Shkruan: Agim ALIÇKAJ
Dhënia e hotelit “Iliria” dhe tokës më të rëndësishme turistike Manastirit të Deçanit ishte një gjë e dhimbshme dhe e padrejtë, një sulm mbi mirëqenien e popullit të kësaj ane.
Ky vendim politik në shërbim të hegjemonizmit serb i ka goditur interesat e të gjithëve, përfshirë edhe vetë mbajtësit e manastirit të cilët një ambient turistik të bukur, të shëndetshëm dhe fitimprurës e kan shndërruar në mal të pavlerë.
Faji dhe përgjegjësia historike për këtë akt të shëmtuar kundër Deçanit dhe Republikës së Kosovës, së pari ju takon shovinistëve serb të kriminelëve Milosheviq-Vuçiq dhe ndërkombëtarëve të cilët kërkesave religjioze ju japin përparësi mbi interesat popullore dhe shtetërore. Gjithashtu përgjegjëse është edhe klasa politike e pasluftës në nivel shtetërorë dhe lokal që, për shumë arsye sidomos presionit joparimorë ndërkombëtar, e mundësoi këtë padrejtësi të bëhet realitet.
Projekti për zhvillimin e turizmit dimëror në komunën e Deçanit është hartuar nga Instituti Ekonomik i Zagrebit në fillim të viteve të 80-ta, me kërkesë dhe financim të Këshillit Ekzekutiv të ish-krahinës autonome të Kosovës, sektori i turizmit që udhëhiqej nga eksperti i turizmit z. Kolë Staka, i ndihmuar edhe nga Lidhja turistike e Kosovës e udhëhequr nga eksperti tjetër i turizmit, z. Shkëlzen Riza.
Ky projekt, zhvillimin e turizmit në Deçan e parashihte në dy faza. Faza e parë ishte ndërtimi I hotelit të ri afër manastirit, me 300 shtretër, pishinë, saunë, përmbajtje tjera sportive, si dhe shtegun për skijim për fillestarë në kodër afër hotelit. Faza e dytë ngjitej te tereni i përshtatshëm për skijim edhe profesional në Bjeshkët e bukura të Belegut, ku do të fillonte me një hotel tjetër me mundësi të shtimit të mëtutjeshëm të kapaciteteve të vendosjes sipas kërkesave turistike.
Me krenari të posaçme, dëshiroj ta bëjë të ditur se faza e parë e ndërtimit të hotelit u bë e mundur me ardhjen time në Deçan, pas kryerjes së fakultetit të turizmit në Rijekë të Kroacisë dhe marrjes së detyrës si Drejtor gjeneral i turizmit të Deçanit në vitin 1981 deri në Korrik të vitit 1985, kur Lidhja Turistike e Kosovës më emëroi në detyrë të re si përfaqësues të turizmit në zyrën e Lidhjes Turistike të ish-Jugosllavisë në New York.
Gjatë këtyre viteve, në saje të angazhimit tim të jashtëzakonshëm, i ndihmuar me përkushtim nga zëvendësi im, po ashtu kuadër i Rijekës, z. Hazir Qufaj, ja arritëm qëllimit ti sigurojmë mjetet për investim nga Banka e Bashkuar e Kosovës. Kjo edhe përkundër sfidave të panumërta, ndër të cilat edhe kundërshtimet politike nga shumë anë, sidomos nga strukturat politike të komunës së Gjakovës, të interesuara për ndërtimin e hotelit të ri Pashtrik në Gjakovë.
Në dy vitet e fundit të mandatit tim, filloi ndërtimi i hotelit, dhe u kontraktua i gjithë inventari për hotel për shkak të inflacionit të lartë që mbretëronte në ekonominë e atëhershme. Pas shkuarjes time në Amerikë në Korrik të vitit 1985, detyrën e Drejtorit dhe ndërtimin e hotelit të ri e vazhdoi Z. Hazir Qufaj, i cili ishte mjaft i përgatitur dhe me përvojë të madhe. Sipas informatës nga Haziri, punët u ndërprenë pas një kohe, në mungesë të mjeteve financiare dhe mosaprovimit të tejkalimeve nga Banka.
Udhëheqjen e hotelit, pas marrjes së pushimit mjekësorë nga Haziri në fund të vitit 1989 e ka vazhduar Z. Selim Ramosaj, si kuadër me përvojë i turizmit dhe hotelerisë së Deçanit, deri në futjen e masave të jashtëzakonshme nga strukturat okupuese serbe. Nuk e di saktësisht por, prej futjes së masave, para luftës dhe gjatë luftës së vitit 1999, është bërë shkatërrimi i tërësishëm dhe vjedhja e të gjitha pajisjeve të vlefshme të hotelit.
Të dhemb zemra kur e sheh këtë hotel që do të bëhej shumë i bukur, të shndërruar në gërmadha, të rrethuar me barishte dhe kaçuba të këqija nën sundimin e Manastirit të Deçanit. Me shkatërrimin e këtij hoteli dhe uzurpimin e tokës së tij nga manastiri, u bë gjymtimi i pafalshëm i turizmit të Komunës së Deçanit.
Për mua, po të mos kishte dështuar, për shkak të rrethanave të krijuara nga okupimi serb, ky projekt madhor, do të paraqiste një ndër arritjet më të mëdha të jetës sime.
Prandaj, jam i gatshëm që ty, i nderuar Adem dhe këdo tjetër të interesuar për ti vazhduar përpjekjet për kthimin e tokave të turizmit, bletarisë e të tjera, të okupuara nga Manastiri i Deçanit të ju mbështes dhe ndihmoj në çdo mënyrë të mundshme.
