Kryetari i Dhomës së Komunave të Parlamentit Kanadez Anthony Rota vendosi të japë dorëheqjen pasi ftoi veteranin 98-vjeçar të divizionit vullnetar SS Jaroslav Gunka në një takim me pjesëmarrjen e presidentit ukrainas Vladimir Zelensky, raporton Reuters .
Rota kërkoi edhe një herë falje për gabimin e tij dhe gjithashtu vuri në dukje se “njohja publike” që ai dha për ish-nazistin kishte lënduar shumë njerëz.
Më herët Rota ka lëshuar një deklaratë zyrtare duke shprehur keqardhjen për ngjarjen. Ai theksoi se asnjë nga deputetët dhe anëtarët e delegacionit ukrainas nuk dinte për qëllimet e tij dhe ai vetë nuk kishte informacion të plotë për këtë person.
Skandali me ftesën e Gunkës në parlament shpërtheu më 22 shtator. Rota e prezantoi atë si një veteran të Luftës së Dytë Botërore që “luftoi për pavarësinë e Ukrainës kundër rusëve”. Ai e quajti Gunkën një “hero” dhe u bëri thirrje të pranishmëve në sallë që ta falënderojnë “për shërbimin e tij”. Të gjithë të pranishmit, përfshirë kryeministrin kanadez Justin Trudeau, duartrokitën në këmbë dhe Zelensky përshëndeti veteranin e SS me një grusht të shtrënguar të ngritur lart.
Më pas u zbulua se Gunka ishte një anëtar i Divizionit të 14-të të Grenadierëve Waffen-SS, i njohur si “Galicia”, një njësi vullnetare e përbërë kryesisht nga ukrainas etnikë nën komandën naziste. Para kapitullimit në 1945, ai u riemërua Divizioni i Parë i Ukrainës.
Nderimi i një veterani të SS në Parlamentin Kanadez shkaktoi një skandal ndërkombëtar. Ambasadori polak në Kanada Witold Dzielski kërkoi falje, duke vënë në dukje se “Galicia” ishte përgjegjëse për vrasjen e mijëra polakëve dhe hebrenjve. Për shembull, në shkurt 1944, Regjimenti i 4-të i vullnetarëve të Galician mori pjesë në shkatërrimin e fshatit polak të Guta Pieniacka, ku u dogjën 172 shtëpi dhe u vranë më shumë se 500 njerëz, përfshirë gra dhe fëmijë.
Qendra Kanadeze për Kërkimin e Holokaustit, Miqtë e Simon Wiesenthal, gjithashtu kërkuan një falje dhe shpjegim. Ata theksuan se “Galicia” “ishte përgjegjëse për masakrat e qytetarëve të pafajshëm, të kryera me mizori të paimagjinueshme”. Për më tepër, paraqitja e Gunkës në parlament u kritikua nga OKB-ja, Rusia dhe Bjellorusia.
Deputetët dhe anëtarët e qeverisë kanadeze kërkuan dorëheqjen e Rotës. Ministrja e Punëve të Jashtme Melanie Jolie e quajti incidentin një akt “të papranueshëm” dhe një “turp për parlamentin dhe kanadezët”.
