Administrata Trump ka hapur në heshtje një rrugë të ngushtë për lojtarët globalë të energjisë për të negociuar blerjen e aksioneve të huaja të Lukoil – një veprim që nënvizon qasjen gjithnjë e më të kalibruar të Uashingtonit për të izoluar sektorin e naftës së Moskës, ndërsa përpiqet të përmbajë tronditjet anësore në tregjet globale.
Departamenti i Thesarit të premten publikoi një paketë licencash të përditësuara për Rusinë, duke u lejuar kompanive të hyjnë në diskutime me gjigantin rus të naftës, të sanksionuar, për blerjen e aseteve të tij jashtë shtetit, të cilat përfaqësojnë afërsisht 0.5% të prodhimit global të naftës.
Marrëveshjet varen nga dy kushte: çdo marrëveshje duhet të shkëpusë tërësisht kontrollin e Lukoil dhe të kalojë të ardhurat në një llogari të ngrirë të depozitës, të cilën kompania nuk mund ta përdorë për sa kohë që sanksionet mbeten në fuqi.
Licenca më me pasoja është Licenca e Përgjithshme 131 , e cila u jep kompanive dritën jeshile për të negociuar – por jo për të finalizuar – marrëveshjet për të blerë asetet e huaja të Lukoil .
Thesari lëshoi gjithashtu Licencën e Përgjithshme 128A , duke lejuar vazhdimin e biznesit me stacionet e benzinës të markës Lukoil jashtë Rusisë, dhe Licencën e Përgjithshme 130 , e cila autorizon marrëveshje të kufizuara me operacionet e Lukoil në Bullgari, duke përfshirë rafinerinë e Burgasit që Sofja po përpiqet ta marrë në dorëzim.
Paketën e plotëson Licenca e Përgjithshme 124B , e cila mbron punën e lidhur me Konsorciumin e Gazsjellësit Kaspik, Tengizchevroil dhe projektin e gazit Karachaganak – një shenjë se Uashingtoni po përpiqet ta shtrydhë Rusinë pa prishur korridoret kryesore të energjisë jo-rusë.
Autorizimi vjen më pak se një muaj pasi SHBA-të vendosën sanksione gjithëpërfshirëse ndaj dy kompanive kryesore të naftës ruse, Lukoil dhe Rosneft, duke i shënjestruar ato për financimin e luftës së Kremlinit në Ukrainë.
Por mënyra se si administrata i trajton dy firmat po fillon të ndryshojë: Lukoil, një kompani private me asete të gjera të huaja, po trajtohet më shumë si një enigmë shitjeje që duhet zgjidhur, ndërsa Rosneft – i kontrolluar fort nga shteti rus – mbetet objektivi më i ndjeshëm politikisht.
Kush po i rrethon asetet e Lukoil?
Sipas zyrtarëve perëndimorë që folën me Kyiv Post në kushte anonimiteti, interes i hershëm ka shfaqur nga gjigandi amerikan i kapitalit privat Carlyle, kompania shtetërore KazMunayGas e Kazakistanit dhe kompania e madhe evropiane Shell – një formacion që sugjeron se firmat globale po peshojnë nëse hapja e kufizuar e Uashingtonit ia vlen rrezikut gjeopolitik.
Administrata Trump ndërmori gjithashtu veprime këtë javë për të mbrojtur Bullgarinë nga trazirat energjetike, duke dhënë leje për disa marrëveshje biznesi me rafinerinë e Lukoil në Burgas, pasi Sofja ndërmori hapa për të sekuestruar uzinën.
Ministria bullgare e Energjisë e cilësoi vendimin e SHBA-së si një fitore diplomatike, duke thënë se ai erdhi pas “veprimeve, negociatave dhe bisedimeve diplomatike intensive” që synonin sigurimin e stabilitetit për konsumatorët dhe bizneset bullgare.
Strategjia e sanksioneve: leh, kafshim – apo të dyja?
Përjashtimet dhe zgjatjet po nxisin një debat të njohur në Uashington dhe kryeqytetet evropiane nëse SHBA-të po i shtrëngojnë vidhat në sektorin e naftës së Rusisë apo thjesht po e riorganizojnë atë.
Zgjedhja e Thesarit për të zgjatur afatin e shitjeve të Lukoil deri më 13 dhjetor i shtohet asaj që disa analistë e përshkruajnë si një listë në rritje të përjashtimeve të hartuara me kujdes – hapa që kritikët thonë se rrezikojnë të zbehin ndikimin e zbatimit të sanksioneve.
Për momentin, ende nuk ka asnjë shenjë të qartë se Uashingtoni synon të zbatojë në mënyrë agresive kufizime mbi vëllimet aktuale të naftës ruse, të cilat mbeten relativisht elastike pavarësisht kufizimeve të çmimeve dhe transportit.
Testi i vërtetë pritet më 21 nëntor, kur sanksionet dytësore të lidhura me tregtinë e naftës së Rusisë do të hyjnë zyrtarisht në fuqi. Këto masa, nëse zbatohen me forcë, mund të riformësojnë tregjet globale të transportit detar dhe të sigurimeve – ose, nëse jo, të sinjalizojnë se administrata është e kujdesshme për të shkaktuar një rritje të re të çmimeve globale të naftës.
«Disa do ta shohin këtë fluks përjashtimesh si një shenjë të më shumë lehjes sesa kafshimit», tha një diplomat perëndimor për Kyiv Post të shtunën. «Por sanksionet dytësore janë çelësi. Këtu do të zbulojmë se sa larg janë vërtet të gatshme të shkojnë SHBA-të».
Për momentin, kompanitë që synojnë asetet e Lukoil kanë një qartësi: Uashingtoni dëshiron që gjigandi rus i naftës të largohet nga skena globale – por jo me koston e destabilizimit të tregjeve të energjisë gjatë këtij procesi.
