Kryeministri britanik Keir Starmer u bëri thirrje udhëheqësve në një samit të madh evropian në Londër të dielën që të shtojnë përpjekjet e mbrojtjes së vendeve të tyre për të ndihmuar jo vetëm sigurimin e paqes në Ukrainë, por edhe për të sjellë stabilitet në të gjithë kontinentin.
Samiti në kryeqytetin britanik, i cili zgjati rreth dy orë, u mbajt me pjesëmarrjen e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky. Ai më vonë ishte planifikuar të kishte një audiencë me Mbretin Charles III të Britanisë së Madhe .
Në një konferencë për shtyp pas takimit ndërkombëtar, Keir Starmir njoftoi se Mbretëria e Bashkuar do t’i sigurojë Ukrainës akses në 1.6 miliardë £ për të blerë më shumë se 5,000 raketa të mbrojtjes ajrore. Këto raketa do të prodhohen në Belfast. Qëllimi është të forcohet pozita e Ukrainës në mënyrë që Kievi të mund të negociojë nga një pozicion i fortë, tha Starmer.
Starmer tha se Britania, Franca dhe vende të tjera kishin rënë dakord të punonin me Ukrainën “për një plan për t’i dhënë fund luftimeve”. Ky plan më pas do të diskutohet me Shtetet e Bashkuara dhe do të zbatohet së bashku. Liderët në samit ranë dakord për katër hapa të rëndësishëm, sipas Keir Starmer. Biseda ka të bëjë me mbajtjen e ndihmave ushtarake në Ukrainë, ndërsa lufta vazhdon dhe rritjen e presionit ekonomik ndaj Rusisë. Pika e dytë është se çdo paqe e qëndrueshme duhet të garantojë sovranitetin dhe sigurinë e Ukrainës dhe vetë Ukraina duhet të jetë e pranishme në tryezën e çdo negociate për paqen. Së treti, në rast të një marrëveshjeje paqeje, udhëheqësit evropianë do të duhet të kërkojnë të pengojnë çdo pushtim të ardhshëm rus të Ukrainës. Pika e katërt përfshin krijimin e një “koalicioni të atyre që dëshirojnë” të mbrojnë Ukrainën dhe të garantojnë paqen në këtë vend.
“Evropa duhet të bëjë punën e vështirë, por mbështetja e SHBA-së është e nevojshme”, thotë kryeministri britanik. Ai tha se nuk ishte dakord me pikëpamjen se Shtetet e Bashkuara ishin bërë një aleat jo i besueshëm. “Nuk ka dy vende aq të lidhura sa dy vendet tona”, theksoi Keir Starmer, duke folur për marrëdhëniet midis Britanisë së Madhe dhe Shteteve të Bashkuara. Ai shtoi se diskutimet e së dielës në Londër u organizuan duke marrë parasysh se Evropa po punon për planin për Ukrainën së bashku me SHBA-në dhe me mbështetjen e Uashingtonit. Starmer tha se kishte folur për këtë çështje me presidentin amerikan Donald Trump të shtunën. “Është e rëndësishme për sigurinë e Evropës që kontinenti të bashkëpunojë ngushtë me Shtetet e Bashkuara”, mendon kreu i qeverisë britanike.
Duke folur për gazetarët, Starmer tha ndër të tjera se ka ardhur koha që Evropa të veprojë. Pjesëmarrësit në samitin e Londrës ranë dakord të takohen sërish në të ardhmen e afërt si pjesë e punës për një plan të përbashkët.
Siç vë në dukje Reuters , takimi i liderëve evropianë u organizua për të demonstruar mbështetje për Zelenskyn, i cili dy ditë më parë ndërpreu vizitën e tij në Uashington pas bisedimeve të dështuara me presidentin amerikan Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë. Për shkak të një grindjeje midis Zelensky dhe Trump, si dhe zëvendëspresidentit të SHBA J.D. Vance, presidenti ukrainas u largua herët nga bisedimet. Në të njëjtën kohë, u anulua konferenca e tyre përfundimtare për shtyp me Trump dhe nënshkrimi i një marrëveshjeje dypalëshe për burimet minerale.
Udhëheqësit botërorë që mirëpritën Volodymyr Zelensky në kryeqytetin britanik më 2 mars, e përshëndetën ngrohtësisht presidentin ukrainas dhe i premtuan atij mbështetjen e tyre.
Krerët e qeverive të Holandës, Danimarkës, Suedisë, Norvegjisë, Gjermanisë, Italisë, Polonisë, presidenti francez Emmanuel Macron dhe presidenti finlandez Alexander Stubb mbërritën në samitin në Londër. Ndër pjesëmarrësit në diskutim janë edhe kryeministri kanadez Justin Trudeau, ministri i jashtëm turk Hakan Fidan, sekretari i përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe presidenti i Këshillit Evropian Antonio Costa.
