Përçmimi i Presidentit rus Vladimir Putin për homologun e tij ukrainas është aq i thellë saqë ai pothuajse kurrë nuk e thotë emrin e tij. Kremlini këmbëngul se Volodymyr Zelensky është një udhëheqës i paligjshëm dhe televizioni shtetëror rus e quan atë një “klloun”. Pavarësisht kësaj, Presidenti i SHBA-së Donald Trump e ka përqendruar aktivitetin e tij të fundit diplomatik pikërisht në idenë se Putin dhe Zelensky do të duhet të përballen me njëri-tjetrin për t’i dhënë fund luftës, shkruan The New York Times.
Trump tha se kishte “filluar diskutimet” për një takim të tillë gjatë një telefonate me Putinin të hënën. Kjo ka ngritur një enigmë të re diplomatike në Moskë, mes përpjekjeve të Trump për të çaktivizuar konfliktin: A mund të takohen së shpejti rivalët ndërluftues?
Rreziqet politike për Putinin
Për Putinin, një samit i tillë mund të jetë një mënyrë për të siguruar një marrëveshje paqeje që Kremlini do ta paraqiste si një fitore, me kusht që Trump të ushtrojë presion mbi Zelenskyn që të pranojë kërkesat ruse mbi territorin dhe sovranitetin e Ukrainës. Nga ana tjetër, kjo mbart edhe rreziqe politike, pasi Kremlini ka sinjalizuar prej kohësh se negociatat e drejtpërdrejta me Zelenskyn do të ishin nën nderin e udhëheqësit rus.
“Do të ishte një kompromis”, tha Konstantin Zatulin, një ligjvënës i lartë rus, në një intervistë telefonike, duke e përshkruar takimin e mundshëm si një lëshim nga Kremlini. “Rusia do të tërhiqte rezervat e saj për takimin me Zelenskyn për të mbështetur përpjekjet e paqes të Presidentit Trump.”
Zatulin shtoi se disa zyrtarë rusë besonin se Putini nuk duhet të takohej me Zelenskin në asnjë rrethanë, duke pasur parasysh se “Rusia kudo flet për Zelenskin si të paligjshëm”. Megjithatë, ai personalisht beson se një samit duhet të merret në konsideratë sepse “rrezikat janë thjesht shumë të larta për të vazhduar të injorohet çdo mundësi e një takimi”.
Putini do të takohet vetëm me një kusht
Kremlini, si zakonisht, po përpiqet t’i lërë të gjitha opsionet të hapura, duke sinjalizuar se një takim është i mundur, por jo i pashmangshëm. Analistët që ndjekin Kremlinin thonë se është e vështirë të imagjinohet që Putini të bjerë dakord për një takim, përveç nëse është e qartë se Zelensky është gati të pranojë kërkesat kryesore ruse.
“Thjesht nuk shoh ndonjë perspektivë për organizimin e një takimi të tillë në të ardhmen e afërt”, tha Grigorii Golosov, një politolog me bazë në Shën Petersburg. Ai parashikoi se Putin do të takohet me Zelenskyn vetëm “nëse Putinit i bëhet e qartë se ky takim është i nevojshëm që Ukraina të kapitullojë, që Zelensky të pranojë humbjen e tij”.
Një takim për çdo qëllim tjetër mund të jetë i diskutueshëm në Rusi. Putini e bazoi narrativën e tij të pushtimit në idenë e rreme se Zelensky udhëheq një “regjim” fajtor për gjenocid kundër rusishtfolësve.
Roli i Trumpit
Bisedat kokë më kokë mund t’i portretizojnë Putinin dhe Zelenskyn si të barabartë, gjë që e bën pretendimin e Trumpit për organizimin e takimit të duket i pabesueshëm për shumë njerëz.
“Ndoshta ata shkojnë pak më mirë me njëri-tjetrin nga sa mendoja”, tha Trump për Fox News, megjithëse nuk ka prova për ndonjë marrëdhënie midis dy udhëheqësve. Trump shtoi se pikërisht për këtë arsye ai sugjeroi që ata të takoheshin fillimisht vetëm, dhe jo në një format trepalësh me të.
Dhe ndërsa Zelenskiy përsëriti se është gati të takohet me Putinin, këshilltari i politikës së jashtme të Putinit, Yuriy Ushakov, nuk përmendi asnjë samit në përmbledhjen e bisedës me Trumpin. Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, ishte po aq i paqartë, duke thënë se “të gjitha kontaktet që përfshijnë zyrtarë të lartë duhet të përgatiten me shumë kujdes”.
Ofensivë diplomatike
Analistët kanë vënë re aktivitetin e pazakontë diplomatik të Putinit, duke sugjeruar se ai po e merr seriozisht presionin e Trump. Kremlini tha se Putini i telefonoi udhëheqësve të Arabisë Saudite, Brazilit, Indisë dhe vendeve të tjera këtë javë për t’i informuar ata mbi progresin e bisedimeve. Putin duket se ka “vendosur se ka ardhur koha për diplomaci të vërtetë”, tha Dmitry Trenin, një ekspert i politikave të sigurisë.
Trenin parashikon që Putini do të bjerë dakord për takimin nëse është i kënaqur me lëshimet që Zelensky është i gatshëm të bëjë, por shton se kërkesat e gjera të Rusisë, duke përfshirë pretendimet territoriale dhe kufizimin e madhësisë së ushtrisë ukrainase, mbeten në tryezë.
Ndërkohë, televizioni shtetëror rus vazhdon të tall Zelenskyn. Prezantuesja Olga Skabeyeva tha se ai u soll “si një nxënës shkolle” gjatë vizitës së tij në Shtëpinë e Bardhë. Megjithatë, analistët parashikojnë se nëse Putin vendos që samiti i përshtatet, mesazhi i propagandës mund të ndryshojë në një çast. “Shoqëria këtu nuk është një faktor i madh kufizues. Ajo është mësuar tashmë me shumë gjëra”, përfundoi analisti politik me bazë në Moskë, Mikhail Vinogradov.
