Tema numër një në Izrael është rasti i Gjeneral Major Yifat Tomer-Yerushalmi, ish-oficeres kryesore ligjore të ushtrisë izraelite (IDF), e cila u zhduk dje disa orë pasi pranoi se ishte ajo që u kaloi gazetarëve një video të përdhunimit brutal të një të burgosure palestineze në burgun ushtarak Sde Teiman.
Zhdukja e saj vjen mes linçimeve publike, kërcënimeve dhe thirrjeve për përgjegjësi, ndërsa Izraeli ende po përballet me pasojat e zbulimeve tronditëse të torturës dhe abuzimit seksual të të burgosurve palestinezë.
Makinë e gjetur duke lëvizur pranë plazhit, dyshohet për vetëvrasje
Kërkimi për Tomer-Yerushalmi filloi në mëngjes pasi kontakti me të u humb papritur. Policia e gjeti makinën e saj të parkuar pranë plazhit Hof HaTzuk në Tel Aviv, dhe media izraelite raportoi se një letër lamtumire dyshohet se u gjet në automjet.
Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) aktivizuan menjëherë të gjitha njësitë e disponueshme për ta kërkuar atë. “Me udhëzimet e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm, Drejtoria e Operacioneve të IDF dhe të gjitha burimet e disponueshme u angazhuan për ta gjetur atë sa më shpejt të ishte e mundur”, thuhet në deklaratën zyrtare të ushtrisë.
Orë më vonë, media izraelite konfirmoi se Tomer-Yerushalmi ishte gjetur gjallë dhe e padëmtuar, megjithëse rrethanat e zhdukjes së saj mbeten të paqarta.
Gjeneralmajorja duhej të merrej në pyetje këto ditë nën dyshimin për pengim të hetimit, zbulim të paautorizuar të materialeve konfidenciale dhe dhënie të një deklarate të rreme. Karriera e saj u shemb pasi pranoi se ishte ajo që i dha medias një video të përdhunimit në grup të një të burgosuri palestinez, gjë që shkaktoi një trazirë të madhe politike dhe shoqërore në Izrael.
Në letrën e saj të dorëheqjes, Tomer-Yerushalmi deklaroi se ishte nën presion nga e drejta për të publikuar videon, e cila, siç theksoi ajo, “udhëhoqi një fushatë propagandistike kundër autoriteteve gjyqësore ushtarake”. Ajo pretendoi se donte të “tregonte të vërtetën” dhe të mbronte prokurorinë ushtarake nga akuzat se i trajton padrejtësisht ushtarët izraelitë.
Detaje tronditëse nga burgu Sde Teiman
Një video e publikuar tregon një grup ushtarësh izraelitë që çojnë larg një të burgosur palestinez me sy të lidhur, pastaj e rrethojnë me mburoja për të mbuluar aktin e përdhunimit. Sipas aktakuzës, i burgosuri është rrahur brutalisht, është shkelur me këmbë, është goditur me rrymë në kokë dhe trup dhe është zvarritur në tokë për 15 minuta.
Raportet mjekësore të botuara nga gazeta Haaretz thanë se viktima pësoi një këputje të zorrëve, lëndime serioze në mushkëri dhe në zonën anale, si dhe disa brinjë të thyera. Burri mbijetoi vetëm falë një ndërhyrjeje kirurgjikale emergjente.
Të paktën nëntë ushtarë izraelitë u arrestuan për krimin, por të gjithë, përveç pesë prej tyre, u liruan shpejt. Në shkurt të këtij viti, kundër pjesës tjetër u ngrit një padi për “abuzim të rëndë” të të burgosurve, por jo për përdhunim. Gjykimi është ende duke vazhduar.
Në një raport të posaçëm, Kombet e Bashkuara dënuan vendimin e autoriteteve izraelite për të ulur akuzat, duke paralajmëruar se kjo “do të rezultojë në mënyrë të pashmangshme në një dënim më të lehtë nëse do të ketë një vendim”.
Të djathtët festuan, të moderuarit u tronditën
Pas publikimit të videos, ministrat izraelitë të ekstremit të djathtë Amichai Eliyahu dhe Itamar Ben-Gvir i mbrojtën hapur ushtarët e akuzuar për përdhunim, duke i quajtur ata “heronj, jo kriminelë”. Ben-Gvir më pas i tha zyrës së prokurorit ushtarak: “Hiqni duart nga rezervistët tanë!”
Aleati i tyre, Ministri i Financave Bezalel Smotrich, shkoi edhe më tej, pasi pas dorëheqjes së Tomer-Yerushalmi, ai e akuzoi atë për “njollosje të nderit të ushtrisë izraelite” dhe se ishte e shtyrë nga “motive korruptive dhe antisemite”.
Të dy ministrat janë mbështetës aktivë të kryeministrit Benjamin Netanyahu në përpjekjet e tij për të dobësuar gjyqësorin izraelit dhe për të zvogëluar pavarësinë e tij.
Vetë Netanyahu foli për rastin, duke pranuar se skandali Sde Teiman shkaktoi “dëm të madh reputacioni” për shtetin dhe ushtrinë.
“Kjo është ndoshta goditja më serioze për reputacionin e Izraelit që nga themelimi i tij. Nuk kam parë kurrë diçka kaq intensive dhe të fokusuar. Nevojitet një hetim i pavarur dhe i jashtëm, dhe pres që ai të kryhet”, tha kryeministri izraelit.
Sipas raportit të OKB-së, burgu Sde Teiman është bërë simbol i brutalitetit të trajtimit izraelit ndaj palestinezëve. Në të njëjtin raport, u dokumentuan raste torture, dhune seksuale, mohimi i kushteve themelore të higjienës dhe abuzimi me fëmijët.
Një fakt veçanërisht tronditës është se midis 135 trupave të palestinezëve të kthyer javën e kaluar nga paraburgimi izraelit si pjesë e marrëveshjes së armëpushimit në Gaza, shumica ishin të regjistruar si ish-të burgosur nga Sde Teiman. Shumë u kthyen me sy të lidhur dhe me pranga, dhe të paktën një trup kishte një lak rreth qafës.