Shefi i NATO-s Rutte shkroi në rrjetin social X se Evropa, për të ruajtur fuqinë e Aleancës së Atlantikut të Veriut, duhet të rrisë shpenzimet e mbrojtjes dhe gjithashtu të bëjë më shumë për të mbështetur Ukrainën.
Starmer, duke iu drejtuar pjesëmarrësve të takimit, theksoi se Evropa po përballet me një sfidë sigurie që “ndodh një herë në një brez”. “Arritja e një rezultati të mirë për Ukrainën është thelbësore për çdo vend të përfaqësuar këtu dhe për shumë të tjerë,” tha Starmer në samit. Ai shtoi se takimi kishte për qëllim të diskutonte masat e përbashkëta për të arritur një paqe të qëndrueshme dhe të drejtë, si dhe për të siguruar që Ukraina të mund të mbrohej kundër Rusisë jo vetëm tani, por edhe kundër çdo sulmi të mundshëm në të ardhmen.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen e quajti samitin e Londrës “një diskutim të mirë dhe të sinqertë”. Sipas saj, pjesëmarrësit diskutuan nevojën për garanci gjithëpërfshirëse të sigurisë për Ukrainën, duke përfshirë sigurimin e saj me mjetet për të mbrojtur dhe forcuar mbrojtjen e saj. Në të njëjtën kohë, von der Leyen përmendi mjetet e “mbijetesës ekonomike”. Ajo tha gjithashtu se Evropa kishte nevojë për një qasje të përbashkët për forcimin e mbrojtjes dhe “veprim në shkallë të gjerë” në këtë fushë. “Ne kemi nevojë për një plan të qartë nga Bashkimi Evropian dhe një qasje të përbashkët evropiane, tani është jetike të rriten shpenzimet, është e rëndësishme të përgatitemi për më të keqen”, shtoi ajo.
Kryeministri polak Donald Tusk e quajti takimin në kryeqytetin britanik historik, duke theksuar se “Perëndimi nuk do t’i nënshtrohet shantazheve të Putinit”. Sipas Tusk, diskutimi u zhvillua në një kohë “një sfide të madhe për të gjithë Evropën, jo vetëm për BE-në dhe Ukrainën”. Kryeministri polak theksoi se “nuk mund të ketë dyshim se kush është agresori, kush është viktima e këtij agresioni dhe në anën e kujt është Europa tani”. Donald Tusk konfirmoi se aktualisht ka bisedime që vendet evropiane të marrin më shumë përgjegjësi për financimin ushtarak dhe atë të mbrojtjes. Duke komentuar situatën, Tusk shtoi se një ndarje midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara nuk mund të lejohet tani.
Më herët, kryeministri Keir Starmer i tha BBC-së se Mbretëria e Bashkuar, si dhe Franca dhe ndoshta një ose dy palë të tjera, do të punonin me Ukrainën në një plan për t’i dhënë fund armiqësive. Plani do të diskutohet më tej me Shtetet e Bashkuara. Në të njëjtën intervistë, Starmer përmendi synimin e Londrës dhe Parisit për të krijuar një “koalicion të të gatshëmve” për t’i dhënë Kievit garanci sigurie. Britania e Madhe dhe Franca janë të gatshme të dërgojnë paqeruajtës në territorin e Ukrainës, por me kusht që Shtetet e Bashkuara të japin garancitë e duhura.
- Më 1 mars, Zelensky dhe Starmer patën një takim dypalësh në Londër. Si rezultat, palët nënshkruan një marrëveshje me vlerë pothuajse tre miliardë euro për të mbështetur aftësinë mbrojtëse të Ukrainës.
- Keir Starmer thotë se ai po kërkon të rivendosë dialogun dhe të kthejë SHBA-në dhe Ukrainën në detyrën e arritjes së paqes pas konfliktit midis Trump dhe Zelensky në Shtëpinë e Bardhë.
- Përfaqësuesit e administratës së re amerikane të udhëhequr nga Donald Trump këmbëngulin për përfundimin e shpejtë të konfliktit në Ukrainë, ndërsa Uashingtoni ka ndaluar së akuzuari Rusinë për agresion ndaj Ukrainës dhe disa politikanë amerikanë, përfshirë Trump, kanë bërë deklarata të ashpra kundër Kievit. Shtetet e Bashkuara filluan gjithashtu bisedimet dypalëshe me përfaqësuesit rusë. Kjo ka shkaktuar shqetësim në Ukrainë dhe në vendet e BE-së se Uashingtoni do të përpiqet të arrijë një marrëveshje me Moskën “mbi kokën” e Ukrainës dhe Evropës. Shqetësimet u shtuan pas një bisede të tensionuar midis Trump dhe Zelensky në Shtëpinë e Bardhë më 28 shkurt.
