Presidenti amerikan Donald Trump tha përpara një telefonate me Vladimir Putin se “shumë elementë” të një marrëveshjeje paqeje në Ukrainë tashmë janë rënë dakord me homologun e tij rus.
Trump njoftoi në platformën “Truth Social” se do të fliste me Putinin këtë mëngjes. Ai tha se përderisa janë arritur marrëveshje për disa çështje, “shumë gjëra ende duhet të bien dakord”.
“Po vret 2500 ushtarë çdo javë, nga të dyja anët, dhe duhet të ndalet TANI. Mezi pres të flas me presidentin Putin,” shkroi Trump. “Ne do të shohim nëse mund të arrijmë një marrëveshje paqeje, një armëpushim dhe paqe, dhe unë mendoj se do të jemi në gjendje ta bëjmë këtë,” u tha ai gazetarëve një ditë më parë në Air Force One.
Çfarë thotë Zelensky?
Në fjalimin e tij të natës të hënën, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky akuzoi Putinin për zgjatjen e luftës. “Ky propozim mund të ishte realizuar shumë kohë më parë”, tha ai, duke shtuar se “çdo ditë në kohë lufte do të thotë jetë njerëzore”.
Brenda administratës Trump ka pasur mosmarrëveshje në lidhje me ecurinë e negociatave të armëpushimit. Pas një takimi në Jeddah me zyrtarët ukrainas, Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio tha se pjesa “kryesore” e bisedimeve ishte rreth “procesit të negociatave” dhe jo “kushteve specifike”.
I dërguari i SHBA Steve Witkoff, i cili foli me Putinin në Moskë të enjten, gjithashtu pati një ton më të moderuar. Ndërkohë, Britania e Madhe dhe Franca i kanë bërë thirrje Putinit të provojë se dëshiron një marrëveshje paqeje me Ukrainën.
Macron: Mjaft me vdekje, armët duhet të heshtin
Presidenti francez Emmanuel Macron vlerësoi “guximin” e Zelensky në pranimin e propozimit të armëpushimit dhe sfidoi Rusinë të bënte të njëjtën gjë. “Mjaft vdekje. Mjaft jetë të shkatërruara. Mjaft shkatërrim. Armët duhet të heshtin,” tha Macron në një postim në platformën X.
Sekretari i Jashtëm britanik, David Lammy tha se Putini duhet të pajtohet me një “armëpushim të plotë dhe të pakushtëzuar menjëherë”, duke u thënë ligjvënësve se nuk kishte parë “asnjë shenjë të vetme” se Putini ishte serioz për një marrëveshje paqeje.
Shtëpia e Bardhë: Paqja nuk ka qenë kurrë më afër
Ai paralajmëroi se Britania e Madhe dhe aleatët e saj kishin “më shumë letra që mund të luajmë” për të detyruar Rusinë të negociojë “seriozisht”. Shtëpia e Bardhë dha një ton më optimist një ditë përpara bisedimeve të Trump dhe Putin, të cilat do të mbahen me telefon, duke thënë se paqja në Ukrainë “nuk ka qenë kurrë më afër”.
Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Karolina Leavitt u tha gazetarëve mbrëmë se Trump ishte “i vendosur” për të arritur një marrëveshje paqeje.
“Ka një termocentral në kufirin Rusi-Ukrainë që ka qenë objekt diskutimi me ukrainasit dhe ai do ta trajtojë këtë në telefonatën e tij me Putinin nesër,” tha ajo kur u pyet se për çfarë do të negocionin. Është ndoshta termocentrali bërthamor i Zaporizhisë, më i madhi në Evropë. Forcat ruse e kapën atë në mars 2022 dhe frika për një aksident bërthamor vazhdon për shkak të luftimeve në zonë.
I pyetur të dielën se cilat lëshime po konsideroheshin në bisedimet e armëpushimit, Trump tha: “Ne do të flasim për tokën. Do të flasim për termocentralet. Ne po flasim tashmë për këtë, për ndarjen e burimeve të caktuara.”
Çfarë thotë Putin?
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov nuk pranoi të komentonte se çfarë do të diskutonin Trump dhe Putin, duke thënë vetëm: “Ne kurrë nuk e bëjmë këtë”. Megjithëse Putin më parë tha se mbështeste një armëpushim, ai vendosi një listë të kushteve për arritjen e paqes.
Një nga zonat e diskutueshme është rajoni perëndimor i Kurskut të Rusisë, ku Ukraina nisi një inkursion ushtarak gushtin e kaluar dhe pushtoi një pjesë të territorit. Rusia është përpjekur të rimarrë kontrollin e saj në javët e fundit dhe Putin tani pretendon se e ka rimarrë plotësisht Kurskun.
Ukraina është dakord me propozimin e SHBA-së për armëpushim
Ai gjithashtu ngriti pyetje të shumta se si mund të monitorohej dhe kontrollohej armëpushimi përgjatë frontit në lindje dhe tha se nuk do të pranonte praninë e forcave të NATO-s në atë territor. Propozimi i paqes në tryezë u diskutua nga të dërguarit ukrainas dhe amerikanë javën e kaluar në Arabinë Saudite.
Pas negociatave që zgjatën më shumë se tetë orë, ata njoftuan propozimet për një armëpushim 30-ditor, të cilin Ukraina tha se ishte gati ta pranonte. Presidenti francez Macron dhe kryeministri i sapozgjedhur kanadez Mark Carney, të cilët u takuan mbrëmë, theksuan se vendet e tyre do të vazhdojnë mbështetjen e tyre “të palëkundur” për Ukrainën dhe do të kërkojnë “angazhime të qarta” nga Rusia.
