Krimet e luftës në Kosovë vazhdojnë të kujtohen çdo muaj. Mbi 13 mijë të vrarë dhe 20 mijë gra të dhunuara janë pasojat e masakrave të Serbisë, por vetëm një numër i vogël i përgjegjësve janë dënuar. Mungesa e vullnetit politik dhe burimeve të kufizuara e kanë penguar drejtësinë për viktimat.
Në secilin muaj të vitit shënohet përvjetori i ndonjë masakre në Kosovë.
Dhimbja për ata që u flijuan, për ata që u dogjën për së gjalli, që u masakruan, u zhdukën dhe për ata që u varrosën në heshtje, nuk është dhimbje që shuhet, por ajo që kujtohet për 26 vjet me radhë.
Mbi 400 masakra, më shumë se 13 mijë persona të vrarë, 20 mijë gra të dhunuara, janë krime që Serbia i kreu gjatë luftës në Kosovë.
Për këto mizori, edhe pas më shumë se dy dekada e gjysmë, shumë pak persona janë dënuar.
Aktualisht, në Gjykatat e Kosovës janë po trajtohen më shumë se 30 raste për krimet e luftës.
Sipas Fondit për të Drejtën Humanitare, numri i të dënuarve për këto krime nga instanca vendore e ndërkombëtare që nga përfundimi i luftës, nuk e kalon 80-shin.
“Kanë arritur të dënojnë rreth 74 persona për krimet e luftës në Kosovë, këtu përfshihen persona nga të dyja palët. Sigurisht, krahasuar me numrin e viktimave, ku gjatë luftës janë vrarë rreth 10 mijë viktima civile, është një numër shumë i vogël i personave përgjegjës të dënuar për krimet e luftës në Kosovë”, ka thënë Amer Alija, nga Fondi për të Drejtën Humanitare.
Në Institutin e Kosovës për Drejtësi thonë se mungesa e vullnetit politik për t’u marrë me këtë çështje dhe mangësia e resurseve në institucionet adekuate, nuk dallon fort nga koha e UNMIK-ut.
“Kemi arritur në një situatë ku resurset në Prokurorinë Speciale janë të kufizuara në katër pesë prokurorë, me një numër të kufizuar të policëve, të mbrojtësve të viktimave dhe pa specializim të duhur të gjithë këtyre akterëve. Nëse ka pasur mungesë të theksuar të vullnetit nga UNMIK dhe EULEX për të trajtuar krimet e luftës në Kosovë, e njëjta ka vazhduar në të gjitha Qeveritë që nga marrja e kompetencave prej 2018 e këtej”, ka thënë Ehat Miftaraj nga IKD.
Po ashtu, mungesa e përgjegjësisë së shtetit serb për të treguar për krimet e luftës ka bërë që numri i të dënuarve të jetë i ulët.
“Situata politike mes Kosovës dhe Serbisë, mos shkëmbimi i informacionave dhe mos bashkëpunimi i prokurorive është një prej pengesave kryesore që e ka sanksionuar drejtësinë për viktimat e luftës në Kosovë”, ka thënë Alija.
Dëshmia kryesore e proceseve gjyqësore është kujtesa e dëshmitarëve. Megjithatë, një pjesë e tyre tashmë kanë ndërruar jetë, gjë që e bën të vështirë hetimin për krime lufte.
