Shkruan: Hillary KRIEGER
Që nga sulmi i Hamasit në Izraelin jugor më 7 tetor, eksperti ushtarak John Spencer ka vëzhguar me kujdes luftën e Forcave Mbrojtëse të Izraelit kundër kësaj organizatës terroriste, duke përfshirë dy udhëtimet që ai bëri në Rripin e Gazës së bashku me Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) gjatë dimrit.
Spencer tha për CNN Opinion se ai sheh se bashkësia ndërkombëtare po e frenon ushtrinë e aftë izraelite për ta zhdukur me shpejtësi ushtrinë e Hamasit. Ai thotë se kufizimet që ShBA ia ka vendosur Izraelit nuk kanë vlejtur në fushatat ushtarake të ShBA.
Spencer i bën këto vlerësime pas 25 vitesh shërbimi si ushtar këmbësorie, duke përfshirë dy turne luftarakë në Irak. Ai tani është drejtues i studimeve të luftës urbane me Institutin e Luftës Bashkëkohore në West Point, dhe përvoja e hulumtimi i tij kanë qenë thelbësore për këndvështrimin e tij mbi fushatën e Izraelit dhe se si ajo krahasohet me operacionet ushtarake amerikane.
Trysnia e ShBA-së mbi Izraelin e ka arritur kulmin në Rafah, qytetin jugor të Gazës që besohet të jetë bastioni i fundit i madh i Hamasit dhe një pikë kyçe për kontrabandën e armëve përmes kufirit egjiptian. Por, ShBA-ja po ndalon dërgimin e disa llojeve armësh për të cilat ka frikë se mund të përdoren nga Izraeli në Rafah si pjesë e një përpjekjeje për të parandaluar një ofensivë të madhe të IDF-së atje, edhe pse thuhet se po përgatit një shitje të konsiderueshme të armëve të tjera. Shtetet e Bashkuara po paralajmërojnë se një operacion tokësor në shkallë të gjerë me siguri do të shkaktojë më shumë vdekje dhe vuajtje mes civilëve të Gazës, qindra mijëra prej të cilëve janë strehuar në qytet.
Spencer thekson se lufta është gjithashtu e rrënjosur thellë në natyrën njerëzore. Kur demokracitë sulmohen, siç do të sulmohen në mënyrë të pashmangshme, ato duhet të zhvillojnë luftëra në mënyra që të sjellin shpejt fitoren për të arritur paqen e qëndrueshme.
Pikëpamjet në këtë intervistë të përmbledhur janë të Spencer-it.
CNN: A mendoni se Izraeli mund ta mposht Hamasin pa kryer një operacion tokësor në Rafah?
Spencer: Nga 8 tetori e tutje, ka pasur zyrtarë të lartë amerikanë që sinjalizonin se një operacion tokësor nuk do të arrinte qëllimet e shkatërrimit të Hamasit, sjelljes së pengjeve në shtëpi dhe sigurimit të kufirit. Si studiues i luftës urbane, nuk jam plotësisht dakord me këtë. Fakti është se në Rafah besohet se janë pengjet dhe fuqia dhe udhëheqja ushtarake e Hamasit, se aty prodhohen raketat dhe armët e tyre dhe aftësitë e tjera, pra gjithçka. IDF-ja do të duhej të zbatonte një operacion tokësor në Rafah, sepse këto gjëra janë futur thellë nën tokë në tunelet që ka ndërtuar Hamasi.
Nëse Hamasi mbijeton në Rafah, ata do të fitojnë. Nuk ka rëndësi nëse ata janë shtyrë në cepin më të vogël të Gazës. Nëse udhëheqja e Hamasit mbijeton, ata e kanë fituar luftën, sepse mund të thonë se sulmuan Izraelin dhe mbijetuan, dhe më pas mund t’i rindërtojë radhët, të vazhdojnë të luftojnë kundër çdo force tjetër qeverisëse të ardhshme që do të vijë në Gaza dhe do të nisë sulmet e ardhshme kundër Izraelit. Irani dhe proksit e tij gjithashtu do të kishin validuar strategjinë e tyre për të sulmuar Izraelin, për të dobësuar pozicionin e Izraelit me aleatët e tij dhe më pas do ta përsërisnin atë.
Mënyra më e mundshme për të vazhduar dhunën dhe mungesën e paqes në Izrael dhe Palestinë është lënia në pushtet e Hamasit.
Sigurisht, është e vështirë të shihet rruga drejt paqes nga këtu, por e them me bindje të plotë se mënyra më e sigurt për ta vazhduar dhunën në Lindjen e Mesme është të lini Hamasin t’i mbijetojë kësaj lufte.
