, duke besuar në “riatdhesimin kulturor”. Por lufta ndryshoi gjithçka.
Tani, perspektiva e saj është shumë më sfiduese. Ajo ka një shprehje ukrainase që e ka mësuar dhe që përmbledh motivimin e saj:
«Kur je i zemëruar me dikë, i ngul një iriq në pantallona.» Perdue tha, «Për mendimin tim, këta që shesin pjatat e mia të mjera të Aleksandrit janë si të ngulin një iriq në pantallona Putinit.»
Një Angazhim i Forcuar në Konflikt
Lidhja e thellë e Perdue-s me Ukrainën filloi dekada më parë. “Kam një dashuri të përjetshme për Ukrainën sepse e kalova ditëlindjen time të 21-të në Ukrainë”, tha ajo.
Por pushtimi i vitit 2022 e transformoi atë dashuri në një mision të palodhur.
Puna e saj për Psychology Today, ku shkroi për trafikimin e qenieve njerëzore në zonat e konfliktit, çoi në një ftesë që i ndryshoi jetën. Kreu i Policisë së Rajonit të Kievit, Gjenerali Andrey Nebitov, e ftoi atë për vizitë. Brenda 10 ditësh, ajo ishte në terren në Kiev.
«Në atë pikë vendosa… që do ta kaloja pjesën tjetër të jetës sime duke bërë gjithçka që mundesha për të ndihmuar Ukrainën», tha ajo. Që atëherë, Perdue ka shfrytëzuar burimet e saj për të pasur një ndikim të prekshëm.
Ajo e nxori në ankand unazën e saj të fejesës prej smeraldi Atocha për një shumë marramendëse prej 1.2 milion dollarësh. Fondet u përdorën për të zëvendësuar anijet e policisë dhe 18 makinat e policisë në zonën e përjashtimit të Çernobilit, një veprim i rëndësishëm për të parandaluar kontrabandën e metalit të skrapit “shumë të rrezatuar”.
Perdue përdori gjithashtu një pjesë të fondeve për të blerë pajisje mbikëqyrjeje për policinë, gjë që çoi në arrestimin e një karteli të trafikimit të qenieve njerëzore. “Në teori,” tha ajo, “unaza ime e vogël me smerald shpëtoi 1,000 gra nga trafikimi.”
Kontributet e saj, vuri në dukje ajo, tani i afrohen 2 milionë dollarëve. Ajo ka qenë në Ukrainë pesë herë dhe planifikon të kthehet për një udhëtim të gjashtë brenda pak ditësh.
Një Kapitull i Ri: Shërimi i Plagëve të Fshehura
Puna e Perdue tani është zhvendosur në një front tjetër të rëndësishëm: koston psikologjike të luftës. Ajo përshkroi një takim prekës me një vajzë 14-vjeçare në Bucha, e cila pa familjen e saj të vritej nga ushtarët rusë.
Vajza po “disocohej”, një reagim i zakonshëm ndaj traumës. Kur Perdue pyeti nëse vajza do të merrte këshillim, përgjigjja e përkthyesit të policisë ishte e prerë: “S’ka shans. Është vetëm.”
Kjo përvojë e nxiti Perdue-n të ndërmarrë veprime. Ajo tani po mbledh fonde për një shërbim të shëndetit mendor të bazuar në telefonat inteligjentë që përdor inteligjencën artificiale. Mjeti, i cili po zhvillohet nga profesionistë ukrainas, është projektuar të jetë falas, i sigurt dhe i arritshëm për miliona ukrainas që kanë nevojë për mbështetje.
Është një zgjidhje pragmatike për një problem masiv. Perdue, e cila shkroi tezën e masterit mbi kompjuterët në vitin 1965, po përdor ekspertizën e saj të kaluar për të zgjidhur një krizë moderne. Përpjekjet e saj shtrihen përtej teknologjisë.
Në Lviv, ajo ndihmoi në krijimin e një strehe për gra që shërben si “shabllon” për objekte të tjera. Atje mësohen aftësi si qepja për të ndihmuar gratë të mbështeten.
Projekti madje i ka frymëzuar gratë amerikane në Delaware që të krijojnë një mur solidariteti të qëndisur me lule për strehën, një gjest prekës për “motrat e tyre në Lviv”.
