Dje, Këshilli Europian diskutoi për 16 orë mënyrën e financimit të Ukrainës dhe në fund u ra dakord për një paketë prej 90 miliardë eurosh dhe këto para nuk do të vijnë nga asetet e ngrira ruse në Europë. Kryeministri belg Bart De Wever është përgjegjës për këtë.
Edhe pse Belgjika konsiderohej “zemra” e Bashkimit Evropian dhe një vend që e ruan statusin e saj përmes mosmarrëveshjeve serioze midis flamandëve dhe valonëve pikërisht për shkak të anëtarësimit të saj në këtë bllok, këtë herë udhëheqësi i vendit i përmbysi planet e institucioneve evropiane dhe fitoi.
Politico foli me një numër të madh diplomatësh, të cilët zbuluan se si De Wever arriti të prishte një plan për të financuar Ukrainën me fitime nga asetet e ngrira ruse.
E gjitha filloi gjatë një nate të butë tetori, shkruan kjo gazetë e Brukselit. Ishte hera e fundit që udhëheqësit e BE-së u takuan dhe momenti kur fillimisht shpresonin të arrinin një marrëveshje për të ndërmarrë hapin precedent të përdorimit të aseteve ruse për të mbështetur financiarisht Ukrainën.
BE-ja ishte mësuar tashmë me udhëheqës si Viktor Orbán i Hungarisë që impononin vullnetin e tyre, por pastaj, papritmas, De Wever u bë i fundit që theu unitetin.
Kur udhëheqësit u larguan nga ai takim të turpëruar dhe duarbosh, pasi i premtuan Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky se ishin gati t’i dërgonin Kievit miliarda euro, ata u betuan se u duheshin vetëm dy muaj të tjerë për të fituar mbështetjen e belgut. Në vend të kësaj, me kalimin e kohës, gjithnjë e më shumë udhëheqës u rreshtuan në anën e tij. Një bllok populist filloi të merrte formë.
Pas takimeve pothuajse të përditshme midis ambasadorëve të BE-së, dhjetëra telefonatave, udhëtimeve diplomatike nga Berlini në Bruksel dhe mes sulmeve brutale ruse ndaj infrastrukturës energjetike dhe objektivave civilë të Ukrainës, dy kampet kundërshtare ishin ende të ndara deri në mëngjesin e samitit të së enjtes.
“A është Belgjika vetëm? A është Belgjika e izoluar? Nuk mund të parashikoj se çfarë do të ndodhë”, u tha De Wever ligjvënësve belgë përpara se të bënte udhëtimin më të shkurtër të mundshëm në lagjen e BE-së në kryeqytet. Ai e dinte se nuk ishte.
Kampi i parë i vendeve, i udhëhequr atëherë nga Belgjika me mbështetjen e Italisë, Bullgarisë dhe Maltës, kundërshtoi përdorimin e aseteve ruse nga frika e hakmarrjes.
Në vend të kësaj, ata donin që BE-ja të merrte borxh të përbashkët. Fakti që kjo ide ishte e papranueshme për kancelarin gjerman Friedrich Merz dhe Orbán, i cili është simpatizant me Rusinë, dhe se pikërisht kjo ndodhi në fund, tregon shkallën e fitores së De Wever.
De Wever u shpërblye për kokëfortësinë e tij në tetor me një popullaritet të paparë në Belgjikë dhe vëmendjen “dinake” të lojtarëve më të mëdhenj në BE. Duke vazhduar të refuzonte t’i nënshtrohej presionit, ai vetëm sa u bë edhe më popullor.
Në fillim të dhjetorit, një burrë që e ka kaluar pjesën më të madhe të karrierës së tij politike duke denigruar pjesët frankofone të Belgjikës, mori disa minuta duartrokitjesh të zjarrta pasi mbajti një leksion para një audience frankofone.
Rreth 67 përqind e belgëve të anketuar në javën e samitit thanë se mbështesnin kundërshtimin e tij ndaj planit të ngrirjes së aseteve.
Më herët atë muaj, Merz dhe Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, pritën De Wever për darkë në Bruksel, duke bërë çmos për ta bindur atë të hiqte dorë nga kundërshtimi i tij ndaj planit të ngrirjes së aseteve.
Dy gjermanët nuk arritën asgjë me karrota. Kjo është arsyeja pse disa diplomatë kanë sugjeruar një shkop, shkruan Politico.
Një javë më parë, diplomatët e BE-së sugjeruan që nëse Belgjika nuk do të binte dakord me planin e ngrirjes së aseteve, ajo mund të përjashtohej nga vendimmarrja në tryezën e bisedimeve të BE-së, siç i ndodhi Hungarisë për shkak të prapambetjes në sundimin e ligjit.
“Për Belgjikën, nuk mendoj se dua që ajo të bëhet një Hungari e re”, tha kryeministrja letoneze Evika Siliņa.
Por paralajmërimi pati pak efekt te De Wever.