CNN: Por edhe në pjesë të Gazës ku Izraeli ka hyrë në terren dhe ka pastruar Hamasin, për shembull në Gazën veriore, ju keni parë që Hamasi është riorganizuar dhe ka vazhduar luftimet. Pra, a nuk ngre kjo disa pikëpyetje nëse Izraeli mund të jetë i suksesshëm kundër Hamasit, pavarësisht nga kufizimet që ShBA vendos mbi të?
Spencer: Jo, për mua nuk është kështu. Nëse do të matni nëse Izraeli ka pasur ndonjë sukses në qasjen e tij, ju e matni atë me atë që ishte Hamasi më 7 tetor, jo me atë që është tani. Qasja e IDF, për mendimin tim, ka qenë shumë efektive në shkatërrimin e Hamasit si një organizatë ushtarake sipas çdo përkufizimi: numri i formacioneve të shkatërruara të armikut, të pafta për t’u rindërtuar si njësi efektive për të kryer misionin e tyre të caktuar të tillë si sulmi ose mbrojtja, madhësia e terrenit që armiku po kontrollon, numri më i vogël i pengjeve që ata po mbajnë. IDF nuk ka nevojë të vrasë secilin nga mbi 40,000 anëtarët e Hamasit me karta që të ketë sukses. Ato duhen të thyejnë formacionet ushtarake të Hamasit, t’ia zhbë aftësitë e saj dhe të shkatërrojë udhëheqjen e saj.
Fakti që ka ende entitete të çara të Hamasit në Gazën Veriore është një paralajmërim i qartë se e nesërmja do të jetë shumë e vështirë sepse do të ketë ende shumë zjarre të mbetura në mjedis. Unë kam qenë pjesë e pushtimit të Irakut në vitin 2003. Pasi shkatërruam mjaft nga aftësitë ushtarake të Irakut, shumica e ushtrisë hoqën uniformat e tyre dhe u larguan përpara se ShBA-ja t’i çmobilizonte atë. Më vonë, ata u bënë pjesë e kryengritjes kur gjërat nuk shkuan mirë, natyrisht, por kjo nuk do të thoshte se ne nuk ishim efektivë për ta larguar pushtetin ose vetë ushtrinë.
CNN: A nuk mund të ketë ende ofensiva e Izraelit efektin e krijimit të më shumë militantëve që do t’i bashkohen Hamasit dhe do të luftojnë kundër Izraelit? A nuk mund të ishte kundërproduktive?
Spencer: Mund të ketë. Absolutisht. Dhe këtu jam dakord me gjeneralin David Petraeus. Petraeus thotë se mund të krijoni më shumë terroristë 10 ose 20 vjet më vonë. Tani, sigurisht, ju duhet të shkatërroni Hamasin. Por ajo që bëni të nesërmen ka absolutisht rëndësi. Mungesa e suksesit në Afganistan nuk ishte për shkak të luftës për të hequr talebanët, por sepse strategjia që erdhi pas shkatërrimit të terroristëve dhe strukturës së tyre qeveritare nuk dha një rezultat më të mirë për afganët. Ajo që Izraeli do të mund të bëjë të nesërmen mund të nënkuptojë përfundimisht se humbet një lojë shumë të gjatë kundër një ideologjie.
Luftërat krijojnë njerëz që nuk janë të lumtur nëse pala e tyre humbet, dhe kjo në fakt mund t’i radikalizojë ata. Por sot kur përballeni me një kërcënim ekzistencial ose një luftë botërore, kjo nuk merret një konsideratë. Ju duhet ta shkatërroni ushtrinë tjetër që po përpiqet t’ju dëmtojë në kohë reale.
Një krahasim i mirë është nazizmi. ShBA nuk mund të shqetësohej për radikalizimin e mëtejshëm të gjermanëve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Duhej t’i jepte përparësi mposhtjes së tyre. Më pas mund të punonte për t’i deradikalizuar ato. Sigurisht, ideologjia e nazizmit ende jeton, sepse ideologjitë nuk mund të çrrënjosen. Por ajo është bërë jofunksionale. Kjo ishte e mundur vetëm sepse së pari pati një fitore ushtarake mbi regjimin nazist.
CNN: Pra, ju mendoni se kjo është një luftë e fitueshme për IDF-në?
