Kur Presidenti Donald Trump u takua me donatorët për një sallë të re ballo në Shtëpinë e Bardhë në fillim të këtij muaji, ai tregoi një histori që i preku zemrën manjatit të pasurive të paluajtshme.
“Unë thashë, ‘Sa kohë do të më duhet?’ ‘Zotëri, mund të filloni sonte, nuk keni nevojë për miratim,’” tha Trump më 15 tetor, duke përshkruar një bisedë që pati rreth projektit. “Unë thashë, ‘Duhet të jeni duke bërë shaka.’ Ata thanë, ‘Zotëri, kjo është Shtëpia e Bardhë, ju jeni presidenti i Shteteve të Bashkuara, mund të bëni çfarë të doni.”
Disa ditë më vonë, ekipet e prishjes shkatërruan me buldozer Krahun Lindor të Shtëpisë së Bardhë, duke e shndërruar dekada të tëra historie në një grumbull rrënojash për një nga monumentet më të famshme të vendit dhe duke shkaktuar zemërim nga historianët, ruajtësit e monumenteve, demokratët dhe publiku.
Trump mori atë që donte: një fillim të ri për sallën e tij të vallëzimit prej 300 milionë dollarësh. Ishte një veprim që, në formë fizike, simbolizonte një presidencë që ka sjellë përmbysjen e normave kombëtare, institucioneve ndërkombëtare dhe vetë rendit botëror.
Historianët janë të tmerruar
Historianët, kryesisht të tronditur nga ky veprim, panë mendimin e një investitori në veprim, jo atë të një kujdestari të një besimi të shenjtë.
“Mendoj se ky është përsëri mentaliteti i një investitori që po ndërton diçka të madhe që mban emrin e tij dhe për të cilën të gjithë e kujtojnë. Kulla Trump”, tha Jeremi Suri, një historian në Universitetin e Teksasit. “Ai po ndërton një kullë për veten e tij. Kjo sallë vallëzimi është kulla.”
Në fakt, vetë Trump, në një darkë me drejtues nga Apple, Amazon, Lockheed Martin dhe Meta Platforms, të cilat Shtëpia e Bardhë thotë se janë zotuar të ndihmojnë në financimin e ndërtimit të sallës së vallëzimit, admiroi mundësinë që ofron projekti. “Është emocionuese për një person të pasurive të paluajtshme, sepse nuk do të gjesh më kurrë një vendndodhje si kjo”, tha ai.
Si biznesmen, Trump e ka vënë emrin e tij në ndërtesa, biftekë dhe kravata. Sekretarja e shtypit e Trump, Karolina Leavitt, tha të enjten se edhe salla e vallëzimit do të emërtohet, por nuk pranoi të thoshte se si do të quhet.
Si do të quhet?
Trump u tha gazetarëve të premten në mbrëmje se nuk ka plane ta emërojë sipas emrit të tij. Por struktura prej 8,361 metrash katrorë do të shoqërohet përgjithmonë me të. “Të gjithë do të shikojnë dhe tani do të shohin një ndërtesë që errëson rezidencën ekzekutive, dhe ajo ndërtesë është emëruar sipas një burri”, tha Edward Lengel, ish-historiani kryesor në Shoqatën Historike të Shtëpisë së Bardhë. “Unë besoj se ky është qëllimi.”
Shumë kohë përpara se projekti i sallës së vallëzimit të bëhej realitet, Trump la gjurmën e tij në Shtëpinë e Bardhë me zbukurime ari në Zyrën Ovale, një kopsht me pllaka trëndafilash që të kujtonte klubin e tij në Florida, Mar-a-Lago, portretet e tij në të gjithë kompleksin dhe flamujt gjigantë amerikanë në shtizat e reja të flamujve në lëndinat Veriore dhe Jugore.
Presidenti republikan po kërkon gjithashtu të riformësojë Uashingtonin, D.C., duke marrë kontrollin e Qendrës Kennedy dhe duke planifikuar një monument në stilin e Arc de Triomphe për të festuar 250-vjetorin e Shteteve të Bashkuara në vitin 2026.
Taylor Budowich, një ish-këshilltar i lartë i presidentit, tha se Trump është “ndërtuesi më i madh i kombit” me një vizion për Shtëpinë e Bardhë dhe më gjerë. “Presidenti është një vizionar, qoftë në politikë, biznes apo jetë. Ai është në gjendje t’i shohë gjërat jo vetëm ashtu siç janë, por edhe ashtu siç mund të jenë”, tha ai. “Ky është vetëm një shembull tjetër i mrekullueshëm se si Trump është Trump.”
‘Pak njoftime dhe konsultime publike’
Ekipi dhe aleatët e Trumpit i hodhën poshtë kritikat ndaj projektit të sallës së vallëzimit si një skandal të sajuar.
“Të gjitha pronat e tij janë të klasit të parë. Dhe ai nuk kursen asnjë shpenzim, ai ka sy për të. Ky do të jetë një shtesë e bukur”, tha Armand Grossman, një investitor i pasurive të patundshme me bazë në Florida, i cili punoi për Trump për katër vjet, në sallën e vallëzimit. “Do të jetë aty për një kohë të gjatë, do të shijohet nga shumë breza.”
Presidenti po ndjek stilin e tij unik dhe besimin në autoritetin e gjerë ekzekutiv për ta realizuar projektin e sallës së vallëzimit. Ndryshe nga rinovimet e mëparshme të financuara dhe të autorizuara nga Kongresi, ky do të paguhet nga donatorë privatë, duke zvogëluar kufizimet e mbikëqyrjes.
Dhe ndërsa Shtëpia e Bardhë thotë se planifikon t’ia paraqesë planet për sallën e vallëzimit Komisionit të Planifikimit të Kryeqytetit, ajo thotë se ky organ mbikëqyr vetëm ndërtimin, jo prishjen. “Mendoj se është shumë e qartë se administrata i shqyrtoi ato dobësi dhe, me shumë më tepër kujdes nga sa po tregojnë, se më pas i shfrytëzoi ato dobësi shumë pa mëshirë”, tha Lengel.
Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë dhe vetë Trump kanë thënë se po janë transparentë në lidhje me punën, duke treguar fotografi të sallës së propozuar të vallëzimit dhe duke folur hapur për qëllimet e tij.
Por zyrtarët nuk kanë arritur të identifikojnë ndonjë organ të autorizuar për të mbikëqyrur prishjen, gjë që është bërë një metaforë e përshtatshme për ndikimin më të gjerë të Trump mbi menaxhimin e pronave në pronësi dhe të operuara nga qeveria federale.
Historiania Ellen Fitzpatrick tha: “Kjo është sigurisht në përputhje me pikëpamjen shumë të gjerë të Presidentit Trump për pushtetin ekzekutiv, e cila kërkon pak zbulim publik, konsultim apo shpjegim përpara një ngjarjeje kaq dramatike.”
