Shtëpitë, shkollat dhe spitalet janë fshirë nga faqja e dheut. Qytetet që më parë jetonin jetën e tyre të qetë u boshatisën. Pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë, i cili filloi tre vjet më parë më 24 shkurt, ka lënë një shkatërrim të gjerë: sipas vlerësimeve paraprake, të paktën një në dhjetë shtëpi në Ukrainë është dëmtuar ose shkatërruar.
Disa qytete dhe qyteza ukrainase janë rindërtuar, ndërsa të tjera, siç shihet nga imazhet satelitore, janë dëmtuar aq shumë sa është e vështirë të imagjinohet restaurimi i plotë i tyre. Rrënojat e këtyre qyteteve tregojnë pasojat e pushtimit rus të Ukrainës, një luftë që tani ka zgjatur tre vjet.
Qyteti i Bakhmut në Ukrainën lindore është bërë vendi i një prej betejave më të përgjakshme të luftës së Rusisë kundër Ukrainës. Para pushtimit, Bakhmut ishte i njohur për prodhimin e verës së gazuar dhe kishte një popullsi prej 70,000 banorësh. Në maj 2023, kryetari i bashkisë së qytetit, Oleksiy Reva, tha se Bakhmut ishte në “rrënoja dhe hi” dhe zyrtarët vlerësuan se vetëm 500 njerëz kishin mbetur.
Sipas aktivistëve të të drejtave të njeriut, 576 institucione arsimore u dëmtuan ose u shkatërruan në Ukrainë në vitin 2024, që është më shumë se dyfishi i një viti më parë. OJQ-ja ndërkombëtare Save the Children tha në janar se mijëra fëmijë në Ukrainë tani po mësonin në internet ose në klasa nëntokësore. “Granatimet masive të institucioneve arsimore në Ukrainë janë në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare humanitare dhe janë krejtësisht të papranueshme – sulmet duhet të ndalen menjëherë,” tha në janar Sonia Khush, drejtore e Save the Children në Ukrainë .
Shkolla nr. 66 në Mariupol, një qytet port në Detin Azov në Ukrainën lindore, u rinovua në vitin 2018. Flitej si institucioni arsimor më modern në qytet. Shkolla u bombardua më 10 mars 2022 dhe imazhet satelitore e tregojnë ende gjysmën e shkatërruar.
“Fakti i krimit është i rëndësishëm”. Harta e 1100 shtëpive të shkatërruara në Mariupol
Një raport i përbashkët i Bankës Botërore, Kombeve të Bashkuara dhe Komisionit Evropian, i publikuar në shkurt 2024, vlerësoi koston e rindërtimit të Ukrainës në 486 miliardë dollarë.
Përpara pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, popullsia e qytetit Maryinka në rajonin e Donetsk ishte rreth 9,000 njerëz. Në nëntor të atij viti, qyteti ishte i pabanuar pasi u shkatërrua pothuajse plotësisht. Ai mbetet i tillë edhe sot e kësaj dite.
Zëvendëskryeministri ukrainas Oleksiy Chernyshov tha në fillim të këtij muaji se Ukraina duhet të dyfishojë produktin e saj të brendshëm bruto për të rindërtuar atë që u shkatërrua nga lufta. Në postimin e tij në Facebook , Chernyshov vuri në dukje se në nivelin aktual të produktivitetit të punës, Ukrainës i mungojnë deri në 4.5 milionë punëtorë.
Qyteti lindor i Ukrainës, Soledar, i njohur për depozitat e tij të kripës, ka qenë vendi i luftimeve intensive që nga pushtimi rus, duke lënë pjesën më të madhe të infrastrukturës së tij të shkatërruar.
Luftimet më intensive në qytetin lindor të Ukrainës, Rubizhne, u zhvilluan në mars të vitit 2022. Në atë kohë, pjesa më e madhe e qytetit u shkatërrua. Rubizhne u pushtua nga Rusia në maj 2022.
Sipas një vlerësimi të dhjetorit 2024 nga Banka Botërore, qeveria e Ukrainës, Komisioni Evropian dhe Kombet e Bashkuara, të paktën një në dhjetë shtëpi në Ukrainë është shkatërruar pjesërisht ose plotësisht pas pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë.
Severodonetsk në rajonin lindor të Luhanskut të Ukrainës ka qenë nën granatimet e vazhdueshme ruse në vitin 2022. Në qershor të atij viti, trupat ruse u dëbuan për pak kohë nga qyteti, por më vonë e rimorën atë.
Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio tha në një intervistë të fundit se Shtetet e Bashkuara janë të interesuara për pavarësinë afatgjatë të Ukrainës dhe do të donin të investonin në ekonominë e saj, duke përfshirë në sipërmarrje të mundshme të përbashkëta për nxjerrjen e mineraleve të Ukrainës. Rubio tha se do të ndihmonte Uashingtonin të rikuperonte miliarda dollarët e shpenzuara në ndihma ushtarake dhe humanitare për Ukrainën dhe se një pjesë e këtyre parave do të “riinvestoheshin përsëri në vend për të riparuar të gjitha shkatërrimet që janë bërë atje”.
Orekhov, në rajonin jugor Zaporizhia të Ukrainës, dikur shtëpia e 14,000 njerëzve, është bërë një qytet i vijës së parë që nga fillimi i pushtimit rus në shkurt 2022. Autoritetet lokale vlerësojnë se vetëm disa qindra njerëz kanë mbetur atje sot.
Në qytete të tjera, më pak të dëmtuara nga lufta, njerëzit po përpiqen të riparojnë ose rindërtojnë vetë shtëpitë e tyre. Një sondazh i kryer në pranverën e vitit 2024 midis banorëve të qytetit Irpen, afër Kievit, si dhe Kharkovit, tregoi se shumë po rindërtojnë banesat e humbura si rezultat i veprimeve ushtarake me shpenzimet e tyre. Rreth një e treta e banorëve të Kharkivit të anketuar dhe gjysma e banorëve të Irpen thanë se kishin kërkuar ndihmë përmes programit eRecovery të qeverisë ukrainase. Më shumë se 70 për qind e atyre që shpenzuan paratë e tyre për restaurim thanë se nuk besonin se do të rimbursoheshin për paratë që shpenzuan.