Spencer: Njëqind për qind. Por është gjithashtu një luftë shumë e fitueshme për Hamasin në këtë pikë, sepse luftërat nuk përcaktohen vetëm nga aftësitë ushtarake. Ata janë një betejë vullnetesh. Dhe nëse Hamasi mund të mbijetojë, ai arrin strategjinë e tij të luftës dhe ka më shumë fuqi politike sesa më 7 tetor. Hamasi do të shihet si aktori i madh që gjeti një mënyrë për të kryer një sulm masiv, brutal ndaj Izraelit, për të mbijetuar dhe për të arritur akoma fitoret politike, duke përfshirë dobësimin e aleancave të Izraelit në botën perëndimore, veçanërisht me Shtetet e Bashkuara. Hamasi më pas do ta përdorte këtë fuqi të shtuar për të rindërtuar dhe sulmuar ndërsa përpiqet të arrijë strategjinë e tij të madhe të deklaruar – shkatërrimin e Izraelit dhe vdekjen e të gjithë popullit hebre.
CNN: Ju keni thënë diku tjetër se IDF ka qenë e suksesshme që t’ua mundësojë sigurinë një numri të madh të civilëve palestinezë. Por, civilët janë vrarë duke u përpjekur të largohen dhe ata thonë se nuk kanë ku të shkojnë në ndonjë vend të sigurt. Pra, si është e saktë të thuhet se Izraeli mund të jetë efektiv në lëvizjen e civilëve nga Rafah për në zona të sigurta?
Spencer: Civilët janë vënë në rrezik gjatë evakuimit për shkak të Hamasit. Ka pasur luftime pranë zonave të caktuara të sigurta për shkak të Hamasit. Zona humanitare Al-Mawasi u zgjodh sepse ishte në vijën bregdetare larg mbrojtjeve që Hamasi ka ndërtuar në tunele dhe zona urbane, por Hamasi ende hedh raketa nga atje dhe zona të tjera humanitare. Kështu që njerëzit thonë se nuk ka asnjë vend të sigurt për të shkuar. Ky është kompleksiteti i sfidës.
Që civilët nuk kanë një vend krejtësisht të sigurt për të shkuar, kjo është historia e luftës. Dhe fakti është se Egjipti ka thënë se për sa pyetet Egjipti, po parafrazoj këtu, refugjatët nga Gaza nuk do ta kalojnë kufirin. Është e ndërlikuar, sigurisht, pse Egjipti nuk dëshiron t’i lejojë palestinezët të hyjnë në një kamp humanitar në Sinai, dhe kjo ka të bëjë edhe me historinë e tij me grupet terroriste islamike, kostot për shoqërinë dhe ekonominë, si dhe duke përfshirë mundësinë që Egjipti të shihet si mbështetës i objektivave të Izraelit në luftën në Gaza.
Ju mund ta gjykoni Izraelin që nuk i lejon ata të kalojnë në Izraelin jugor, por kjo është një sfidë unike sepse ata janë pjesë e politikës armike që rrafshoi Izraelin jugor dhe zhvendosi popullsinë izraelite atje. Nëse armiku po kryen operacione në zonën e sigurt, siç bëjnë në spitale dhe shkolla, dhe shpresoj që të flasim për këtë, më e mira që mund të bëni është të krijoni një zonë sa më të sigurt për civilët në kontekstin e dhënë.
CNN: Ju thatë se dëshironi të flisni për Hamasin duke përdorur spitale dhe shkolla?
Spencer: Po. Është një shembull i shkëlqyer i qëllimeve të mira që çojnë në rezultate të këqija. Sigurisht që është gjëja e duhur për t’u thënë palëve ndërluftuese se spitalet nuk duhet të përdoren në luftë, se ata duhet të mbrohen. Por kjo i ka shtyrë luftëtarët që nuk ndjekin ligjet e luftës drejt çdo objekti të mbrojtur. Hamasi mori çdo ligj të luftës dhe e ndryshoi atë për të ndërtuar një mjedis në të cilin Hamasi ka pushtuar objektet për shkak të mbrojtjes së tyre ligjore. Pra, luftimi i një armiku që është një organizatë e shpallur terroriste e vë një ushtri konvencionale në një disavantazh të madh, veçanërisht nëse bota po e shikon.
Hamas janë të parët që e bëjnë këtë në një nivel industrial. Ushtria amerikane bombardoi spitalet e plota duke i rrafshuar për shkak të betejave kundër ISIS në spitale. Por ajo që Hamasi ka bërë është projektimi i çdo lokacioni të mbrojtur si një objekt ushtarak, sepse ata e dinin që jo vetëm që Izraeli do të duhej të kufizonte përdorimin e forcës kundër këtyre vendeve, por bota do ta dënonte Izraelin që fare mendonte të shkonte në ato vende. Natyrisht, Izraeli nuk dëshiron të konsiderohet në të njëjtin nivel me Hamasin nga komuniteti ndërkombëtar, kështu që në mënyrë të parashikueshme Hamasi po përpiqet të përfitojë nga kjo.