Ai nuk u ndikua nga kërcënimi se BE-ja do të anashkalonte Belgjikën dhe do të shtynte përpara marrëveshjen për asetet e ngrira me anë të të ashtuquajturit votim me shumicë të kualifikuar.
Më pak se 24 orë para fillimit të samitit, ambasadori belg u tha kolegëve gjatë bisedimeve me dyer të mbyllura se ata po “ktheheshin prapa” kur bëhej fjalë për asetet e ngrira. Megjithatë, shumica e udhëheqësve evropianë mbërritën në takimin me rrezik të lartë duke pritur ende që të materializohej një marrëveshje.
Ndërsa u mblodhën në labirintin e korridoreve të ndërtesës Europa, 27 udhëheqësit e BE-së vendosën të braktisnin planet për të diskutuar fillimisht financimin për Ukrainën dhe ta linin temën për në fund, për të fituar kohë shtesë për të bindur De Weverin.
Aksioni i vërtetë u zhvillua në dhoma rrallë të arritshme prapa skenave, ku udhëheqësit e BE-së u takuan diskret me kolegët.
Ndërsa udhëheqës të tjerë debatuan për çështje kyçe si zgjerimi dhe buxheti i ardhshëm shumëvjeçar i Unionit, kryeministri belg dhe aktorë të tjerë kyç, përfshirë kryeministrin italian Giorgio Meloni dhe Merzo, u larguan nga dhoma. Merz u takua me Melonin privatisht për të provuar ta bindte atë.
Çmimi i De Wever për mbështetjen e planit të aseteve ishte: garanci financiare të pakufizuara nga shtetet e tjera anëtare për paketën prej 210 miliardë eurosh, në rast se Rusia do të ngrinte padi ose do të hakmerrej ndryshe.
Por ideja për t’i dhënë Belgjikës një çek të bardhë ishte e papranueshme, sepse vendet kishin frikë nga përgjegjësia e pakufizuar për buxhetet e tyre.
Pas katër orësh bisedimesh, kishte një mundësi reale që të mos kishte asnjë marrëveshje.
Ideja e përdorimit të aseteve ruse për një kredi u shua menjëherë pasi një dokument ligjor dyfaqësh që adresonte shqetësimet belge qarkulloi midis udhëheqësve. Për shumë udhëheqës, ai ngriti shumë pyetje dhe shkoi shumë larg. Meloni shpejt filloi të theksonte dobësitë e tij. Asaj iu bashkuan Presidenti francez Emmanuel Macron dhe kryeministri i atëhershëm i Luksemburgut Luc Frieden.
Ndërsa koha po mbaronte, udhëheqësit donin të largoheshin nga Brukseli për festat e Krishtlindjeve dhe Ukraina po priste për siguri, biseda u kthye te Plani B i Komisionit Evropian për financimin e Ukrainës: huamarrja e përbashkët.
Të them të drejtën, kjo ide kishte qenë në qarkullim prej ditësh. Von der Leyen hapi derën për euroobligacionet gjatë një fjalimi në Parlamentin Europian të mërkurën në mëngjes.
“Unë propozova dy mundësi të ndryshme për Këshillin e ardhshëm Evropian, njëra e bazuar në asetet dhe tjetra e bazuar në huamarrjen e BE-së”, tha ajo.
Pyetja ishte se si BE-ja mund ta detyronte Hungarinë, e cila kishte zgjedhur të mos merrte pjesë në euroobligacione, të hiqte veton e saj. Zyrtarët e Komisionit dukeshin të bindur se kishin gjetur një zgjidhje.
Në këmbim të mbështetjes së Orbán-it, Komisioni do t’i kursente taksapaguesit hungarezë nga pagesa për mbrojtjen e Ukrainës.
Orbán, kryeministri çek Andrej Babiš dhe Robert Fico i Sllovakisë, një treshe udhëheqësish euroskeptikë të BE-së, u mblodhën për një takim privat në periferi të samitit përpara se udhëheqësit të uleshin për darkë.
Në fund, të gjithë morën përjashtime nga borxhi i përbashkët.
Ajo që i bashkoi 24 udhëheqësit e mbetur të BE-së ishte bindja se dështimi në këtë samit të dhjetorit nuk ishte një mundësi. Pa para nga BE-ja, Ukraina do të falimentonte vitin e ardhshëm.
Zelensky, i cili mbërriti në Bruksel të enjten në mëngjes për të përqendruar vëmendjen e udhëheqësve në detyrën që kanë përpara, u tha gazetarëve pas drekës se nëse nuk arrijnë një marrëveshje, Ukraina do të duhet të ulë ndjeshëm shpenzimet. Kjo do të thotë më pak armë dhe dronë dhe më shumë viktima në sulmet ruse.
Në fund të fundit, një marrëveshje kompromisi do të thotë, siç ndodh shpesh në vendimmarrjen e BE-së, se pothuajse çdo udhëheqës mund ta paraqesë rezultatin si një fitore, por askush më shumë se kryeministri belg.
Lajmi i keq për të është se kjo nuk do të harrohet në korridoret e pushtetit të BE-së për një kohë të gjatë, shkruan Politico.
