Administrata e Donald Trump ka deklaruar se Evropa përballet me “fshirje qytetërimi” brenda dy dekadave të ardhshme si rezultat i migrimit dhe integrimit në BE, duke deklaruar në dokumentin e saj strategjik se SHBA-të duhet të “nxisin rezistencë” brenda kontinentit ndaj “trajektores aktuale evropiane”.
Ky dokument politikash, i cili shpreh në mënyrë të qartë mbështetjen e Uashingtonit për partitë nacionaliste të ekstremit të djathtë evropian, paraqitet si “një udhërrëfyes për të siguruar që Amerika të mbetet kombi më i madh dhe më i suksesshëm në historinë e njerëzimit dhe shtëpia e lirisë në Tokë”.
Mbështetje për të djathtën ekstreme dhe teoritë e konspiracionit
Dokumenti 33-faqësh, i cili përmban hyrjen e nënshkruar nga Trump, thotë se Evropa është në rënie ekonomike, por “problemet e saj të vërteta janë edhe më të thella”. Midis tyre, bien në sy “aktivitetet e BE-së që minojnë lirinë dhe sovranitetin politik, politikat e migracionit që transformojnë kontinentin, censura e lirisë së fjalës dhe shtypja e opozitës politike… dhe humbja e identiteteve kombëtare”.
Pikëpamja botërore “Amerika e Para” që ekspozon mbështetet shumë në teorinë raciste të konspiracionit “Zëvendësimi i Madh”, duke pretenduar se disa vende rrezikojnë të bëhen “shumica jo-evropiane” dhe se Evropa përballet me “perspektivën reale dhe të zymtë të zhdukjes së qytetërimit”. Teksti shton: “Nëse trendet aktuale vazhdojnë, kontinenti do të jetë i panjohur brenda 20 vjetësh ose më pak.”
Prandaj, politika amerikane duhet të përfshijë “inkurajimin e rezistencës ndaj trajektores aktuale evropiane brenda kombeve evropiane”. Dokumenti thekson përputhjen e qartë të administratës Trump me partitë nacionaliste të ekstremit të djathtë të Evropës, “ndikimi në rritje i të cilave… jep arsye për optimizëm të madh”. Një shembull i lidhjeve të ngushta është vizita e një zyrtari të lartë nga Alternativa Gjermane për Gjermaninë (AfD) në Shtëpinë e Bardhë në shtator për takime me zyrtarë të lartë amerikanë.
Një reagim i ashpër nga Gjermania
Duke reaguar ndaj publikimit të dokumentit, Ministri i Jashtëm gjerman Johann Wadephul tha se SHBA-të mbeten një aleat kyç i sigurisë, por se “çështjet e lirisë së shprehjes ose organizimit të shoqërive tona të lira” nuk bien në atë kategori.
“Ne besojmë se jemi të aftë t’i diskutojmë këto çështje plotësisht vetë në të ardhmen dhe nuk kemi nevojë për këshilla të jashtme”, tha ai.
Kritika ndaj qëndrimit evropian ndaj Ukrainës
Ndërsa Trump kërkon një fund të luftës në Ukrainë që ka të ngjarë t’i sjellë dobi Rusisë, dokumenti akuzon evropianët për dobësi. Pavarësisht një “avantazhi të konsiderueshëm në fuqinë e fortë”, thuhet në të, shumë në kontinent “e shohin Rusinë si një kërcënim ekzistencial”.
Theksohet se “interesi kryesor i SHBA-së është të negociojë një ndërprerje të shpejtë të armiqësive në Ukrainë”, por se Uashingtoni “e gjen veten në konflikt me zyrtarët evropianë që kanë pritje jorealiste për luftë, të vendosur në qeveri të paqëndrueshme minoritare, shumë prej të cilave shkelin parimet themelore të demokracisë për të shtypur opozitën”.
Publikimi i dokumentit erdhi vetëm disa orë pasi presidenti francez Emmanuel Macron thuhet se e paralajmëroi homologun e tij ukrainas Volodymyr Zelensky se SHBA-të mund ta “tradhtonin Ukrainën për çështjen e territorit, pa qartësi mbi garancitë e sigurisë”.
Sfondi ideologjik dhe mesazhet kontradiktore
Thelbi i tekstit amerikan i bën jehonë një sulmi të mëparshëm ideologjik ndaj Evropës nga Zëvendëspresidenti JD Vance në Konferencën e Sigurisë të Mynihut të këtij viti. Pavarësisht kritikave të ashpra, dokumenti pranon se Evropa mbetet “strategjikisht dhe kulturalisht jetësore” për Shtetet e Bashkuara dhe se Amerika “ka nevojë për një Evropë të fortë”. Ai përfundon duke shtuar se Uashingtoni dëshiron të “punojë me vendet e bashkuara që duan të rivendosin madhështinë e tyre të mëparshme”.
Shihni të gjithë dokumentin amerikan.