Thoja që Hamasi ndërtoi tunelet e tij nën çdo shkollë, objekt të Kombeve të Bashkuara dhe spital, por ajo që po zbulojmë është se jo, ata gjithashtu ndërtuan tunelet e tyre dhe më pas ndërtuan shkollat sipër tyre. Është fjalë për fjalë një nënprodukt i qëllimit tonë për të mbrojtur që ka vënë më shumë njerëz në rrezik.
CNN: Si e dini këtë për ndërtimet e Hamasit nën spitale dhe shkolla? Ka pasur shumë pyetje në lidhje me informacionin që IDF ka nxjerrë atje dhe numrat që përdorin. Pra, si mund të jeni të besueshëm për këtë informacion?
Spencer: Unë i besoj më shumë informacionit të IDF-së sesa Hamasit, por kam qenë gjithashtu në terren në Gaza gjatë kësaj lufte pranë xhamive dhe shkollave me tunele. Unë isha me IDF-në ndërsa ata zbuluan, për shembull. një tunel që dilte nga një xhami, dhe është dokumentuar se Hamasi përdor xhamitë për ruajtjen e armëve dhe qëllime të tjera ushtarake. Prandaj unë jam duke u mbështetur në kërkime personale, si dhe në një besim në një shoqëri shumë morale dhe që i bindet ligjit.
CNN: Ju përmendët pjesëmarrjen tuaj në luftën në Irak. Si do ta krahasonit sjelljen e Izraelit – se a e ka respektuar të drejtën ndërkombëtare apo ka kryer krime lufte – me luftën e SHBA-së, të themi, me al-Kaedën në Afganistan apo ISIS-in në Mosul, Irak?
Spencer: Nëse doni të flisni për taktikat për të parandaluar dëmtimin e civilëve në luftë, ushtria amerikane përdor shpejtësinë, forcën dhe fuqinë dërrmuese. Kjo është ajo që bëmë në Panama, Afganistan, Irak, ju emërtoni luftën ku ne duam t’ia zhbëjmë fuqinë dhe të shkatërrojmë ushtrinë e saj; ne e bëjmë shpejt që të mos zgjatet lufta. Problemi është se komuniteti ndërkombëtar e shtyu Izraelin në këtë kornizë të të ecurit më ngadalë, duke ecur në mënyrë metodike, duke evakuuar çdo zonë paraprakisht.
Mund të them me shumë besim se Izraeli ka bërë gjithçka që ushtria amerikane ka bërë ndonjëherë në historinë e luftimeve urbane dhe gjëra që ne nuk i kemi bërë kurrë, duke zbatuar çdo teknikë për zbutjen e dëmeve civile që është zhvilluar në 30 vitet e fundit pavarësisht nga taktikat e Hamasit.
CNN: Ka njerëz që thonë se, edhe nëse Izraeli në përgjithësi po respekton të njëjtat standarde për mbrojtjen e civilëve si ShBA-ja, ajo që ndodhi në Irak dhe Afganistan ishte tmerr dhe SHBA-të nuk ia dolën të mbrojnë civilët atje.
Spencer: Lufta është ferr, andaj jam dakord. Njerëzit thonë, shikoni çfarë po bëhet. Si mund të jetë kjo e ligjshme? Dhe edhe nëse është e ligjshme, duhet të ndalet. Unë po them, si studiues i luftës përgjatë historisë, se lufta është ferr. Dhe se nëse nuk ecni përpara dhe nuk përfundoni misionin, në fakt ju çoni në shumë më tepër vuajtje njerëzore sesa që prodhon vetë lufta. Kjo arrin pothuajse në një filozofi lufte, që nuk duhet të ketë kurrë luftë, apo jo? Nuk duhet të ketë kurrë luftë, por kjo nuk është historia e njerëzimit.
Si një luftëtar, ngulmoj që të respektohen ligjet e luftës. Dua luftë të përmbajtur. Nuk dua që civilët të jenë në shënjestër. Nuk ka asnjë provë që ushtria amerikane në Irak dhe Afganistan ka shënjestruar ndonjëherë civilët, por a e kemi bërë këtë në të kaluarën? Absolutisht. Bombardimi i Tokios, për shembull. Llogaritjet tona për dëmin kolateral janë shumë të ndryshme tani dhe ne nuk duhet të kthehemi prapa.
