Të pabesueshme, problematike dhe një forcë negative në skenën botërore, kështu shihen Shtetet e Bashkuara nga aleatët kryesorë, përfshirë Gjermaninë, Francën dhe Kanadanë, ndërsa Presidenti Donald Trump kryen një ndryshim të madh në politikën e jashtme. Një sondazh i ri ndërkombëtar zbulon një besim thellësisht të tronditur në Uashington, shkruan POLITICO .
Një sondazh i POLITICO-Public First tregon se një numër i konsiderueshëm i të anketuarve në Gjermani dhe Francë, si dhe shumica e kanadezëve, i shohin Shtetet e Bashkuara si një fuqi globale negative. Opinionet janë më të ndara në Mbretërinë e Bashkuar, por më shumë se një e treta ndajnë këtë vlerësim të zymtë. Për më tepër, pothuajse shumica në të katër vendet e anketuara besojnë se Shtetet e Bashkuara kanë më shumë gjasa të krijojnë probleme për vendet e tjera sesa t’i zgjidhin ato.
Kur u pyetën nëse SHBA-të mbështesin apo sfidojnë aleatët e tyre, shumica e kanadezëve dhe gati gjysma e të anketuarve në Gjermani dhe Francë zgjedhin opsionin e dytë. Në Mbretërinë e Bashkuar, rreth 4 në 10 të anketuar thonë se SHBA-të sfidojnë aleatët e tyre, më shumë se një e treta besojnë se Amerika nuk mund të mbështetet në një krizë dhe pothuajse gjysma thonë se ajo krijon probleme për vendet e tjera.
Qasja e Trump po ndryshon imazhin e Amerikës
Gjetjet ofrojnë një pasqyrë se si riformësimi i politikës së jashtme amerikane nga Trump, i cili përfshin një axhendë të gjerë tregtare, retorikë të ashpër ndaj aleatëve dhe një strategji ushtarake të rishikuar, po gjen jehonë te partnerët më të ngushtë të Uashingtonit.
Trump i ka mjegulluar vijat tradicionale të aleancave globale gjatë vitit të tij të parë në detyrë. Në një intervistë të kohëve të fundit me POLITICO, ai e quajti Evropën një grup kombesh “në rënie” të udhëhequra nga njerëz “të dobët”, dhe Strategjia e tij e Sigurisë Kombëtare argumenton se kontinenti ka humbur “identitetet dhe vetëbesimin kombëtar”.
Nga ana tjetër, e njëjta strategji përdor gjuhë shumë më të butë ndaj Rusisë, edhe pse aleatët evropianë përgatiten për atë që udhëheqësit e tyre e kanë quajtur një “luftë hibride” me Moskën. Sekretari i Shtetit Marco Rubio mbrojti qasjen e administratës, duke argumentuar se aleanca transatlantike mbetet e rrënjosur në vlera të përbashkëta.
“Mendoj se në thelb të këtyre marrëdhënieve të veçanta që kemi është fakti që kemi një histori të përbashkët, vlera të përbashkëta, parime të përbashkëta qytetëruese për të cilat nuk duhet të kërkojmë falje”, tha Rubio javën e kaluar.
Matthew Kroenig i Këshillit Atlantik beson se skepticizmi i udhëheqësve aleatë po ndikon në opinionin publik. “Opinioni publik në demokraci shpesh pasqyron pikëpamjet e elitave”, tha ai. “Ajo që ka të ngjarë të shihni janë politikanë në ato vende që shprehin skepticizëm në lidhje me Shtetet e Bashkuara dhe administratën Trump, dhe kjo reflektohet në sondazhet e opinionit publik.”
Aleatët kërkojnë rrugë të reja
Udhëheqësit në të gjithë Evropën dhe Kanadanë po përshtaten me politikën e re të jashtme amerikane, duke u përpjekur të ruajnë marrëdhënie gjithnjë e më të tensionuara. Në Gjermani, mbështetja ushtarake amerikane për Ukrainën në rënie, pyetjet rreth angazhimit të NATO-s dhe luftërat doganore të Trump e kanë detyruar kancelarin Friedrich Merz të bëjë rritje historike në shpenzimet e mbrojtjes dhe infrastrukturës.
“Çdo deklaratë e politikës së jashtme nga Trump monitorohet nga afër dhe shpesh diskutohet në dritën e asaj që mund të nënkuptojë për ndryshimet në politikën amerikane në lidhje me çështjet e sigurisë evropiane”, tha Dominik Tolksdorf i Këshillit Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë.
Në Francë, Presidenti Emmanuel Macron po kombinon diplomacinë personale me Trumpin, ndërkohë që po përdor paparashikueshmërinë e tij për të forcuar argumentet për një autonomi më të madhe strategjike evropiane. “Të lësh sovranitetin tënd një fuqie tjetër është një gabim – De Gaulle nuk tha asgjë tjetër”, tha një oficer i lartë ushtarak francez për POLITICO-n.
Në Mbretërinë e Bashkuar, kryeministri Keir Starmer i ka shmangur kryesisht përballjet publike me Trumpin, duke u përqendruar në finalizimin e një marrëveshjeje tregtare dhe koordinimin e përgjigjes evropiane ndaj luftës në Ukrainë. Kanadaja, nga ana tjetër, përjetoi përkeqësimin më të mprehtë të marrëdhënieve mes një lufte të vështirë tregtare.
Flavio Volpe, president i Shoqatës Kanadeze të Pjesëve të Automjeteve, e përshkroi kaosin ekonomik: “Njerëzit humbën vendet e punës – ato për të cilat kishin punuar gjithë jetën e tyre – dhe miliarda dollarë kapital kanadez u zhdukën në largimin e pashpjegueshëm të Shtëpisë së Bardhë nga ekuilibri i besueshëm i pushtetit pas Luftës së Ftohtë.”
Përçarje të thella brenda SHBA-së
Ndryshe nga aleatët e tyre, amerikanët ende e shohin vendin e tyre shumë më pozitivisht. Shumica (52%) besojnë se mund të mbështetemi te SHBA-ja në një krizë, dhe 51% besojnë se Amerika është një fuqi pozitive globale. Megjithatë, këto pikëpamje janë të ndara ndjeshëm sipas vijave partiake.
Pothuajse gjysma e votuesve të Kamala Harris (47%) thonë se SHBA-të janë përgjithësisht një forcë negative në botë, krahasuar me vetëm 13% të votuesve të Trump. Shumë demokratë jo vetëm që janë skeptikë ndaj vendit të tyre, por gjithashtu e shohin Bashkimin Evropian (58%) dhe Kanadanë (64%) si forca më pozitive sesa SHBA-të.
“Kjo është në përputhje me hulumtimet tona të tjera mbi ndryshimin e shpejtë të perceptimeve për SHBA-në gjatë vitit të kaluar”, tha Seb Wride i Public First. “Vetë amerikanët nuk janë të verbër ndaj kësaj.” Vetëm një vit më parë, shumica dërrmuese si e demokratëve ashtu edhe e republikanëve e shihnin SHBA-në si një forcë pozitive gjatë gjithë historisë.
Sot, kjo përqindje midis demokratëve ka rënë në mënyrë drastike, gjë që, sipas Wride, do të thotë se “rreth 1 në 8 demokratë kanë ndryshuar pikëpamjet e tyre mbi rolin që Shtetet e Bashkuara kanë luajtur gjatë gjithë historisë së tyre, vetëm në një vit”.
