Njohësit e situatës në Serbi mendojnë se nevojitet vullnet politik për zbatimin e marrëveshjes për formimin e Asociacionit të komunave më shumicë serbe, e cila mbetet obligim i Kosovës.
Juristët serbë në Beograd theksojnë se Asociacionit të komunave më shumicë serbe duhet të garantojë një gamë të gjerë të të drejtave të veçanta që garantojnë mbijetesën dhe zhvillimin e komunitetit serb në Kosovë.
Beogradi zyrtar para pak kohësh ka bërë të ditur se Marrëveshja e Ohrit ka filluar të zbatohet me marrëveshjet për targa dhe vula doganore, por se tash mbetet se çfarë po ndodhë më Asociacionin. Për Beogradin zyrtarë, kjo është një pikë kryesore në dialog, sepse edhe pse është rënë dakord para disa vitesh, nuk po zbatohet.
Sipas ekspertëve, ka shumë gjasa që të ketë ende pritje për formimin e Asociacionit, duke qenë se nuk ka kohë në periudhën e ardhshme për shkak të përfundimit të mandatit të Komisionit Evropian.
Koordinatori i Grupit Punues për Kapitullin 35, Dragisha Mijaçiq, ka theksuar për RTK2 se në këtë moment janë në pritje të konstruktivitetit dhe lëvizjes së Prishtinës zyrtare, që më pas të hedhin hapin tjetër më të madh drejt zbatimit. Sipas Mijaçiqit, aktualisht nuk ka vullnet politik për ta bërë këtë.
“Çështja e Asociacionit në mandatin e këtij Komisioni Evropian është e pamundur të zgjidhet, por besoj se mund të ketë progres në lidhje me organizimin e zgjedhjeve në veri të Kosovës, si një nga çështjet kyçe dhe do të jetë edhe dinarët. rendin e ditës. Nuk i shoh instrumentet që do të çojnë në formimin e Asociacionit në dy vitet e ardhshme. Komisioni i ri (Komisioni Evropian) do të duhet të presë dhe me vonesën e tij, kryeministri Kurti arriti ta zvarritë atë proces deri në atë masë sa që presioni për formimin e Asociacionit të zvogëlohet në këtë moment. Megjithatë, mbetet obligim dhe besoj se Kosova nuk do të mund të shpëtojë prej saj”, ka theksuar Mijaçiq.
Nga këndvështrimi i Beogradit zyrtarë dhe serbëve të Kosovës, nuk ka obligim më të madh nga Marrëveshja e Brukselit sesa formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe.
Ndërsa ende nuk dihet se kur do të jetë në rend dite kjo pikë sa i përket zbatimit, si Kosova ashtu edhe Serbia janë duke diskutuar për kompetencat e saj. Theksohet se Qeveria e Kosovës e ka pranuar obligimin për formimin e Asociacionit si pjesë e Marrëveshjes së Brukselit në vitin 2013, por nuk e ka zbatuar deri më sot, me faktin se kompetencat janë përcaktuar në vitin 2013 dhe 2015.
Avokati Milan Antonijeviq vlerëson për RTK2 se Asociacioni është çështja më e rëndësishme për mbijetesën e komunitetit serb në Kosovë, i cili duhet të garantojë një gamë të gjerë të të drejtave të veçanta.
Antonijeviq beson se zgjidhjet brenda Asociacionit duhet të garantojnë përmirësimin e sigurisë, por edhe të perspektivës ekonomike të komunitetit serb në Kosovë.
“ZSO duhet të garantojë autonomi, një numër më të madh të drejtash, nga të drejtat ekonomike, sociale, shëndetësore, pastaj të drejtat kulturore, gjithçka që bën të mundur jetën e një komuniteti në një territor. Natyrisht, i kthehemi edhe pjesëmarrjes së serbëve brenda institucioneve të Kosovës. Pres autonomi thelbësore brenda këtij statuti, pres përgjegjësi të qarta dhe diçka që do t’i mundësojë komunitetit serb të qëndrojë, të mbijetojë dhe të zhvillohet kulturalisht, por edhe, që është shumë më domethënëse, ekonomikisht”, ka theksuar Antonijeviq.
Në Beogradin zyrtarë mendohet se në periudhën e ardhshme temë kryesore e dialogut do të jetë ASK, si dhe çështjet aktuale të hapura, siç është ndalimi i përdorimit të dinarëve në Kosovë. Sipas ekspertëve, fokusi do të jetë në çështjet e hapura, ndërsa kyç do të jetë ende zbatimi i asaj që tashmë është rënë dakord.