Prandaj, dua që ligjet të zbatohen, por problemi është se kjo është pjesa vërtet e rrezikshme e akuzave dhe perceptimeve dhe nënprodukti i luftës së Izraelit kundër Gazës: çfarë do të thotë për të ardhmen e demokracive si Shtetet e Bashkuara nëse në luftën e ardhshme – dhe Zoti na ruajt nëse është një luftë mbijetese kundër ndonjë fuqie të madhe që është ngritur – ne do të themi se nuk duhet të ketë vuajtje civile. Po të kishte pasur medie shoqërore gjatë Luftës së Dytë Botërore, ne mund të mos jetonim në botën në të cilën jetojmë sot. Japonezët dhe gjermanët mund të kishin fituar nëse kundërshtarët e tyre demokratë do të besonin se kostoja e rezistencës ndaj tyre ishte shumë e lartë për t’ia vlejtur.
Mendoj se këtu njerëzit nuk po shohin pasojat e asaj që po thonë për Izraelin. Ju keni thënë një kategori të atyre që thonë se po respektohet ligji, gjë që thjesht nuk është e provuar. Pastaj ju e keni kategorinë tjetër që thotë: “nuk më intereson nëse ata ndjekin ligjin apo jo, vuajtja njerëzore është e tepërt, ata duhet të ndalojnë”. Mendoj se, sipas tyre, çfarë do të thotë kjo është se kostoja është shumë e madhe, kështu që ju duhet ta lini Hamasin të fitojë. Kurse unë them se qëllimet tuaja shumë të mira do të çojnë në vuajtje më të mëdha. Ju në fakt po avokoni për më shumë luftë duke u përpjekur ta ndaloni këtë luftë.
CNN: Në një skenar të ngjashëm, çfarë mendoni se do të kishin bërë Shtetet e Bashkuara?
Spencer: Besoj fuqimisht se do të kishte qenë një përgjigje dërrmuese dhe e menjëhershme për t’i dhënë fund luftës sa më shpejt të jetë e mundur dhe për të arritur ato qëllime për t’i sjellë njerëzit tanë në shtëpi, për t’i ndaluar raketat dhe për t’u siguruar që nuk do të ndodhte më kurrë. Historia e Shteteve të Bashkuara dhe historia e luftës tregon se ne do të ishim përgjigjur në mënyrë dërrmuese.
Do të kishte shkaktuar një sasi të madhe shkatërrimi dhe do të kishte pasur llogaritje se cila është vlera e mbrojtjes së kombit tonë. Por unë po argumentoj se qasja që ShBA-ja ka kërkuar për luftën e Izraelit është zgjatur dhe ka shkaktuar më shumë shkatërrim sesa nëse ata do të kishin hyrë me forcë dhe shpejtësi më të madhe. Dhe ky është një rrezik me operacionin më të kufizuar që ShBA mund ta shtyjë Izraelin të kryejë në vend të një operacioni tokësor të Rafah.
Duke ecur ngadalë, mund të argumentoj nëpër histori dhe metrikë, kjo i jep armikut tuaj më shumë kohë për t’u mbrojtur, më shumë kohë për të parandaluar planet tuaja, më shumë kohë për t’ju penguar ta zini armikun në befasi. Ne, në kuptimin e gjithë botës, jemi gjithashtu përgjegjës për disa nga shkatërrimet që kanë ndodhur në Gaza.
CNN: Si mendoni?
Spencer: Sepse bota i tha Izraelit në fillim të operacionit tokësor, se ajo që po bën (Izraeli), nuk më intereson nëse është e ligjshme apo jo, nuk mund të vazhdojë. Duhet të gjesh një mënyrë tjetër. Shtetet e Bashkuara me ndikimin e tyre thanë, shikoni, unë e di se çfarë po bëni është të arrini rezultate, por ju duhet të gjeni një mënyrë tjetër.
Si rrjedhojë, IDF-ja ndërroi taktikat e saj, zvogëluan numrin e forcave, zvogëluan numrin e goditjeve ndaj objektivave ushtarakë, dhe ata vepruan më metodikisht dhe ngadalësuan. Ata bënë më shumë pauza taktike, shmangën më shumë zona nëse kishin ndonjë popullsi civile në to, dhe u bë një luftë shtëpi më shtëpi, bllok pas blloku, tunel më tunel, gjë që e ka zgjatur luftën.
Kjo ka rritur vuajtjet humanitare dhe tendosjen mbi furnizimet humanitare në Gaza. Ajo ka rritur kohëzgjatjen e dhunës dhe ekzistencën e vazhdueshme të Hamasit. Pra, ne jemi fajtorë për disa nga shkatërrimet në Gaza për shkak të kësaj. Ne mbajmë një pjesë të përgjegjësisë.
