Në ambientet e Fakultetit Filozofik të Universitetit të Prishtinës, po mbahet konferenca shkencore me temën: “Kosova dhe Diplomacia Ndërkombëtare: Histori, sfida dhe perspektiva (fundi i shekullit XX dhe fillimi i shekullit XXI)”, e cila organizohet në prag të 65-vjetorit të themelimit të këtij fakulteti. Kjo ngjarje përfaqëson një platformë për reflektim të thelluar mbi rolin që ka pasur diplomacia në formësimin dhe konsolidimin e shtetit të Kosovës.
Në hapje të konferencës, Mentor Hasani, shef i Departamentit të Historisë, theksoi se kjo konferencë është përpjekje për të kuptuar procesin se si përmes angazhimeve për njohje ndërkombëtare dhe konsolidim të sovranitetit, lindi një realitet i ri politik dhe diplomatik: Republika e Kosovës. Sipas tij, shtetformimi nuk mbaron me shpalljen e pavarësisë, ai vazhdon në çdo hap që Kosova hedh në arenën ndërkombëtare.
“Diplomacia e Kosovës sot nuk është thjesht histori suksesi, ajo është edhe një rrugëtim i mundimshëm ku njohja ndërkombëtare shpesh ka qenë e mundimshme dhe e pjesshme ku përfaqësimi diplomatik ndonjëherë është penguar nga mungesa e vizionit të përbashkët kombëtar”, tha ai.
Në fjalën e tij përshëndetëse, prodekani Arsim Selmani vlerësoi se kjo konferencë është një ndërthurje brezash dhe ideologjish, ku përplasjet e mendimeve nuk janë përjashtim, por pjesë e zhvillimit. Ai nënvizoi se “gjërat nuk kanë shkuar gjithmonë ashtu siç është dashur”, duke lënë hapësirë për debat dhe analizë mbi sfidat e brendshme të politikës dhe diplomacisë kosovare.
Teuta Shala-Peli, drejtoreshë e Institutit të Historisë “Ali Hadri”, tha se kjo konferencë ofron një mundësi të mirë për studiuesit që të ndajnë njohuri, përvoja dhe analiza mbi zhvillimet historike dhe diplomatike të Kosovës. Sipas saj, tema e konferencës është thelbësore për të kuptuar më qartë proceset e shtetformimit, afirmimit ndërkombëtar dhe vendosjes së Kosovës në rrafshin global.
Nga Instituti Albanologjik, drejtoresha Meliza Krasniqi tha se kumtesat që do të prezantohen gjatë konferencës sjellin një këndvështrim të ri mbi ndërveprimin mes historisë kombëtare dhe dinamikave ndërkombëtare që kanë ndikuar në formësimin e shtetit të Kosovës. Ajo nënvizoi nevojën për bashkërendim ndërdisiplinor dhe bashkëpunim ndërkombëtar në hulumtimin dhe ndriçimin e pozitës së Kosovës në rrafshin diplomatik dhe historik.
I pranishëm në konferencë ishte edhe diplomati i njohur Avni Spahiu, i cili ndau përvojat e tij nga vitet e para të diplomacisë kosovare. Ai kujtoi sfidat me të cilat përballeshin përfaqësuesit e parë diplomatikë të Kosovës në vendet e ndryshme.
“Ishte një periudhë e jashtëzakonshme. Kishim një barrë të madhe, jo vetëm personale, por edhe historike për të vënë themelet e diplomacisë së shtetit të ri. Çdo hap ishte një ndërtim nga fillimi,” u shpreh Spahiu.
Në konferencë foli edhe Enver Hoxhaj, ish-ministër i Jashtëm i Kosovës, i cili theksoi se diplomacia gjithmonë i shërben një ideje, e në rastin e Kosovës, asaj të pavarësisë. Ai kujtoi se gjatë dekadave të fundit, elitat politike janë përpjekur të japin përgjigje ndaj sfidave ndërkombëtare, duke punuar për njohjen dhe përfaqësimin ndërkombëtar të Kosovës.
Hoxhaj ndau edhe përvoja personale nga përfshirja e tij në procesin e negociatave të Ahtisaarit. Ai kujtoi pjesëmarrjen në një takim në Austri me ish-kryeministrin Bajram Rexhepi, ku ishte përgatitur faza fillestare e planit të Ahtisaarit.
“Edhe në momentet më të rëndësishme siç ishte shpallja e pavarësisë më 17 shkurt 2008 gjithmonë kishte një shqetësim bazik që mbetej se si do të duket e ardhmja e Kosovës pa një anëtarësim në OKB”, tha ai.
