Kur zbulohet kolesteroli i lartë jo i shëndetshëm në gjak, ndodh inflamacioni dhe grumbullimi i pllakave në arterie, të cilat më pas mund të çojnë në ulje të rrjedhjes së gjakut, dëmtim të arterieve dhe komplikime të tilla si presioni i lartë i gjakut, sulmi në zemër dhe goditje në tru.
Yndyrnat trans
“Yndyrnat trans të prodhuara nga njeriu rrisin kolesterolin dhe kontribuojnë në rreziqet e sëmundjeve të zemrës”, thotë nutricionistja sportive Marie Spano.
“Produkte si kokoshkat në mikrovalë, krikerat dhe drithërat mund të përmbajnë yndyrna trans të fshehura në përbërësit e tyre”, thotë ajo.
Lëngjet
Sheqeri mund të ketë një ndikim edhe më të madh se yndyrat e ngopura kur bëhet fjalë për kolesterolin e lartë dhe rrezikun e përgjithshëm të sëmundjeve të zemrës, sipas një rishikimi mjekësor të vitit 2016 të botuar në revistën Progress in Cardiovascular Diseases.
Megjithatë, sheqernat e shtuara qëndrojnë pas kësaj rritjeje te kolesterolit, jo sheqernat natyrale që gjenden në fruta, perime ose drithëra. Sipas Qendrës Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), pijet e ëmbla me sheqer si soda janë burimi kryesor i sheqerit të shtuar në dietën amerikane.
Një studim i vitit 2024 i publikuar në Journal of Clinical Medicine zbuloi se vetëm një pije me sheqer në ditë lidhej me një rrezik 18% më të lartë të sëmundjeve të zemrës.
Bukë e bardhë, oriz dhe makarona
Teprimi me karbohidratet e rafinuara, ushqimet pa fibra natyrale, mund të kenë të njëjtin efekt në trup si soda, thotë Amy Shapiro, një dietologe dhe nutricioniste e regjistruar në qytetin e Nju Jorkut.
“Sheqernat e thjeshta si buka e bardhë në fakt mund të stimulojnë mëlçinë tonë të prodhojë më shumë kolesterol LDL dhe gjithashtu të zvogëlojë sasinë e kolesterolit HDL në gjakun tonë”, shpjegon Gambino.
Mishi
Ushqimet e pasura me yndyra të ngopura janë të lidhura me rritjen e kolesterolit, thotë Zumpano, duke përmendur mishin e përpunuar, copëzat yndyrore të mishit, ushqimet e shpejta, ushqimet e skuqura dhe ushqimet e përpunuara si shembuj kryesorë.
Ushqim i skuqur
Zumpano i quan ushqimet e skuqura një përforcues të madh të kolesterolit dhe kjo për shkak se vajrat e përdorura për të skuqur ose skuqur ushqimet janë shpesh të larta në yndyrna të pashëndetshme.
Drithëra për mëngjes
Jo vetëm që shumica e drithërave përbëhen nga karbohidrate të rafinuara, por drithërat e mëngjesit janë të ngarkuara me sheqerna të shtuara, paralajmëron Spano.
Vaj kokosi
Sipas Gambino, vajrat tropikale, të tilla si palma dhe kokosi, janë veçanërisht të larta në kolesterolin dietik për shkak të përqindjes së tyre të yndyrës së ngopur (më shumë se 80% e vajit të kokosit është yndyrë e ngopur).
Ushqim i shpejtë
Edhe pse në përgjithësi i mungojnë lëndët ushqyese, ushqimi i shpejtë mund të ketë një efekt veçanërisht të fshehtë në kolesterolin e lartë. Një studim i vitit 2017 zbuloi se njerëzit që hanin ushqim të shpejtë më shumë se një herë në javë kishin një rritje të LDL dhe kolesterolit total në krahasim me nivelin e njerëzve që e hanin atë rrallë, shkruan The Healthy.
Të blera salcë sallate
Shumica e salcave të sallatave përmbajnë një sasi të habitshme sheqeri të shtuar, thotë Spano. Sipas Departamentit Amerikan të Bujqësisë (USDA), një pjesë me dy lugë gjelle e një salce tipike italiane të blerë në treg përmban midis 3,5 dhe 6 gram sheqer të shtuar, shkruan The Healthy, sic raporton N1.
