Ukraina përballet me humbjen më të madhe ushtarake në muaj të tërë nëse qyteti kyç lindor i Pokrovskut bie në duart e forcave ruse. Beteja për këtë qendër strategjike, e vendosur në një rrugë të rëndësishme rrugore dhe hekurudhore në rajonin e Donetskut, ka vazhduar për më shumë se një vit, shkruan BBC .
Një fitore në Pokrovsk, pothuajse katër vjet pas fillimit të pushtimit, do ta sillte Presidentin rus Vladimir Putin një hap më afër qëllimit të tij – kontrollin e plotë të Donbasit, zemrës industriale të Ukrainës lindore që përfshin rajonet e Donetskut dhe Luhanskut.
Sa afër është rënia e Pokrovskoye-s?
Është e vështirë të vlerësohet situata aktuale në terren për shkak të raporteve të shumta kontradiktore. Megjithatë, dihet se Rusia ka përqendruar dhjetëra mijëra trupa në zonë dhe qindra prej tyre kanë infiltruar qytetin në javët e fundit, ku po pushtojnë gradualisht ndërtesa dhe rrugë, duke i shtyrë mbrojtësit ukrainas.
Kievi të mërkurën mohoi pretendimet se forcat e tij ishin të rrethuara brenda dhe përreth qytetit, duke thënë se ato po ofronin “rezistencë aktive” dhe po bllokonin trupat ruse. Një regjiment ukrainas njoftoi se kishte çliruar ndërtesën e bashkisë, duke e mbështetur atë me një video që tregonte një flamur ukrainas.
Megjithatë, hartat e bazuara në inteligjencën me burime të hapura sugjerojnë se forcat e Moskës ka të ngjarë të kontrollojnë një pjesë të konsiderueshme të Pokrovskut.
Edhe pse Kievi zyrtar pretendon se linjat po mbahen, burime ushtarake të cituara nga një korrespondent lufte për portalin ukrainas Hromadske deklarojnë se forcat ukrainase janë në numër të pakët dhe se më shumë se 1,000 ushtarë janë në rrezik të rrethohen.
Nga ana tjetër, Rusia pretendon se po vazhdon të përparojë në veri dhe po parandalon përpjekjet për të tërhequr trupat ukrainase. Ministria ruse e Mbrojtjes ka thënë se njësitë ukrainase janë bllokuar në “kazanë”, megjithëse disa analistë i kundërshtojnë këto pretendime.
Pse është i rëndësishëm Pokrovsk për Rusinë?
Pokrovsk ka qenë një shënjestër e ushtrisë ruse që nga kapja e Avdiivkës në shkurt të vitit 2024. Me rënien e Avdiivkës, Ukraina humbi një fortesë të rëndësishme ushtarake dhe Rusisë iu deshën 21 muaj për të përparuar afërsisht 40 kilometra në veriperëndim.
Pushtimi i Pokrovskoye do ta sillte Vladimir Putinin një hap më afër qëllimit të tij për të pushtuar të gjithë Donbasin, pavarësisht faktit se përparimi rus këtë vit ka qenë jashtëzakonisht i ngadaltë.
Nëse Pokrovsk binte, mbrojtja e Mirnohrad fqinj do të bëhej pothuajse e pamundur. Forcat ruse mund të përqendroheshin më pas në betejën për Kostiantynivka në verilindje dhe pjesën tjetër të të ashtuquajturit “brez fortesash” që përbëhej nga qytetet Druzhkivka, Kramatorsk dhe Slovyansk.
Megjithatë, Ukraina mund të tërhiqet ende në linja të reja mbrojtëse dhe të riorganizojë mbrojtjen e saj, sipas analistit Michael Kofman nga Carnegie Endowment for International Peace. “Forcave ruse u mungon vrulli dhe mënyra se si luftojnë nuk do ta gjenerojë atë”, shkroi ai në rrjetin social X. “Infiltrimi sjell një ofensivë të ngadaltë, por nuk mund të sjellë përparime të rëndësishme operative.”
Rëndësi strategjike për Ukrainën
Edhe pse sot kryesisht i braktisur, Pokrovsk luajti një rol kyç strategjik për ushtrinë ukrainase gjatë gjithë pushtimit.
Para luftës, qyteti ishte shtëpia e rreth 60,000 banorëve dhe aty ndodhej miniera e vetme e qymyrit të koksit në Ukrainë, thelbësore për industrinë e çelikut. Megjithatë, prodhimi u ndal në fillim të vitit kur filloi evakuimi i qytetit.
Rëndësia e saj më e madhe qëndron në pozicionin e saj si një kryqëzim kyç rrugor dhe hekurudhor në lindje. Humbja e Pokrovskut mund t’u hapë rrugën forcave ruse për të përparuar drejt rajonit qendror të Dnipropetrovskut.
Forcat ruse tashmë po i afrohen rrugës kryesore drejt Pavlogradit dhe Dnipros, ndërsa në jugperëndim ato kanë mbërritur afër kufirit administrativ të rajoneve të Donetskut dhe Dnipropetrovskut. Një rrugë tjetër e rëndësishme nga Pokrovsku të çon në Zaporizhzhia, kryeqyteti i një rajoni tjetër të pretenduar nga Rusia.
A mund ta ndryshojë rrjedhën e luftës rënia e Pokrovskoye-s?
Dihet që Putini kërkon dorëzimin e të gjithë rajonit të Donetskut si një nga kushtet për përfundimin e luftës. Megjithatë, rënia e mundshme e Pokrovskos nuk do të thotë domosdoshmërisht rënien e pjesës tjetër të rajonit.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka pohuar prej kohësh se ushtria ruse do të duhet të luftojë me vite për të pasur ndonjë shans për të pushtuar të gjithë Donbasin.
Analistët pajtohen. Instituti për Studimin e Luftës (ISW) vlerëson se Rusia nuk ka burimet për të “rrethuar ose depërtuar me shpejtësi në brezin e fortesave” dhe se një operacion i tillë ka të ngjarë të zgjasë me vite.
Megjithatë, humbja e Pokrovskos do të ishte një goditje e rëndë për moralin e ukrainasve, veçanërisht në fillim të dimrit dhe sulmeve të pritura ruse ndaj infrastrukturës energjetike. Mbrojtja e qytetit i ka kushtuar tashmë Ukrainës burime të konsiderueshme njerëzore dhe materiale.
Rënia e qytetit mund të ndikojë gjithashtu në përpjekjet e Presidentit të SHBA-së Donald Trump për t’i dhënë fund luftës. Kjo do të forconte pozicionin negociues të Moskës dhe do t’i provonte Trump se Rusia nuk është një “tigër letre”, siç e quajti ai më parë këtë vjeshtë.
Edhe pse Trump është tërhequr nga organizimi i një samiti me Putinin, i frustruar që udhëheqësi rus nuk do të bjerë dakord për një armëpushim, zyrtarët rusë mbeten shpresëplotë për një marrëveshje.
Putini ka të ngjarë të shpresojë që sukseset ushtarake ruse do ta bindin Trumpin të bjerë dakord me kërkesat e tij, edhe nëse Ukraina dhe aleatët e saj evropianë i refuzojnë ato me vendosmëri.
